مقاله آشنایی با نگهداری از نهال‌های کاشته شده در ناحیه رویشی هیرکانی

یکی از مهمترین مراحل جنگل‌کاری، مرحله داشت است که طی آن، نهال‌های کاشته شده تا استقرار کامل در عرصه نگهداری می‌شوند. این مرحله الزاماتی دارد که در ادامه تشریح می‌شوند:

برنامه آبیاری

-انجام یک نوبت آبیاری بلافاصله پس از کاشت نهال به‌ویژه در زمان خشکی خاک ضروری است.

-تعیین برنامه آبیاری به‌ویژه در ماه‌های گرم و خشک (کم‌باران) در فصل رشد نهال بالاخص برای مناطق با شرایط سخت رطوبتی هوا و خاک و دستکم هر 15روز یکبار ضروری است. البته فواصل آبیاری و میزان آب مورد نیاز برای هر نهال با توجه به گونه، بافت خاک و مشخصات رویشگاه متفاوت است.

-از آبیاری در ساعت‌های گرم روز به‌ویژه بین ساعت‌های 10 تا 15 پرهیز شود. اوایل صبح و بهویژه اواخر روز زمان مناسبی است.

-ایجاد تشتک در زمان چاله‌کنی و سیستم بانکت هلالی برای جمع‌آوری و ذخیره آب‌های سطحی پیرامون ریشه نهال برای تأمین رطوبت خاک و حفظ و زنده‌مانی نهال بسیار مؤثر است.

-در صورت امکان، توزیع مالچ گیاهی پیرامون نهال‌ها جهت کاهش تبخیر سطحی انجام شود.

نصب قیم در کنار نهال‌ها

- قرار دادن قیم در پای نهال برای پایداری آن‌ها در مقابله با وزش باد و غیره بسیار مفید است.

- به این مورد توجه شود که در مناطق مرطوب، قیم می‌تواند همانند قلمه کاشته شده به رشد خود ادامه داده و رقیب جدی برای نهال اصلی شود. بنابراین، لازم است از چوب‌های کاملا خشک برای قیم استفاده شود.

- در بستن قیم، علاوه بر تناسب اندازه و بلندی آن با نهال، باید جهت باد غالب نیز درنظر گرفته شود.

وجین علف‌های هرز

-حذف علف‌های هرز مزاحم و قرار دادن آن‌ها در پای نهال برای حفظ رطوبت خاک انجام شود. علف‌های هرز باید پیش از گلدهی وجین شوند تا امکان تولید و ریزش بذر آن‌ها وجود نداشته باشد.

-حذف و پاکسازی علف‌های هرز، علاوه بر آزادسازی نهال از خفگی، موجبات کاهش احتمال بروز و توسعه آتش‌سوزی در عرصه جنگل‌کاری را فراهم می‌سازد.

-این کار باید دستکم دوبار در هر سال تا پایان سال پنجم انجام شود.

-سله‌شکنی یک الی دو مرحله در سال انجام شود. دقت شود این عمل در هوای گرم صورت نگیرد.

 

کاشت و مراقبت از نهال‌های هیرکانی

شکل1- کاشت و مراقبت از نهال‌های هیرکانی

حفاظت فیزیکی نهال‌ها

-حفاظت فیزیکی در برابر دام و حیوانات وحشی انجام شود.

-حفاظت از تعدی انسان‌ها انجام شود.

-محصور کردن عرصه توسط سیم‌های خاردار یا فنس‌کشی راه‌حل مناسبی است.

-اختصاص مأمور حفاظت از عرصه‌های نهالکاری و مرمت به‌موقع حصارکشی‌ها

-حفاظت باید تا استقرار کامل و رشد نسبی نهال ادامه یابد.

حفاظت در برابر آفات و بیماری‌ها

-پایش ماهانه عرصه جنگل‌کاری شده به‌ویژه در سال‌های اولیه و در سال‌های پنجم به بعد به‌صورت فصلی و شش ماهه (به‌ویژه در ار تباط با بررسی آفات و بیماری‌ها) انجام شود.

-در صورت مشاهده آفات و بیماری‌ها ابتدا به‌صورت مکانیکی و در صورت نیاز به صورت شیمیایی مقابله شود.

-نکته مهم: موارد فوق برای نهال‌های کاشته شده در عرصه (جنگل‌کاری) است. مراقبت از نهال در نهالستان مراقبت‌های خاص دیگری را نیاز دارد.

سایر فعالیت‌های مهم

-واکاری نهال‌ها: برای نهال‌هایی که گاهی بر اثر حیات وحش و یا تنش‌های محیطی آسیب دیده یا از بین رفته‌اند.

-ایجاد آتش‌بر

-نصب تابلو مشخصات جنگل‌کاری (از جنسی استفاده شود که سرقت نشود).

-پایش رویش قطری، ارتفاعی و حجمی قطعات جنگل‌کاری شده (هر پنج سال یک بار) 

مصطفی، محسن؛ ساداتی، احسان؛ اسدی، فرهاد؛ ابراهیمی رستاقی، مرتضی؛ محمودی، مجتبی.(1402). مراقبت و نگهداری از نهال های کاشت هشده در ناحیه رویشی هیرکانی. تهران: نشر آموزش کشاورزی