مقاله آشنایی با نقش پلی‌آمین‌ها در افزایش ماندگاری محصولات برداشت شده (قسمت دوم)

هورمون به موادی گفته می‌­شود که در بخشی از موجود زنده ساخته شده و پس از انتقال، اثرات فیزیولوژی محسوسی در دیگر قسمت‌­های آن به جا می‌گذارد و در غلظت‌­های بسیار کم فعال هستند. هورمون‌های گیاهی بیشتر به عنوان یک ماده آلی است تا یک ماده غذایی، در مقادیر بسیار اندک فعالیت کرده (اغلب کمتر از میکرومول)، در بخش‌­های معینی از گیاه ساخته شده و به جایگاه­‌های دیگر منتقل شده و در آنجا واکنش‌های بیوشیمیایی، فیزیولوژی و یا مورفولوژی را سبب می­‌شود.

 

نقش پلی‌آمین‌ها در افزایش ماندگاری محصولات برداشت شده

در یک بررسی که بر روی میوه‌های هسته‌دار مختلف انجام شد، کاربرد پوتریسین در غلظت ا میلی‌مولار در مرحله پیش از فرازگرایی منجر به افزایش ماندگاری میوه‌ها گردید. همچنین تیمار میوه‌های هلو با پوتریسین به غلظت ۱ میلی‌مولار سفتی گوشت میوه را افزایش داد. حفظ سفتی گوشت و بافت محصول در نتیجه تیمار با پلی‌آمین‌ها در ارقام سیب، توت‌فرنگی (شکل 1)، هلو و آلو گزارش شده است.

حفظ سفتی گوشت و بافت محصول در نتیجه تیمار با پلی‌آمین‌ها در ارقام توت‌فرنگی نیز گزارش شده است.

شکل 1ـ حفظ سفتی گوشت و بافت محصول در نتیجه تیمار با پلی‌آمینها در ارقام توت‌فرنگی نیز گزارش شده است.

در تحقیقات ما که در مورد تاثیر پوتریسین بر عمر پس از برداشت، خواص کیفی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی میوه کیوی رقم هایوارد انجام شد، نتایج نشان داد که پوتریسین می‌تواند باعث حفظ میزان اسیدهای آلی، ویتامین ث، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، افزایش فعالیت کاتالاز شود و نیز باعث کاهش میزان سرمازدگی و حفظ بازار پسندی گردید. نتایج مشابهی را نیز در توت‌فرنگی، گیلاس و سیب بدست آورده‌ایم. در اغلب این مطالعات کاربرد اسید سالیسیلیک به همراه پوتریسین باعث افزایش اثر آن در حفظ خواص کیفی و ایجاد مقاومت به شرایط نامساعد گردید، که نشان دهنده همکاری نزدیک این دو هورمون در اثرات مفیدشان می‌باشد. هر دو هورمون باعث افزایش سطوح آنتی‌اکسیدان‌های مختلف و محتوای آنتی‌اکسیدان كل شده و سرعت پیری و رسیدن را به تأخیر می‌اندازند. همچنین در تحقیق دیگر که تاثیر پوتریسین با غلظت ۱و ۲ میلی‌مولار بر بازار پسندی و برخی خصوصیات کیفی پرتقال هاملین (شکل 2) صورت گرفت، محلول‌پاشی پوتریسین با غلظت ۱ میلی‌مولار
بطور معنی‌داری سرعت نرم شدن میوه‌ها را به تأخیر انداخت و باعث حفظ سفتی بافت گردید.

پرتقال هاملین

شکل 2ـ پرتقال هاملین

همچنین کاربرد ا میلی‌مولار پوتریسین باعث حفظ ظاهر و بازار پسندی مطلوب میوه‌ها شد و بطور معنی‌داری برتر از سایر تیمارهای مورد بررسی بود. همچنین در تحقیق دیگری که بر روی خواص کیفی و محتوای فنلی کل میوه انگور رقم سفید بی‌دانه انجام شد، نتیجه گرفتیم که پوتریسین در غلظت‌های ۱ و ۲ میلی‌مولار موجب کاهش پوسیدگی شده و همچنین از کاهش وزن خشک و وزن تازه حبه‌های انگور جلوگیری نمود. این تیمار بطور مؤثری باعث حفظ میزان فنل کل و اسیدهای آلی حبه‌های انگور شد. نقش پلی‌آمین‌ها در حفظ سایتوکینین‌ها، اکسین‌ها و جیبرلین‌ها و اثر بسیار ارزشمند آنها در تولید و حفظ کلروفیل و پروتئین‌های مختلف این پیشنهاد را تقویت می‌کند که می‌توان از این ترکیبات بطور مؤثری در حفظ کیفیت گل‌های بریده و سبزیجات و افزایش ماندگاری آنها استفاده نمود، بطوری که گزارش‌های متعدد این موضوع را بخوبی تأیید می‌نماید.

نتیجه گیری کلی

با توجه به اثرات ارزشمند پلی‌آمینها بر رشد و نمو و فعال شدن سیستم‌های مقاومت در گیاهان می‌توان از این ترکیبات برای افزایش میزان محصول و کیفیت آن بطور مؤثری استفاده نمود. اثر این ترکیبات در حفظ کلروفیل و سطوح هورمون‌های رشد در شرایط تنش باعث شده است که از این هورمون‌ها به عنوان هورمون‌های ضد تنش خصوصا در شرایط تنشهای خشکی و شوری استفاده شود. برای این منظور قبل از بروز شرایط تنش باید از این ترکیبات در غلظت‌های مناسب استفاده نمود. همچنین برای کاشت در خاک‌های شور و خشک باید بذور گیاهان و یا نشاهای آنها قبل از انتقال به خاک اصلی با غلظت‌های مناسب پلی‌آمین‌ها تیمار شوند. استفاده از این ترکیبات در تکنولوژی پس از برداشت محصولات کشاورزی و خصوصا میوه‌ها و سبزی‌ها می‌تواند به عنوان یک روش جایگزین مناسب برای روش‌های شیمیایی تلقی شود. زیرا این ترکیبات برای سلامتی انسان مفید بوده و هیچ اثر سوئی ندارند. در مطالعات آینده لازم است بررسی‌های مولکولی و ژنتیکی برای درک بهتر مسیرهای انتقال علائم پلی‌آمین‌ها و ارتباط آنها با سایر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بررسی و مطالعه شود.

 

اصغری،  محمدرضا(1394). هورمون‌ها و تنظیم کننده‌های رشد گیاهی جدید (چاپ اول). ارومیه: انتشارات دانشگاه ارومیه.

ارسال نظر