مقاله آشنایی با اثر تنظیم‌کننده‌های رشد بر گیاهان

تنظیم‌کننده‌هاي رشد، مواد آلی هستند که به طور طبیعی یا مصنوعی تولید شده و رشد یا سایر رفتارهاي فیزیولوژي گیاه را کنترل می‌کنند. تنظیم‌کننده‌هاي رشد به عنوان پیام‌رسان‌هاي شیمیایی در رشد، نمو، تمایز و پاسخ به عوامل محیطی شرکت می‌کنند. پنج گروه اصلی هورمون‌هاي گیاهی شامل اکسین‌ها، جیبرلین‌ها، سیتوکینین‌ها، آبسایسیک اسید و اتیلن می‌باشند. شناسایی هورمون‌هاي گیاهی جدید منجر به معرفی ترکیبات جدیدي از قبیل براسینواستروئیدها، جاسمونات‌ها، سالیسیکاسید، پلی‌آمین‌ها و پپتیدها به عنوان هورمون‌هاي گیاهی شده است.

 

اثرات فیزیولوژیکی تنظیم‌کننده‌های رشد بر روی گیاهان

تنظیم‌کننده‌هاي رشد اثرات فیزیولوژیكی متفاوتی در گیاهان دارند که در ذیل به مهمترین اثرات فیزیولوژیكی پنج گروه اصلی تنظیم‌کننده‌هاي رشد اشاره شده است.

 

اثرات فیزیولوژیکی تنظیم‌کننده‌های رشد بر روی گیاهان

شکل1- اثرات فیزیولوژیکی تنظیم‌کننده‌های رشد بر روی گیاهان

اکسین‌ها
-تقسیم سلولی و طویل شدن سلول‌ها

-غالبیت انتهایی

-تشكیل ریشه

-ممانعت از ریزش برگ‌ها، گل‌ها و میوه درختان

-تشكیل میوه‌هاي پارتنوکارپ

-تشكیل کالوس

-حذف علف‌هاي هرز

جیبرلین‌ها

- جوانه‌زنی بذر

-شكستن رکود جوانه

-ممانعت از رشد ریشه

-طویل شدن میان گرده‌هاي ساقه

-القاي گلدهی

-تشكیل میوه‌هاي پارتنوکارپ

سیتوکنین‌ها

-تقسیم سلولی و طویل شدن سلول

-تحریک رشد جوانهاي جانبی و غلبه بر غابیت انتهایی

-شكستن رکود بذر

-تاخیر پیري

-القاي گلدهی

-نسبت بین اکسین و سیتوکنین در ریخت‌زایی تشكیل ریشه یا جوانه نقش ایفا می‌کند.

 

اسید آبسایسیک

-جلوگیري از رشد

-ممانعت از جوانه‌زنی بذر

-القاي رکود

اتیلن

-رسیدگی میوه

-القاي گلدهی

-ریزش برگ و میوه

-ممانعت از رشد رویشی

 

بروجردنیا، مریم؛ تراهی، عزیز.(1399). تنظیم‌کننده‌های رشد و اثرات آن‌ها بر فیزیولوژی نخل خرما. اهواز: مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی، پژوهشكده خرما و میوه‌هاي گرمسیري