آشنایی با کود کمپوست

فوايد كمپوست

1. تامين حدود 70 درصد مواد غذايي مورد نياز گياه براي دراز مدت
2.  افزايش حاصلخيزي و باروري خاك
3.  نگهداري آب در خاك و كاهش مصرف آب
4. افزايش جمعيت ميكروارگانيسم‌هاي مفيد و توسعه ريشه‌ها در خاك
5. كمك به اصلاح خاك در محيط‌هاي شور
6. افزايش مقاومت گياه به سرما وگرما و نوسانات محيطي
7. افزايش كمي و كيفي محصول
8. توليد محصول سالم و ارگانيك

به طور كلي، افزايش مصرف مواد آلي و كمپوست در خاك، نياز به آبياري و كوددهي را به نحو چشمگيري كاهش داده و عملكرد و كيفيت محصول را افزايش مي‌دهد. با توجه به موارد فوق، لازم است توليد كمپوست در حاشيه مزارع و باغات، توسعه داده شود.

شکل 1- کمپوست

طرز تهيه كمپوست

برای تهیه 3 تن کمپوست مقدار 2 تن بقاياي خرد شده انواع گياهان زراعي و باغي و مقدار 1 تن از انواع كود حيواني نرم و خرد شده، مورد نياز است. ابتدا بر روي سطح زمين بوسيله متر دايره‌اي را به شعاع 1.5 متر (قطر 3 متر) رسم مي‌شود.

سپس بقاياي گياهي خشك كه به وسيله خرمنكوب خرد شده را در داخل دايره‌اي روي زمين به طور يكنواخت پخش مي‌شود. به طوري كه ضخامت آن از سطح زمين حدود 8 تا 10 سانتي‌متر باشد. سپس روي بقاياي گياهي را كود حيواني كه بوسيله خرمنكوب يا هر وسيله ديگر به قطعات ريز تبديل شده باشد، را به ضخامت 2 تا 4 سانتي‌متر به طور يكنواخت ريخته مي‌شود.

اين دو لايه بقاياي گياهي و كود حيواني داخل دايره را بوسيله آب پاش كاملا خيس مي‌شود. اين عمل را مجددا تكرار كرده به طوري كه هر لايه بقاياي گياهي كه با ضخامت 8 تا 10 سانتي‌متر ايجاد شده، يك لايه كود حيواني با ضخامت 2 تا 4 سانتي‌متر روي آن را پوشانده و مجددا كاملا خيس مي‌گردد. ارتفاع توده بايستي حدود 1.5 متر برسد. ارتفاع كمتر، فشار و حرارت لازم براي پوسيدن را در مدت كم ايجاد نمي‎كند. ارتفاع بيشتر از 1.5 متر نيز تهويه را كم و حرارت بيشتر از حد نياز، ايجاد مي‌كند.

اين توده، به مدت چهار روز رها مي‌شود. از روز چهارم، توده را هر يك روز در ميان هوا‌دهي و با هم مخلوط مي‌شود و به صورت مخروط اول در مي‌آيد. در موقع به هم زدن اگر رطوبت كم باشد، مقداري آب در محل‌هاي 8 بار عمل  خشك تَر ريخته مي‌شود، تا روز هيجدهم جابجايي و مخلوط شدن يا هوادهي به طور يك روز در ميان صورت خواهد گرفت. بدين صورت كل زمان تهيه كود غني شده از ابتدا تا كامل شدن حدود 20-18 روز طول مي‌كشد.

افزودني‌هاي مجاز

براي تقويت كمپوست، بهتر است براي توده 3 تني، مقدار حدود 50-30 كيلوگرم كود كامل ماكرو و ميكرو و 400-200 گرم كود بيولوژيك، در روز 12-14 در موقع بهم زدن با همه توده مخلوط شود. در اين صورت نياز به استفاده از كود شيميايي در طول رشد نيست.

کمپوست خرما

در صورتي كه هر درخت خرما، ساليانه حدود 20 كيلو و هر هكتار حدود 3 تن ضايعات داشته باشد ساليانه در حدود 135 هزار تن مي‌شود. برگ درخت خرما را پس از خرد نمودن توسط سرشاخه خردكن، به روش ذکر شده تبديل به كمپوست مي‌نمايند. به علت خشبي بودن، مدت پوسيدن، حدود يك ماه طول مي‌كشد.

كمپوست موز

با توجه به اينكه كه هر بوته موز، ساليانه حدود 20 كيلو و هر هكتار حدود 20 تن ضايعات دارد، ساليانه در حدود 100 هزار تن مي‌شود. برگ و تنه موز را پس از خرد نمودن توسط سرشاخه خردكن، به روش ذکر شده تبديل به كمپوست مي‌نمايند.

مقدار مصرف

كمپوست زماني بايستي تهيه شود كه بلافاصله، بعد از آماده شدن، در محل اصلي استفاده شود. مقدار مورد نياز، حدود 40-20 تن در هكتار در مزارع و 30-50 كيلوگرم در چالكود هر نهال از درختان ميوه است. پس از پخش كمپوست در مزرعه، بايستي با شخم به زير خاك رود.

شکل 2- سایت تولید کمپوست