مقاله آشنایی با قارچکش های گوگردی غیر آلی (قسمت سوم)

یکی از مهم‌ترین منشا خسارات گیاهان و محصولات گیاهی بیماری‌ها هستند که می‌توانند توسط شمار زیادی از موجودات زنده بیماری‌زا ایجاد شوند که از اصلی‌ترین این عوامل، قارچ‌های بیمارگر گیاهی هستند که در ردیف نخست زیان‌رسانی به محصولات گیاهی دنیا محسوب می‌شوند. علاوه‌بر این  ویروس‌ها، نماتدها و باکتری‌ها نیز باعث ایجاد بیماری در گیاهان می‌شوند. برای دستیابی به روش‌های کنترل موفق راه‌های بسیاری را تجربه کرده و از مواد بسیاری جهت کنترل آنها استفاده کرده تا خسارت ناشی از آنها به به زیر آستانه خسارت اقتصادی کاهش دهد یا به طور کلی آنها ریشه‌کن کند. در بین این موارد قارچ‌کش‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و انواع مختلفی دارند.

قارچ کش های گوگردی غیر آلی

4ـ گوگردهای قابل تعلیق در آب

این مواد یا به صورت خمیر و یا به صورت پودر (شکل 1) تهیه می‌شوند و با توجه به خاصیت گیاه‌سوزی کمتر آنها در مقایسه با لایم سولفور، به فراوانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

پودر گوگرد یکی از حالاتی از گوگرد است که به دلیل خاصیت گیاه‌سوزی کمتر، به فراوانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شکل 1ـ پودر گوگرد یکی از حالاتی از گوگرد است که به دلیل خاصیت گیاه‌سوزی کمتر، به فراوانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در این گروه، گوگرد شناور در آب وجود دارد که از طریق گاز سولفید هیدروژن که جزء مواد زائد در صنایع کک‌سازی می‌باشد، ساخته می‌شود. گوگرد قابل تعلیق در آب از طریق امولسیون نمودن و ریز کردن ذرات گوگرد مذاب تهیه می‌شود که در نهایت ذرات بسیار کوچک گوگرد ایجاد می‌شوند. ذرات مزبور را با موادی که کشش سطحی آب را کاهش می‌دهد (مانند Triton یا مویان) مخلوط می‌نمایند و جهت مصرف آن را به نسبت 2 تا 12 در هزار با آب مخلوط می‌کنند و روی گیاهان می‌پاشند. گوگرد میکرونیزه از آسیاب شدن گوگرد معدنی خالص به صورت بسیار نرم تهیه می‌گردد و قابل مقایسه با گوگرد شناور در آب می‌باشد محصول دیگری که کولوفوگ (Kolofog) نام دارد، شامل %33 گوگرد و %66 بنتونیت است که دو ماده مزبور ابتدا با هم ذوب شده و سپس به صورت پودر در می‌آیند. محصول دیگری که تحت عنوان کولوسپری (Kolospray) شناخته می‌شود، مخلوطی از %85 گوگرد بسیار نرم و %15 بنتونیت است. ترکیبات Cosan و Elosal نیز از دیگر گوگردهای وتابل موجود در بازار می‌باشند. گوگرد وتابل و گوگرد میکرونیزه فقط از لحاظ قطر ذرات با یکدیگر اختلاف دارند، به طوری که اندازه ذرات در گوگرد و تابل 10 میکرون اما در گوگرد میکرونیزه 3 تا 7 میکرون است.

موارد مصرف گوگرد

گوگرد یکی از مطلوب‌ترین و ارزان‌ترین قارچ‌کش‌ها برای تعدادی از قارچ‌های بیماری‌زاست (شکل 2).

گوگرد در کنترل برخی بیماری‌های قارچی و شبه‌قارچی مؤثر است.

شکل 2ـ گوگرد در کنترل برخی بیماری‌های قارچی و شبه‌قارچی مؤثر است.

 این ماده معدنی علاوه بر خاصیت قارچ‌کشی، روی کنه‌ها نیز اثر خوبی داشته و از طغیان آنها جلوگیری می‌نماید. برای ضد عفونی انبارها و محصولات انباری نیز از گوگرد استفاده می‌شود که برای انجام این کار، مقدار 50 گرم گوگرد برای هر متر مکعب فضای انبار لحاظ گردیده و به مدت 24 ساعت روی آتش قرار داده می‌شود. به منظور نیل به نتایج موفقیت آمیز در ضد عفونی انبارها، لازم است تمام منافذ و روزنه‌های انبار به طور کامل مسدود گردند. بعضی از میزبان‌ها نسبت به گوگرد حساس هستند، بنابراین توصیه می‌شود، مقدار مصرف گوگرد کاهش یافته و در مقابل تعداد دفعات مصرف را افزایش دهیم. عوامل مؤثر در خاصیت قارچ‌کشی سموم گوگردی شامل درجه حرارت محیط، نوع میزبان و مقدار مصرف می‌باشد. درجه حرارت لازم برای به‌کارگیری گوگرد، بین 15 تا 26 درجه سانتی‌گراد بوده و مصرف آن در درجه حرارت‌های بالاتر از 35 درجه سانتی‌گراد ایجاد گیاه‌سوزی شدید در گیاه می‌نماید. لذا در چنین شرایطی عملیات گوگرد پاشی باید در هوای خنک (صبح زود یا عصر) انجام گیرد یا می توان با پخش آن در سطح زمین و در نتیجه مصرف غیرمستقیم، خطر گیاه‌سوزی را تا حد بسیار زیادی کاهش داد.

 

طالبی جهرمی،  خلیل (1391). سم‌شناسی آفت‌کش‌ها (چاپ چهارم). تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.