مقاله آشنایی با گل محمدی، گونه مناسب جنگل‌کاری

گل محمدی (Rosa damascena) درختچه‌ای پهن‌برگ، بومی و خزان‌کننده است که رشد سریعی داشته و برای احیای جنگل‌های مخروبه مناسب است. ویژگی‌های این گونه و رویشگاه‌های آن به‌شرح زیر است:

-نورپسند بوده، ولی نیاز ارقام و واریته‌های مختلف آن به نور متفاوت است.

-ارتفاع آن بین 2-2.5 متر است.

-مناسب‌ترین خاک برای کشت این گیاه، خاک لومی عمیق با اسیدیته 6 تا 7.5 با زهکش مناسب است. این گیاه نسبت به خاک آهکی حساس است.

-در مناطقی که میانگین دما در طول دوره رویش 26 درجه سانتی‌گراد است، گل‌های بیشتر و با کیفیت‌تری تولید می‌کند.

-کشت در مناطق بادخیز توصیه نمی‌شود، مگر اینکه در پناه بادشکن کاشته شود.

زمان رسیدن و جمع‌آوری میوه/ بذر: شهریور تا مهر

نحوه جمع‌آوری میوه: چیدن مستقیم میوه از گیاه

نحوه پاک کردن بذر: گوشت میوه با برش دادن جدا و حذف شود.

نوع بذر: ارتودوکس

نگهداری و انبارداری: قابلیت حیات بذر در ظروف دربسته با رطوبت کمتر از 10 درصد و دمای زیر صفر، تا چند سال حفظ می‌شود.

زمان تهیه قلمه: اواخر تابستان و در طول فصل پاییز

تیمار جوانه‌زنی: گرمادهی مرطوب ( 25 درجه سانتی‌گراد) به مدت 0-8 هفته و سپس سرمادهی مرطوب ( 1-5درجه سانتی‌گراد) به مدت 8-16هفته؛ سرمادهی مرطوب (1-5 درجه سانتی‌گراد) به مدت 150 روز، سپس گرمادهی مرطوب (25 درجه سانتی‌گراد) به مدت 4 هفته

تولید نهال در نهالستان

قلمه‌زدن

-اواخر تابستان و در طول فصل پاییز از شاخههای نیمه‌خشبی و خشبی قلمه تهیه شود.

-اگر قلمه‌ها از شاخه‌های نیمه‌خشبی تهیه شوند، طول آن‌ها باید 12 - 10 سانتی‌متر و اگر از شاخه‌های خشبی تهیه شوند، باید طول آن‌ها بین 15 – 10 سانتی‌متر باشد. قطر قلمه‌ها باید 1- 0.5 سانتی‌متر باشد.

-قلمه‌ها باید به اندازه کافی بزرگ بوده و در بافت درونی خود ذخیره مناسبی از عناصر غذایی داشته باشند.

-قلمه‌ها از گیاهان مادری سالم، قوی و فاقد هر گونه آفت و بیماری تهیه می‌شوند تا به‌سهولت ریشه تولید کنند.

-قلمه تهیه‌شده در بستر مناسبی شامل دو قسمت ماسه و یک قسمت پی تماس کشت شوند.

-روی قلمه‌ها با پلاستیک پوشانده و در سایه قرار داده شوند.

-بستر تا زمان ریشه‌دهی باید به‌طور منظم آبیاری شود.

 

درختچه گل محمدی

شکل1- درختچه گل محمدی

خوابانیدن

شاخه‌های بلند و کم‌وبیش ترد انتخاب شده و روی آن خاک ریخته می‌شود. پس از ریشه‌دار شدن از گیاه مادری جدا کرده و اقدام به کشت می‌شود.

پاجوش

-معمولا هر گیاه مادری از سال سوم به بعد چندین پاجوش ( 20-60 عدد) تولید می‌کند که این پاجوش‌ها از سرعت رشد زیادی برخوردار هستند.

-در این روش از اواخر دوره رویش گیاه در پاییز تا اواخر زمستان پاجوش‌ها را جدا کرده و در زمین اصلی کشت می‌کنند.

 سن انتقال نهال به عرصه کاشت: یک‌ساله

کاشت نهال

-نهال‌ها در ردیف‌هایی به فاصله 4- 3 متر کاشته شوند. فاصله بین دو نهال بر روی هر ردیف 3.5- 3 متر باشد.

-آبیاری منظم و مناسب با توجه به شرایط اقلیمی محل رویش و بافت خاک انجام شود.

-برای جلوگیری از ضعیف شدن گیاه و کاهش عملکرد گل، پاجوش‌های نورسته بر روی پایه‌های جوان حذف شوند.

-هرس گیاه با توجه به ویژگی‌های رویشی و فیزیولوژیکی ضروری است.

 

فکری قمی، سمی؛ مکی‌زاده تفتی، مریم؛ بهراد، زهرا.(1402). گونه‌های مناسب جنگل‌کاری؛ گل محمدی. تهران: نشر آموزش کشاورزی