روش‌هاي مبارزه با علف‌هاي هرز
راه‌هاي مختلفي براي مبارزه با علف‌هاي هرز در باغهاي سيب وجود دارد. قبل از مبارزه با هر نوع علف هرز، ابتدا بايد آن را شناخت و از يكساله يا دائمي بودن و محدوده گسترش آن در باغ آگاهي حاصل نمود كه اين اطلاعات بعدا ميتواند بسيار مفيد واقع گردد. در مورد علف‌هاي هرز يكساله تاكيد بيشتري در از بين بردن آن‌ها قبل از تشكيل بذر وجود دارد. زيرا آن‌ها معمولا توليد تعداد كثيري بذر مي‌كنند كه درصدي از اين بذور مي‌توانند براي چندين دهه در خاك ادامه حيات دهند. اين اصطلاح كه مي‌گويد «يك سال بذر دادن به معناي 7 سال وجين كردن است» چندان دور از واقعيت نمي‌باشد. در هر حال، در خاك يك باغ تعداد بي‌شماري بذور علف‌هاي هرز وجود دارد. در يك باغ با آلودگي معمولي تا بيش از 20 هزار بذر علف‌هرز در هر متر مربع قابل شمارش مي‌باشد كه در شرايط مساعد حدود 5 درصد آن‌ها در هر سال جوانه مي‌زنند يعني حدود يك هزار گياهچه در متر مربع توليد مي‌گردد و بقيه براي رويش در سال‌هاي بعد همچنان در درون خاك باقي مي‌مانند. اين به فرض آن است كه بذر جديدي به زمين اضافه نشود. بنابراين، به فرض كه اصول كلي پيشگيري به منظور جلوگيري از افزايش جمعيت موجود و ورود علف‌هاي هرز جديد رعايت شود.
روش‌هاي مكانيكي
وجين دستي (Hand Weeding)
وجين دستي به معناي ريشه‌كن كردن و واژگون نمودن علف‌هرز است به طوري كه امكان رويش مجدد پيدا نكند. اين عمل معمولا با دست و به كمك ابزارهايي نظير فوكا (نوعي تيشه) يا وجين‌كار و غيره انجام مي‌شود. به طور كلي وجين دستي در باغهاي بزرگ به دليل سرعت كم و هزينه زياد قابل توصيه نمي‌باشد ولي به صورت موردي و به خصوص براي كندن علف‌هاي هرز كوتاه و گسترده يا پيچنده يا در نقاطي كه استفاده از علفكش‌ها يا ماشين‌آلات عملي نمي‌باشد، ميتواند بسيار مفيد و موثر واقع گردد. در خزانه‌ها وجين دستي كاربرد بيشتري داشته و گاهي به عنوان تنها راه مبارزه با علف‌هاي هرز تلقي مي‌گردد. در هر حال، وجين دستي عليرغم پارهاي نقاط ضعف (وابستگي به نيروي كارگر، سرعت كم، وابسته بودن به ميزان رطوبت خاك، تاثير كوتاه مدت) به دليل ساده بودن و عدم نياز به تخصص بالا و وسائل گران قيمت و امكان كاربرد گزينشي در مبارزه با علف‌هاي هرز باقيمانده در اثر ناكافي بودن تأثير ديگر روش‌ها، به نظر مي‌رسد نه تنها در باغهاي سنتي بلكه حتي در باغهاي مدرن نيز به عنوان يك كار تكميلي، هرچند به صورت محدودتر، همچنان به طور اجتناب ناپذيركاربرد مفيد و موثر داشته باشد.
شکل1- وجین دستی علف‌های هرز
تراش دادن (Mowing)
كف بركردن علف‌هاي هرز روشي است كه كم و بيش در باغهاي سيب متداول مي‌باشد. براي اين كار از انواع مختلف داس تا ماشين‌آلات دستي و زميني استفاده مي‌شود. اگر چه سرعت عمل تراش دادن نسبتا زياد و ترغيب كننده است ولي در بين ديگر روش‌ها كمترين تاثير را روي علف‌هاي هرز در دراز مدت دارد. زيرا اين عمل معمولا باعث مرگ علف‌هاي هرز بريده شده نگرديده و آن‌ها مجددا به رشد خود ادامه خواهند داد. ضمنا در حين تراش دادن به دليل پنهان بودن موانع مختلف در روي زمين، ممكن است صدماتي به ابزار و وسائل نيز وارد شود.
بسياري از علف‌هاي هرز خزنده يا كوتاه يا آن‌ها كه به صورت رُزت هستند در اثر تراش دادن، كمتر آسيب مي‌بينند و بعدا امكان رشد و توسعه بيشتري پيدا مي‌كنند. برش دادن در مورد علف‌هاي هرز يكساله و دائمي بلند نظير سلمه تره، تاج خروس وحشي، كنگر وحشي، شيرين بيان و غيره نيز چيزي بيش از يك نظافت موقت نيست. با اين حال، در بعضي موارد كه رويش علف‌هاي هرز به حدي زياد است كه انبوهي آن اجازه استفاده از ساير روش‌ها را نمي‌دهد، تراش دادن به عنوان يك راه حل سريع و در اين حال كوتاه مدت اجتناب ناپذير مي‌باشد. علف‌هاي هرز تراش داده شده را پس از جمع‌آوري به همان صورت در سايه‌انداز درختان پخش نموده يا ترجيحا پس از پوسيده شدن در محل مناسبي، ميتوان به عنوان مالچ يا خاك برگ مورد استفاده قرار دارد. بعضي باغداران ترجيح مي‌دهند علف‌هاي هرز را در فضاهاي خالي بين رديف‌ها نگه داشته يا گياهان علفي ديگري بكارند و سپس با تراش دادن و كوتاه نگهداشـتن آن‌ها ضمن كمك به زيبايي باغ موجبات تسهيل در رفت و آمد و جمع‌آوري محصول را فراهم نمايند. از نقاط ضعف اين روش ميتوان به خطر سرايت آلودگي به ساير قسمت‌هاي عاري از علف هرز و همچنين امكان رقابت در جذب آب، به خصوص در مورد درختان مسن‌تر در مناطق خشك، اشاره نمود. به طور كلي، در مورد نباتات زير كاشت حتي از خانواده بقولات ضمن فوایدي كه دارند، جنبه‌هاي رقابتي آن‌ها همچنان مورد بحث و بررسي است.
كولتيواتور زدن (Cultivation)
در شرايطي كه دسترسي به علفكش مناسب وجود نداشته يا امكانات كاربرد آن فراهم نباشد براي از بين بردن علف‌هاي هرز بين خطوط كاشت ميتوان از انواع مناسب تيلر يا كولتيواتورهاي پشت تراكتوري استفاده نمود. در موقع كولتيواتورزدن، خاك نبايد زياد مرطوب باشد و همچنـين بهتر است اين عمل در روزهاي آفتابي انجام شود تا شرايط نامساعدتري براي رويش مجدد علف‌هاي هرز فراهم گردد. كولتيواتور زدن ميتواند اثرات منفي نيز در پي داشته باشد به اين معني كه ضمن از بين بردن رويش‌هاي موجود، باعث تحريك بيـشتر بذور علف‌هاي در شرايطي كه دسترسي به علفكش مناسب وجود نداشته يا امكانات كاربرد آن فراهم نباشد براي از بين بردن علف‌هاي هرز بين خطوط كاشت ميتوان از انواع مناسب تيلر يا كولتيواتورهاي پشت تراكتوري استفاده نمود. در موقع كولتيواتور زدن، خاك نبايد زياد مرطوب باشد و همچنين بهتر است اين عمل در روزهاي آفتابي انجام شود تا شرايط نامساعدتري براي رويش مجدد علف‌هاي هرز فراهم گردد. كولتيواتور زدن ميتواند اثرات منفي نيز در پي داشته باشد به اين معني كه ضمن از بين بردن رويش‌هاي موجود، باعث تحريك بيشتر بذور علف‌هاي هرز به جوانه‌زدن و ايجاد آلودگي‌هاي بعدي و لزوما تكرار عمليات خواهد گرديد. علاوه بر آن، به طور وضوح باعث تسريع هر چه بيشتر در گسترش بسياري از انواع علف‌هاي هرز دائمي به تمام نقاط باغ مي‌گردد و اصولا كاربرد آن در بعضي شرايط منجمله در باغهاي سنتي كه شاخه‌ها از قسمت پايين درختان مي‌رويند نيز مشكل است. كوبيده شدن خاك در اثر عبور چرخ‌هاي تراكتور و قرار دادن خاك در معرض فرسايش و ايجاد مشكل در رفت و آمد نيز از عوارض ديگر كولتيواتـور زدن به شمار مي‌رود.
شکل 2- كولتيواتور زدن علف‌های هرز