آشنایی با تاثیرات محلول پاشی عناصر غذایی بر محصولات

کارایی تغذیه برگی براي گلدهی و تشکیل دانه در محصولات زراعی

کاربرد برگی عناصر غذایی در غلات به طور فزاینده‎اي رو به گسترش است.

  درصد بالایی از محتواي عناصر غذایی دانه از عناصر برگی و نه از جذب ریشه، تأمین می‎شود (Marshner, 2012). در بسیاري از گونه‎ها نیاز دانه‎هاي در حال رشد به نیتروژن بیشتر از ظرفیت جذب ریشه‎ها بوده و کمبود نیتروژن از راه شکستن پروتئین برگ و انتقال نیتروژن و دیگر عناصر تغذیه‎اي به دانه تأمین می‎شود. شکست پروتئین برگ تأثیر مثبتی بر فراهمی مس و روي براي تحرك دوباره به سمت بافت‎هاي زایشی دارد (Hill et al., 1979 ;Dehghanpour et al., 1391 ; Cakmak et al., 2010).

تحقیقات نشان دهنده نقش مهم فسفر در محلول‎پاشی برگی است. کاربرد برگی فسفر در محصولات مختلفی مانند سویا (Malarino et al., 2001)، گندم (MacBeath et al., 2011; Noack et al.,2011)، شبدر (Buma, 1975)، ذرت (Girma et al., 2007 ; Ling and Silverbush, 2002) و غلات (Macbeth et al., 2011 ;Novak et al., 2011) موثر بوده است.

• کاربرد برگی فسفر داراي بیشترین کارایی در هنگام گلدهی گندم بوده و به میزان 2کیلوگرم فسفر خالص در هر هکتار (Masouli et al., 2006) توصیه می‎شود.
• در ذرت بیشترین پاسخ به کاربرد برگی فسفر، با 2 کیلوگرم فسفر خالص در هر هکتار، از هشتمین برگ تا مراحل رشد کاکل ذرت است.
• مناسب‎ترین زمان براي کاربرد برگی فسفر در اوایل توسعه‎ي غلاف در سویا (Gray and Akin,1984)، از کامل شدن پوشش گیاهی تا خوشه‎ روي در غلات (Malusa et al.,2006 ; Girma et al., 2007) و اوایل تشکیل کاکل ذرت (Girma et al., 2007) است.
• محلول‎پاشی روي و آهن پیش از گلدهی و در زمان تشکیل دانه در کلزا موجب افزایش معنی‎دار عملکرد روغن می‎شود (Moaf Pourian et al.1393).
• ویتور و بوکاووك (1959) نشان دادند که رطوبت هوا موجب افزایش جذب دو برابري فسفر به برگ‎هاي لوبیا می‎شود.

تغذیه برگی در زمان بیشترین نیاز به عناصر غذایی

• نیاز به عناصر غذایی در دوره حداکثر رشد رویشی گیاهان و در درختان در طی مراحل تشکیل گل، میوه و دانه است. در طول این مراحل، بالغ بر 40 درصد از تجمع سالانه‎ي عناصر غذایی در طی یک دوره‎ي 10روزه اتفاق می‎افتد (Jones et al.,2009).      

•   در بادام، نیاز به نیتروژن زیاد بوده و در طول 60 روز اول رشد می‎تواند از 150 کیلوگرم نیتروژن در هر هکتار تجاوز کند، درحالیکه نیاز به پتاسیم در اواخر فصل به بیشترین حد رسیده و با دوره بیشترین نیاز به کربن و دوره تولید ریشه‎هاي جدید، همزمان می‎شود.

  -  در بسیاري از محصولات چندساله، کوددهی برگی، حتی در شرایط بهینه بودن ذخیره‎ي عناصر غذایی خاکی، باید در طول دوره‎اي که بیشترین نیاز به عناصر غذایی وجود دارد، انجام شود.

  - در پسته، دوره اوليه‌ي تجمع نيتروژن همزمان با رشد سريع بهاره و دورهي پر شدن دانه روي میدهد.تجمع پتاسيم از الگويی مشابه با تجمع نيتروژن تبعيت میكند. نياز به عناصر غذايی از توزيع دوباره يا از جذب تأمين میشود. نياز وافر به پتاسيم و نيتروژن در طول سالهاي ميوهدهی )در تناوب باردهی(، به ويژه در اوايل رشد بهاره و پر شدن دانه، نشان میدهد كه هرگونه كاهش در جذب عناصر غذايی توسط ريشه در اين دورهها ميتواند منجر به كاهش رشد ميوه و عملكرد شود. نياز زياد به عناصر غذايی در زمان ميوهدهی سنگين در پسته سبب كمبود موضعی در برگ درست در كنار خوشههاي پسته میشود، اين مسئله حتی در خاكهايی كه به خوبی كوددهی شدهاند، نيز رخ میدهد (شكل 1) الگوي كمبود مشابهي نيز در برگهاي بادام مشاهده میشود، كه درست مجاور ميوه قرار دارند (شكل 2).

​

شکل 1: کمبود شدید پتاسیم و نیتروژن در برگ‎هایی که درست کنار خوشه‎ي میوه پسته قرار دارند.

شکل 2: کمبود چند عنصر در برگ‎هایی که درست در کنار میوه دوتایی بادام قرار دارند.