مقاله آشنایی با آفات کلزا

آشنایی با آفات کلزا

مدت زمان تقریبی مطالعه: 10 دقیقه
تاریخ انتشار: 1399/09/30 آخرین تاریخ ویرایش: 1399/09/30

گیاهان روغنی

تعداد بازدید 1,692

مقدمه

کلزا (Brassica napus L.)، یک گیاه روغنی متحمل به خشکی و دارای کیفیت بالای روغن با درصد بالای اسیدهای چرب اولئیک و لینولئیک است. کاوش‎های باستان شناسی نشان می‎دهد که استفاده از کلزا در آسیا به 2000 سال قبل از میلاد مسیح برمی‎گردد (Achaya,1994). این گیاه دارای تیپ بهاره و زمستانه می‎باشد. کشت این گیاه در ایران به دلیل سازگاری با شرایط نامساعد محیطی نظیر خشکی و سرما در حال گسترش است (Dehghani et al., 2009).

متن

آفات مهم کلزا

کک کلزا

سوسک‎های کک مانند کلزا (Phyllotreta corrugate) در اوایل رشد گیاه به آن حمله نموده و با صدمه زدن به برگ‎ها و کتیلدون‎ها، سبب بروز خسارت شدید می‎گردند. این آفت حتی زمانی که گیاه با آفت کش محلولپاشی شده باشد، 10 درصد کاهش عملکرد ایجاد می‎نماید (Lamb et al., 1982; Madder et al.,1988). این سوسک جهندهی براق به رنگ‎های سیاه، سبز، آبی تیره یا قهوهای دیده می‎شود و 2-3 میلیمتر طول دارد. این حشره یک نسل در سال دارد و در اوایل بهار تغذیه و جفتگیری نموده و حشره ماده، 35 تا 70 تخم در سطح و خلل و فرج خاک اطراف ریشه می‎گذارد. از مرحله تخم تا شفیره 40 تا 45روز طول می‎کشد. لاروها پس از خروج از تخم در تابستان، به بافت ریشه نفوذ کرده و تغذیه می‎نماید. شفیره در خاک باقی مانده و حشره کامل تا پاییز تابستان گذرانی می‎کند. حشره بالغ در پاییز از گیاهچه کلزا تغذیه و برگ‎ها را سوراخ سوراخ می‎کند. بیشترین خسارت این حشره در مرحله 2 تا 4 برگی صورت می‎گیرد. در هوای گرم و آفتابی و خشک، میزان خسارت تشدید می‎شود (Wylie et al., 1979).

حشره کامل کک کلزا

تصویر 1: حشره کامل کک کلزا

برای کنترل این آفت، استفاده از تناوب زراعی با گندم یا جو، از بین بردن بقایای گیاهی پس از برداشت، کاشت زود هنگام و با عمق مناسب توصیه می‎گردد (Beran et al., 2010). آبیاری در اوایل مراحل رشد گیاه باعث می‎شود گیاه با سرعت بیشتری از مرحله حساس به آفت بگذرد. استفاده از حشره کش‎های سیستمیک برای ضدعفونی بذر نیز راه حل مناسبی است. در صورتی که 20 تا 25 درصد از برگ‎های کتیلدونی (دو برگ قلبی اولیه) دچار خسارت شده باشند بایستی یکی از روش‎های مبارزه را اعمال کرد.

سوسک منداب

سوسک منداب (Entomoscelis adonidis) یا کفشدوزک صیفی از دیگر آفات خانواده چلیپائیان است. حشره کامل 8 تا 10 میلیمتر طول دارد و به رنگ قهوه‎ای-قرمز با یک نوار عرضی تیره است (تصویر 3). طول لارو 10-12 میلیمتر بوده و در سطح پشتی دارای زائده‎های زگیل مانند است. این حشره یک نسل در سال داردکنند و زمستان گذرانی به صورت تخم در خاک است. لاروها در بهار از بافت پارانشیم برگ تغذیه می‎کنند. جفتگیری و تخم ریزی در اواخر تابستان صورت می‎گیرد.

سوسک منداب

تصویر 2: سوسک منداب

لارو و حشره کامل از برگ تغذیه کرده و فقط رگبرگ‎ها را باقی می‎گذارد. شخم عمیق و آبیاری خصوصا در زمستان منجر به کاهش جمعیت آفت می‎شود. استفاده از سموم دیازینون، فوزالن و کلرپیریفوس به صورت لک‎های بر روی حشرات بالغ و لاروهای سنین اولیه روشی موثر محسوب می‎شود.

سر خرطومی ساقه کلزا

سرخرطومی ساقه خوار (Ceutorhynchus spp)، یک نسل در سال دارد و حشرات کاملشان از اواسط پاییز وارد مزارع کلزا می‎شوند. حشرات ماده در اواسط پاییز و اوایل زمستان، درون رگبرگ، دمبرگ برگ‎های پایینی و طوقه بوته‎های جوان تخم ریزی می‎کنند. حشره بالغ به طول 3 تا 4 میلیمتر بوده (تصویر 4) و به رنگ خاکستری مایل به سفید است. طول لاروها نیز 4 تا 6 میلیمتر و بدون پا هستند. در واقع بیشترین خسارت به علت تغذیه لارو صورت میگیرد. با تغذیه لارو از بوته‎های کلزا، گیاه ضعیف می‎شود و تعداد غلاف، وزن دانه و میزان تولید روغن کاهش می‎یابد. در اواسط بهار نیز لاروها به شفیره تبدیل شده و در خاک باقی می‎مانند. در زمان رسیدن کامل محصول نیز حشرات بالغ در خارج از مزرعه و زیر پوسته درختان و بقایای گیاهی تابستان گذرانی می‎کنند (Ferguson et al., 2003; Barari, 2005). دیریت این آفت با استفاده از ارقام مقاوم، کشت گیاهان تله در حاشیه مزرعه قبل از کشت گیاه اصلی و استفاده مناسب و متعادل از کودهای نیتروژن و سولفوردار امکان پذیر است.

حشره بالغ سرخرطومی ساقه خوار کلزا

تصویر 3: حشره بالغ سرخرطومی ساقه خوار کلزا

منبع

Achaya, K.T. (1994). Ghani: A Traditional Method of Oil Processing in India: Food, Nutrition and Agriculture; Food and Agriculture Organization: Geneva, Switzerland.

Barari, H. (2005). Ecology of the coleopteran stem-mining pests and their parasitoids in winter oilseed rape: implications for integrated pest management. Ph.D. dissertation. Imperial College, University of London, UK.

Beran, F., I. Mewis, S. Ramasamy, J. Svoboda, C. Vial, H. Mosimann, W. Boland, C. Büttner, C. Ulrichs, B.S. Hansson, and A. Reinecke. 2010. MalePhyllotreta striolata (F.) produce an aggregation pheromone: Identification of male-specific compounds and interaction with host plant volatiles. J. Chem. Ecol. DOI 10.1007/s10886-010-9899-7.

Dehghani, G., F. Malek shhi and B.A. Alizadeh. (2009). Study of Drought Tolerance Indices in Canola (Brassica napus L.) Genotypes. JWSS - Isfahan University of Technology, 13: 77- 90 (In Persian).

Ferguson, A. W., Klukowski, Z., Walczak, B., Clark, S. J., Mugglestone, M. A., Perry, J. N. & Williams, I. H. (2003). Spatial distribution of pest insects in oilseed rape: implications for integrated pest management. Agriculture, Ecosystems and Environment, 95, 509-521.

Lamb, R. J. and W.J. Turnock. (1982). Economics of insecticidal control of flea beetles (Coleoptera: Chrysomelidae) attacking rape in Canada. Can. Entomol. 114: 827-840.

Madder, D.J. and M. Stemeroff. (1988). The economics of insect control on wheat, corn, and canola, 1980-1985. Bull. Entomol. Soc. Can. (Suppl.) 20:1-22.

Wylie, H.G. (1979). Observations on distribution, seasonal life history, and abundance of flea beetles (Coleoptera: Chrysomelidae) that infest rape crops in Manitoba. Can. Entomol. 113:665-671.