مقاله آشنایی با روش‎‌های مبارزه با علف‌های هرز مزرعه کنجد

از آنجایی که سرعت رشد علف‌های هرز در مناطق گرم بسیار سریع ولی رشد اولیه گیاهچه کنجد آهسته است، گیاه کنجد رقیب بسیار ضعیفی برای علف‌های هرز محسوب می‌شود و به بستر بذری عاری از علف‌های‌هرز نیاز دارد. بنابراین کنترل علف‌های هرز در مزارع کنجد از اصول اصلی افزایش عملکرد است. مهمترین علف‌های هرز مزارع کنجد عبارتند از آویارسلام، پیچک صحرایی، سوروف، خرفه، خارشتر، کهورک، گوشبره، تاجریزی و انواع ارزن وحشی.

علف‌های هرزی مانند گاورس یا انگشتی (Digitaria spp) و حلفه (Imperata spp) و سورگوم (Sorghom spp) یعنی علف‌های هرز مقاوم و قوی، باید قبل از کاشت دفع شوند؛ زیرا دفع آن‌ها در زمانی که کنجد در حال رشد است غیرممکن است، چون رشد آن‌ها بسیار سریع است. روش‌های کنترل علف‌های هرز مزارع کنجد عبارتند از کنترل زراعی و کنترل شیمیایی.

 

کنترل زراعی

کنجد در مراحل مختلف رشدی در مقابل علف‌های هرز حساس است و قادر به رقابت با آن‌ها نیست. به همین دلیل در این مرحله عملیات وجین ضرورت دارد. بهترین روش کاربردی برای کنترل علف‌های هرز، انجام یک آبیاری در هنگام تهیه زمین و قبل از کاشت با هدف سبز شدن علف‌های هرز و مبارزه با آن‌ها است. همچنین در کشت‌های ردیفی، استفاده از پنجه‌غازی یا کولیتواتور پاشنه‌ای یا چنگک‌گردان توصیه می‌شود که با تنظیم عمق کم و سبک کمترین خسارت را به ریشه‌ها وارد می‌کند و بهترین روش مبارزه با علف‌های هرز است. پس از اینکه ارتفاع بوته‌ها به 10 سانتیمتر رسید، وجین علف‌های هرز ضروری است که دو یا سه وجینکاری سطحی معمولی کافی است. کاشت بذر در ردیف‌های باریک نیز می‌تواند به کاهش رشد علف‌های دیررس (که ممکن است باعث دردسر شود) کمک کند.

تناوب زراعی نیز از روش‌های مهم و توصیه‌ شده است. کنجد به عنوان محصول تابستانه می‌تواند در تناوب زراعی جایگزین اکثر گیاهان شود. از آنجا که بقایای گیاهی زراعت‌های قبلی مانع از سبز شدن یکنواخت کنجد می‌شوند، باید از کشت آن پس از ذرت، آفتابگردان و گیاهان با ریشه سخت خودداری کرد. کنجد را میتوان در مناطق گرمسیری ایران مانند فارس، هرمزگان، جنوب کرمان و خوزستان بعد از گندم و جو کشت کرد. رعایت تناوب ۲ تا 4 ساله در کشت کنجد برای جلوگیری از شیوع امراض و آفات آن ضروری است.

 

مزرعه کنجد

شکل 1- مزرعه کنجد

کنترل شیمیایی

برای کنترل علف‌های هرز کنجد میتوان از سموم علفکش در مراحل مختلف پیش‌کاشت، پیش‌رویشی و پس‌رویشی استفاده کرد. مهمترین علفکش مصرفی در مرحله پیش‌کاشت، سم ترفلان یا تری فلورالین است. علفکش تری فلورالین می‌تواند بذر بیشتر علف‌های هرز را به هنگام جوانه‌زنی کنترل کند. این حالت شامل تقریبا بذر همه علف‌های هرز کشیده برگ و نیز تعداد زیادی از علف‌های هرز پهن‌برگ مانند تاج خروس، خرفه، سلمه‌تره، جاروی زینتی، علف شور، گزنه سفید و گندمک می‌شود. تری فلورالین همچنین برخی از علف‌های هرز چندساله مانند پیچک صحرایی و قیاق حاصل از ریزوم را نیز کنترل می‌کند. این علفکش روی علف‌های هرز در حال جوانه‌زنی نیز به کار می‌رود. از این رو باید پس از مصرف به مدت 30 دقیقه بعد از سمپاشی تا عمق 5 سانتی‌متری با خاک مخلوط شود. این علفکش را باید ۲هفته قبل از کاشت به کار برد و آن را با خاک مخلوط کرد. برای مبارزه و پیشگیری از شیوع علف‌های هرز میتوان از علفکش ترفلان به نسبت ۲ لیتر در هکتار استفاده کرد. زمان استفاده از این علفکش قبل از احداث جوی‌ و پشته است. پس از مصرف لازم است با دو دیسک عمود بر هم و در عمق 10 سانتیمتری با خاک مخلوط شود تا اثربخشی مناسبی داشته باشد.

علفکش‌های قبل از سبز شدن (پیش‌رویشی) مثل کلروپروفام، آلاکلر، دیفنامید، پرمترون و تری فلورامین دو منظوره هستند و بعد از کشت بذر و قبل از سبزشدن کنجد استفاده می‌شوند.

 

علف‌های هرز مزرعه کنجد

شکل 2- علف‌های هرز مزرعه کنجد

 

مدرس نجف‌آبادی، سید سعید؛ گودرزی، آزاده؛ باقری، عبدالنبی؛ عسکری سیاهوئی، مجید؛ نظرنژاد، غلامرضا؛ شوری، نورالله. (1398). دستورالعمل فنی مدیریت آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز کنجد. تهران: نشر آموزش کشاورزی

1402/02/14  -  حسن کاظمی

سلام خسته نباشید بعضی سایتها نوشته شده بعد از سمپاشی ۲تا ۳ روز دیگر کشت کنید آیا این در مورد کنجد درست هست لطفا راهنمایی کنید ممنون

پاسخ مدیر سایت: با سلام همراه گرامی  خیر بهتر است طبق دستور ذکر شده انجام دهید زیرا این علفکش ماندگاری زیادی در خاک داره و ممکن است به محصول شما آسیب بزند و حداقل زمان میتوانید یک هفته قبل از کاشت استفاده کنید.

1402/03/20  -  رادمنش

سلام یک سم پس رویشی ویاپیش رویشی برای کنجدمعرفی بفرماییدمتشکریم ۰۹۱۷۷۱۲۵۳۴۸فقط مخلوط باخاک نباشدچون نبایدزمین دست بخوردماکنجدجای کاشت گندم میریزم ولی زمین ماعلف پهن برگ زیادی میاره خواهشی دارم کمکم کنید۰۹۱۷۷۱۲۵۳۴۸

پاسخ مدیر سایت: سلام! برای کنترل علف‌های هرز در کنجد، به‌ویژه علف‌های پهن‌برگ، می‌توانید از علف‌کش‌های پس‌رویشی و یا پیش‌رویشی مناسب استفاده کنید. از آنجا که گفتید نمی‌خواهید زمین دست بخورد و به دنبال علف‌کشی هستید که نیاز به مخلوط شدن با خاک نداشته باشد، گزینه‌های پس‌رویشی و پیش‌رویشی زیر را معرفی می‌کنم: سموم پیش‌رویشی (قبل از جوانه‌زنی علف‌های هرز): این نوع سموم قبل از رویش علف‌های هرز استفاده می‌شوند و در سطح خاک قرار می‌گیرند تا از جوانه‌زنی علف‌های هرز جلوگیری کنند. پندیمتالین (Pendimethalin): یکی از سموم پیش‌رویشی رایج که برای کنترل علف‌های هرز پهن‌برگ و باریک‌برگ در مزارع کنجد استفاده می‌شود. این سم نیازی به مخلوط شدن با خاک ندارد و می‌تواند قبل از جوانه‌زنی علف‌های هرز به سطح خاک اعمال شود. با توجه به این که زمین شما جای کاشت گندم است و مشکل علف‌های پهن‌برگ دارید، پندیمتالین می‌تواند به جلوگیری از رویش علف‌های هرز پهن‌برگ کمک کند. سموم پس‌رویشی (بعد از جوانه‌زنی علف‌های هرز): این نوع سموم بعد از اینکه علف‌های هرز سبز شدند، استفاده می‌شوند و علف‌های هرز موجود را از بین می‌برند. بنتازون (Bentazone): این علف‌کش پس‌رویشی به‌طور خاص برای کنترل علف‌های هرز پهن‌برگ استفاده می‌شود. بنتازون یکی از علف‌کش‌های سازگار با کنجد است و به کنترل علف‌های پهن‌برگ بدون آسیب به محصول اصلی کمک می‌کند. این سم نیاز به مخلوط شدن با خاک ندارد و به‌صورت اسپری روی علف‌های هرز موجود پاشیده می‌شود. اکسی‌فلورفن (Oxyfluorfen): یک علف‌کش تماسی که برای کنترل علف‌های هرز پهن‌برگ در کنجد قابل استفاده است. پس از سبز شدن علف‌های هرز پهن‌برگ استفاده می‌شود و نیازی به مخلوط شدن با خاک ندارد. اکسی‌فلورفن می‌تواند به کنترل علف‌های هرز در مزرعه شما کمک کند بدون اینکه نیاز باشد زمین را به‌هم بزنید. توصیه‌های اضافی: همیشه قبل از استفاده از هر علف‌کش، دستورالعمل‌های موجود روی بسته‌بندی محصول را به‌دقت مطالعه کنید تا از میزان و روش صحیح استفاده مطمئن شوید. اگر علف‌کش جدیدی را می‌خواهید امتحان کنید، می‌توانید ابتدا آن را روی بخش کوچکی از مزرعه تست کنید تا مطمئن شوید که به کنجد آسیبی نمی‌رساند. بهتر است با یک کارشناس کشاورزی محلی نیز مشورت کنید تا مطمئن شوید که علف‌کش مورد نظر با شرایط خاص مزرعه شما مطابقت دارد. امیدوارم این اطلاعات مفید باشد و به شما در کنترل علف‌های هرز کمک کند!

1403/04/20  -  شهرام میرزانژاداصل

سلام مهندس برای کنترل علف هرز نازک برگ در کنجد از چه سمی استفاده کرد میشه سوپر گالانت زد یا برای کنجد تاثیر منفی دارد

پاسخ مدیر سایت: سلام! برای کنترل علف‌های هرز نازک‌برگ (علف‌های هرز باریک برگ) در مزارع کنجد، معمولاً از علف‌کش‌هایی استفاده می‌شود که به‌طور خاص روی علف‌های نازک‌برگ مؤثر باشند و آسیبی به کنجد وارد نکنند. سوپر گالانت (Super Gallant) یکی از علف‌کش‌های رایج برای کنترل علف‌های هرز نازک‌برگ است و در برخی موارد برای محصولات خاصی استفاده می‌شود. اما باید توجه داشته باشید که هر علف‌کش برای همه محصولات مناسب نیست. در مورد کنجد، حتماً باید مطمئن شوید که استفاده از سوپر گالانت تأثیر منفی روی محصول نداشته باشد. اگر سوپر گالانت برای کنجد مناسب نباشد، ممکن است علف‌کش‌های دیگری مانند سِتاکس دایم یا فوزیلید برای کنترل علف‌های نازک‌برگ در کنجد توصیه شوند، اما این نیز نیاز به بررسی بیشتر و مشاوره تخصصی دارد.

1403/05/29  -  محمدرضا

کنجد کشت کردم الان اب دوم هم انجام شده ولی علف هرز بسیار دارد چه برگ پهن و چه باریک لطفا اگر کسی راهی می‌داند سمی را با تراکتور به محصول کنجد بزنم که به محصول آسیب نرساند معرفی کند

پاسخ مدیر سایت: برای کنترل علف‌های هرز در مزارع کنجد که هم شامل علف‌های هرز پهن‌برگ و هم باریک‌برگ می‌شود، چند سم علف‌کش پس‌رویشی (پس از سبز شدن علف‌های هرز) وجود دارد که می‌تواند با استفاده از تراکتور پاشیده شود بدون اینکه به محصول کنجد آسیب برساند. در ادامه، چند گزینه مناسب را معرفی می‌کنم: برای علف‌های پهن‌برگ: بنتازون (Bentazone): این علف‌کش به‌طور اختصاصی برای کنترل علف‌های پهن‌برگ استفاده می‌شود. ویژگی‌ها: قابل استفاده در کنجد است و به علف‌های پهن‌برگ مانند تاج‌خروس، خرفه و... حمله می‌کند. روش استفاده: این سم با اسپری روی سطح گیاهان هرز پاشیده می‌شود و به کنجد آسیبی نمی‌زند. برای علف‌های باریک‌برگ (نازک‌برگ): فلوآزیفوپ-پی-بوتیل (Fluazifop-P-butyl): این علف‌کش سیستمیک برای کنترل علف‌های باریک‌برگ مانند علف‌های چمنی و سایر علف‌های نازک‌برگ مناسب است. ویژگی‌ها: به‌طور خاص برای علف‌های نازک‌برگ استفاده می‌شود و می‌تواند بدون آسیب به کنجد، این نوع علف‌های هرز را کنترل کند. کلئتو دیم (Clethodim): یکی دیگر از علف‌کش‌های پس‌رویشی که برای کنترل علف‌های باریک‌برگ در مزارع کنجد قابل استفاده است. ویژگی‌ها: این علف‌کش علف‌های هرز باریک‌برگ مانند دم روباهی، علف‌های چمنی و جو وحشی را کنترل می‌کند. نکات مهم: مخلوط کردن سم‌ها: برای اینکه هم علف‌های پهن‌برگ و هم باریک‌برگ را به‌طور همزمان کنترل کنید، می‌توانید از ترکیب علف‌کش‌ها استفاده کنید. با این حال، قبل از ترکیب هر گونه سم، حتماً با کارشناسان محلی مشورت کنید تا از عدم آسیب به محصول مطمئن شوید. زمان استفاده: بهتر است زمانی که علف‌های هرز در مرحله رشد فعال هستند، این علف‌کش‌ها را استفاده کنید. آزمایش روی ناحیه کوچک: قبل از اینکه کل زمین را سم‌پاشی کنید، این سم‌ها را روی یک ناحیه کوچک تست کنید تا مطمئن شوید که به محصول کنجد آسیبی نمی‌رسانند. توصیه می‌شود قبل از استفاده از هر سم، دستورالعمل آن را به دقت مطالعه کنید و همچنین با یک کارشناس کشاورزی محلی مشورت کنید تا بهترین نتیجه را برای مزرعه کنجد خود بگیرید.