مقاله آشنایی با بیماری‌های گیاهان زینتی (قسمت اول)

چمن‌ها Turf grasses در تمامی نواحی مورد سکونت انسان در دنیا کشت می‌شود و اهميت چمن‌ها به دلیل تاثیر آنها در کیفیت زندگی انسان‌ها از دو هزار سال پیش شناخته شده است. چمن‌ها به چند جهت مورد استفاده قرار می‌گیرند: 1- به‌عنوان گیاهی زینتی به زیبایی محیط می‌افزایند و ارزش زیبایی شناختی انسان‌ها را ارتقا می‌دهند. ۲- به‌عنوان گیاهی محافظ در مکان‌های ورزشی برای کاهش صدمات معمول ناشی از ورزش، ۳- به‌عنوان کاهش‌دهنده گرد و خاک در محیط و باند فرودگاه‌ها، افزایش ایمنی در توقف‌های غیر منتظره اتومبیل‌ها در حاشیه بزرگراه‌ها. ۴- به‌عنوان جلوگیری‌کننده از فرسایش بادی و آبی به عنوان پوشش مطلوب در اطراف خانه‌ها، موسسات عمومی، پارک‌ها و دیگر فضاهای عمومی

بیماری های گیاهان رایج زینتی فضای سبز

بیماری‌های چمن

لکه‌برگی‌های چمن

گونه‌های مختلف قارچ‌های Erserohilum و Bipolaris سبب بیماری در تعداد زیادی از چمن‌ها می‌شوند. گونه B. cynodontis سیب بیماری ریشه، طوقه و برگ در چمن Cynodon (شکل 1) می‌گردد.

گونه‌ای از چمن Cynodon

شکل 1ـ گونه‌ای از چمن Cynodon

 لکه‌های برگ به شکل نامنظم، سبز متمایل به قهوه‌ای تا سیاه بوده و برگ‌های شدیدا آلوده ممکن است مرده و به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد تا زرد ظاهر شوند. وقتی بیماری به طوقه‌ها، ریزوم‌ها، یا ساقه‌ها حمله می‌کند خسارت زیادی می‌زند. B. spicifera نیز باعث پوسیدگی‌های طوقه چمن‌های Cynodon و Zoysia می‌گردد. گیاهان آلوده کم رشد شده و برگ‌ها سبز_ زرد و در نهایت قهوه‌ای می‌شوند. لکه‌های ساقه ارغوانی تا سیاه بوده و پوسیدگی‌های وسیع ساقه‌ها، طوقه‌ها و ریشه‌ها ممکن است رخ دهد.

B. sorokniana در چمن‌های فصل سرد در طی شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب اواسط تابستان سبب لکه‌برگی و بلایت برگی می‌شود و با افزایش دما از ۲۰ به ۳۰ درجه سلسیوس بیماری شدت می‌یابد. گونه‌های Bipolaris قادر به رشد ساپروفیتی روی بقایای گیاهی هستند. قارچ در شرایط آب و هوایی نامطلوب بصورت میسلیوم و یا کنیدیوم روی یا درون بقایای آلی بقا می‌یابد و در شرایط گرم و مرطوب آلودگی سریعا حاصل می‌شود.

جهت کنترل بیماری از کاربرد بیش از اندازه کودها باید خودداری نمود.

گونه‌های قارچ Curvularia سبب لاغری و ضعف و کم‌پشتی بوته‌های چمن می‌گردد و زوال عمومی در زمین چمن توسعه می یابد. نقاط آلوده در چمن بصورت لکه‌هایی به اشکال نامنظم با نواری شامل چمن‌های کم‌پشت ظاهر شده که بتدریج به هم پیوسته و نواحی بزرگتری را آلوده می‌سازند و علایم اولیه روی برگ‌های چمن‌های Poa و Festuca بصورت نقوش خال‌مانند زرد و سبز نامشخص است که از نوک برگ به سمت پایین گسترش می‌یابد. بافت آلوده سپس قهوه‌ای شده و نهایتا در حین چروکیده شدن و از بین رفتن خاکستری می‌شوند.

گونه‌های Curvularic به همه گونه‌های معمول چمن حمله می‌کنند و سبب بیشترین خسارت در طی دوره‌های با تنش دمایی بالا می‌شود. این سوختگی‌ها ابتدا در دمای حدود ۳۰ درجه سلسیوس رخ می‌دهد. سوختگی‌های ناشی از Curvularia بیشتر در چمن Poa annua (شکل 2) که در معرض تنش خشکی یا گرماست معمول می‌باشد.

چمن Poa annua
شکل 2ـ چمن Poa annua

 

شریف نبی،  بهرام(1390). آفات و بیماری‌های گیاهان زینتی (چاپ اول). تهران: مؤسسه نشر پرک _ انتشارات سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.