آشنایی با مدیریت مکانیکی علف‌های هرز (قسمت سوم)

مدیریت غیرشیمیایی علف‌های هرز

مدیریت مکانیکی علف‌های هرز

کج‌بیل‌های پشت تراکتوری هدایت شونده

کج‌بیل‌ها علف‌های هرز را از زیر سطح خاک قطع می‌کنند و در مقایسه با دندانه‌ها از کارایی بالاتری در کنترل علف‌های هرز چندساله برخوردارند. کج‌بیل‌های پشت تراکتوری دارای تیغه‌های ارتعاشی یا چرخان A یا L شکلی هستند که علف‌های هرز را از عمق ۲ تا ۴ سانتی‌متر خاک قطع می‌نمایند. تیغه‌های شبیه پای غاز پنجه غازی (شکل 1)، روی اتصالات متوازی‌الاضلاع جداگانه با دندانه‌های چرخان منفرد نصب می‌گردد.

شکل 1ـ تیغه‌های شبیه پنجه غاز

کار در عمق سطحی و شیب‌دار بودن صفحات کج‌بیل غالبا باعث کنترل بهتر علف‌های هرز می‌شود. در استفاده از این ابزار، افزایش عمق کار تأثیر اندکی بر بهبود کنترل علف‌های هرز دارد، اما افزایش شیب تیغه به طرف جلو موجب افزایش پوشش خاک روی علف‌های هرز (بعد از عملیات کولتیواتورزنی) می شود و بدین ترتیب احتمال بقای علف‌های هرز را کاهش می‌دهد. ممکن است در عقب تیغه‌های کج‌بیل‌ها پروانه‌هایی تعبیه شود که علف‌های هرز قطع شده را به سطح خاک آورند تا در معرض آفتاب خشک شوند. خشک‌شدگی عامل مهمی در پیشگیری از باززایی به شمار می‌رود و شرایط مرطوب بعد از کولتیواتورزنی ممکن است موجب کاهش سطح کنترل علف‌های هرز شود. ساختمان خاک نیز مهم است، در خاک ناهموار، برخی علف‌های هرز در کلوخه‌های خاک رشد نموده و از کولتیواتور در امان می‌مانند.

کج‌بیل‌ها برای مدیریت انتخابی علف‌های هرز روی ردیف‌های کشت به کار گرفته می‌شوند، اما تیغه‌های این ابزار هر گیاهی را که در مسیرشان قرار گیرد، قطع می‌کنند، بنابراین عمل یا مکانیسم دیگری برای تضمین کار کرد این ابزار و عدم آسیب‌رسانی به گیاه زراعی ضروری است. بستر بذر مناسب و کاشت دقیق گیاه زراعی پیش‌نیازهای کار کرد موفق این وجین‌کن‌هاست. استفاده از دندانه‌ها در کشت غلات، بعد از کاشت، ممکن است سبب جابه‌جایی بذور از روی ردیف‌های کاشت و به تبع آن آسیب‌دیدگی گیاه زراعی در حین کولتیواتورزنی شود. در شرایطی که ردیف‌های کاشت نزدیک هم باشند یا بلافاصله بعد از تیمار وجین اولیه صورت گیرد، ممکن است کولتیواتورزنی بین ردیف‌های کاشت تا حدودی سبب کاهش تراکم گیاه زراعی شود. البته معمولا این مسئله تأثیری روی عملکرد گیاه زراعی ندارد. در غلات فاصله ردیف‌های کاشت از ۱۲ سانتی‌متر به ۲۰ سانتی‌متر، بدون این‌که تأثیر قابل ملاحظه‌ ای بر عملکرد بگذارد، موجب تسهیل کولتیواتورزنی بین ردیف‌های کاشت شده است. در گیاهان زراعی ریشه‌ای نظیر هویج و چغندرقند، این ابزار با اختلاط خاک موجب مدفون‌سازی علف‌های هرز در راستای ردیف‌های کاشت می‌شود.

شکل 2ـ در هویج، کولتیواتورزنی با اختلاط خاک موجب مدفون‌سازی علف‌های هرز در راستای ردیف‌های کاشت می‌شود.

 کولتیواتور hope-ridger برای مدیریت علف‌های هرز موجود در بین ردیف‌ و روی آنها در کشت چغندرقند و سایر گیاهان زراعی ردیفی طراحی شده است.

کولتیواتورهای چرخان موتوری دارای تیغه‌های L شکل است که این تیغه‌ها یا روی محور افقی و یا به صورت واحدهای معلق منفردی طراحی شده‌اند. با استفاده از این کولتیواتورها، عملیات خاکورزی سنگینی صورت می‌گیرد که امکان کنترل علف‌های هرز استقرار یافته را فراهم می‌نماید. کولتیوات.رهای چرخان از کارایی بالایی در خرد کردن اندام‌های رویشی علف‌های هرز چندساله برخوردار هستند. کولتیواتورزنی مجدد علف‌های هرز پس از رویش مجدد آنها توسط این کولتیواتورها سبب تخلیه مواد غذایی موجود در اندام‌های رویشی علف‌های هرز چندساله می‌شود.