مقاله آشنایی با سدر گونه‌های مناسب جنگل‌کاری در ناحیه صحارا- سندی

کنار (Ziziphus spina-christii) درختی پهن‌برگ و همیشه سبز و بومی نواحی خشک، نیمه‌خشک و مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری جنوب ایران است که برای جنگل کاری در جنوب کشور بسیار مناسب است.ویژگی‌های این گونه و رویشگاه‌های آن به‌شرح زیر است:

-درختی مقاوم به خشکی، گرما، کم‌آبی و شرایط نامساعد خاک بوده و به سرما حساس است.

-ارتفاع آن به 12 متر می‌رسد.

-نورپسند بوده و خاک‌های رسی-شنی و سبک و عمیق را ترجیح می‌دهد.

-دارای دوره خواب تابستانه است که باعث کاهش مصرف آب می‌شود.

-از آنجا که دارای ریشه بسیار عمیق بوده و گسترش ریشه‌های جانبی آن زیاد است، برای کنترل فرسایش، تثبیت تپه‌های ماسه‌ای و سایر خاک‌های ناپایدار استفاده می‌شود.

زمان رسیدن و جمع‌آوری میوه/ بذر: اواخر اسفند تا اواسط فروردین

نحوه جمع‌آوری میوه: میوه‌ها به روش ضربه‌زدن با چوب یا تکان دادن درخت جمع‌آوری می‌شوند.

نحوه پاک کردن بذر: با کوبیدن میوه‌های خشک در هاون و یا از طریق خیساندن و شناور کردن در آب، بذرها جدا شده و سپس خشک شوند.

نوع بذر: ارتودوکس

نگهداری و انبارداری: بذرها در شرایط دربسته و در یخچال (دمای 2 تا 4 درجه سانتی‌گراد) نگهداری شوند.

زمان کاشت بذر: اردیبهشت

تعداد بذر در هر کیلوگرم: 3500-7000

تیمار جوانه‌زنی: بذرها پس از یک دوره پسرسی جوانه خواهند زد. پس از بذرگیری طی یک یا دو ماه، درصد جوانه‌زنی افزایش پیدا می‌کند و بذرهای یک ساله جوانه‌زنی بهتری دارند. حذف میوه و خیساندن بذر در آب باعث بهبود جوانه‌زنی بذر می‌شود.

تولید نهال در نهالستان

-برای بستر کاشت از مخلوط خاک زراعی، کود حیوانی پوسیده و ماسه به نسبت 1:1:1 استفاده شود. برای افزایش احتمال سبز شدن بذرها، در هر گلدان دو عدد بذر کاشته شود.

-پس از جوانه‌زنی بذور و استقرار نهال‌های نورسته، آبیاری هر روز انجام شود و به تدریج برای مقاوم‌سازی نهال‌ها با شرایط خشکی فاصله آبیاری‌ها افزایش پیدا کند.

-عملیات نگهداری و آبیاری نهال‌ها در نهالستان تا مرحله رشد کافی نهال‌ها با حداقل ارتفاع 40 سانتی‌متر ادامه پیدا کند.

-مدت زمان نگهداری نهال‌ها در نهالستان 9-8 ماه است.

-سن انتقال نهال به عرصه کاشت: 8تا 9 ماهگی

 

درخت کنار/سدر

شکل1- درخت کنار/سدر

کاشت نهال

-بهترین زمان انتقال نهال به عرصه اواخر آذرماه تا اوایل دی ماه است.

-پیش از آغاز جابجایی نهال‌ها به زمین اصلی، نهال‌ها آبیاری شوند.

-گودال‌هايي به قطر 30 سانتي‌متر و عمق بیش از نیم متر و با فواصل روی ردیف 8 متر حفر شوند و پیش از قرار دادن نهال درون گودال، كف گودال به ضخامت 10 سانتي‌متر از خاک زراعی و کود حیوانی پر شود.

-پس از قرار دادن نهال درون گودال، اطراف آن با خاك سطحي تا محل یقه نهال پر شده و براي جلوگيري از هواديدگي ريشه، با كمك پا، خاك اطراف نهال‌ها كمي فشرده شود و بلافاصله آبیاری انجام شود.

-در صورت نبود بارندگی، در سال اول هر 15 روز و در سال دوم هر 20 روز آبیاری انجام شود.

 

مکی‌زاده تفتی، مری؛ فکری قمی، سمیه؛ اسدی صنم، سمانه.(1402). گون ههای مناسب جنگل کاری در ناحیه صحاراسندی؛ کنار/ سدر.تهران: نشر آموزش کشاورزی