تصفيه فيزيكي آب
سيستم‌هاي آبياري ميكرو تنها در صورتي موفقيت‌آميز خواهند بود كه از آن‌ها مراقبت لازم به‌عمل آيد و به خوبي نگهداري شوند. يكي از مهمترين مراقبت‌هاي ضروري اين سيستم‌ها كنترل گرفتگي روزنه‌ها مي‌باشد. در اين رابطه لازم است عمليات زير به طور مرتب اجرا شود:
صافي‌ها بايد به طور مرتب بازديد و در صورت لزوم شستشو شوند. بدين منظور نصب فشارسنج‌هايي در سيستم كنترل مركزي براي تعيين زمان مناسب شستشو ضروري است. هر زمان كه اختلاف فشار بين قسمت ورودي و خروجي صافي‌هاي شني، از حدود 3 تا 5/3 متر بيشتر از اختلاف فشار در حالت معمولي (تميز بودن صافي) شد، نشان‌دهنده اين است كه صافي بايد شستشو شود.
-
اگر آب آبياري مقدار زيادي رس و لاي داشته باشد لازم است از سيستم شستشوي خودكار استفاده شود.
-
حداقل هفته‌اي يك بار دستگاه‌هاي تزريق كود، تنظيم‌كننده‌هاي فشار، دبي‌سنج‌ها، فشارسنج‌ها و پمپ بازديد و بررسي شوند تا از كاركرد آن‌ها اطمينان حاصل شود.
-
حداقل ماهي يك بار آبدهي قطره‌چكان‌ها در مزرعه بازديد و كنترل شود.
-
شستشوي فصلي لوله‌ها آبده و آبرسان (مانيفولد) جهت جلوگيري از گرفتگي قطره‌چكان‌ها توصيه مي‌شود.
-
در صورت وجود مشكلات بيولوژيك (جلبك، خزه و....) و شيميايي در آب آبياري كه با انجام آزمايش آب تعيين مي‌شود، بايد ضمن مشاوره با كارشناس خبره از روش‌هـاي اصلاح شيميايي استفاده كرد.
-
قبل از تزريق كود يا مواد شيميايي از اينكه غلظت آن‌ها از حـد مجاز تجاوز نكرده و يا اين مواد براي سيستم لوله و قطره چكـان مضر نباشد اطمينان حاصل شود
-
هنگام استفاده از كودهاي شيميايي در آبياري قطره‌اي بايد حتما به كيفيت آب توجه كرد، در آب‌هايي كه ميزان بي‌كربنات و اسيديته بالاست، در صورت اسـتفاده از كودهاي نامناسب خطر گرفتگي خروجي‌ها افزايش مي‌يابد.
-
تزريق كود بايد يك ساعت پس از شروع كار سيستم شروع شده و حدود يك ساعت قبل از خاتمه آبياري پايان پذيرد تا زمان كافي براي شستشوي سيستم فراهم شود.
-
در مسير انتقال آب از محل منبع آب تا محل سستم آبيـاري بايـد تا حد ممكن از آلودگي آب به ذرات خاك يا مواد بيولوژيكي جلوگيري كرد و در صورت امكان انتقال آب در اين مسير توسط لوله صورت گيرد.
سرويس، نگهداري و مراقبت‌هاي بهره‌برداري
عمليات شستشوي اوليه
بعد از نصب هر سيستم آبياري ميكرو و به منظور راه اندازي آن بايد ابتدا تمام قسمت‌هاي آن شستشو شود تا خطر انتقال مواد اضافي و زائد به خروجي‌ها از بين رود. در شستشوي اوليه درحالي‌كه شير فلكه‌هاي ورود آب به لوله‌هاي فرعي بسته هستند، ابتدا شيرفلكه موجود در انتهاي لوله اصلي باز شود. بعد از شستشوي لوله‌هاي اصلي به همين ترتيب لوله‌هاي آبرسان و در نهايت لوله‌هاي آبده شستشو شوند. در زمان شستشوي لوله‌هاي آبرسان (مانيفولد)، علاوه بر باز بودن انتهاي لوله آبرسان بايد انتهاي لوله‌هاي آبده آن واحد آبياري نيز باز باشد تا درصورتي‌كه ذرات خاك و مواد زائد همراه با آب وارد لوله‌هاي آبده شد از انتهاي لوله‌هاي آبده خارج شود و قطره‌چكان‌ها مسدود نشوند. بسته به ظرفيت سيستم آبياري معمولا لوله‌هاي آبرسان (مانيفلد) يك به يك شسته مي‌شوند. مدت شستشو به اندازه شبكه و نوع سيستم آبياري بستگي دارد و غالبا 15 تا 30 دقيقه ادامه مي‌يابد.
تميز كردن صافي‌ها و لوله‌هاي آبده
الف) طريقه تميز كردن جداكننده يا سيكلون: سيكلون‌ها قادرند بخش عمده‌اي از ذرات شن و سيلت معلق در آب آبياري را جدا سازند. از اين‌رو قادر به جداسازي ذرات ريز و ذراتي كه وزن مخصوص آن‌ها از آب كمتر است، نمي‌باشند. در زير هر سيكلون محفظه‌اي براي تجمع ذرات جامد معلق در آب كه به وسيله سيكلون از آب جدا مي‌شوند تعبيه شده است. با توجه به ميزان مواد معلق موجود در آب ضروري است كه روزانه يا هر چند روز يكبار دريچه اين محفظه را باز و مواد موجود در آن را تخليه كرد و مجددا براي كار آماده كرد. درصورتي‌كه محفظه مذكور پر باشد، سيكلون وظيفه خود را كه همان جداسازي ذرات معلق در آب است به خوبي انجام نخواهد داد و در نتيجه كل ذرات موجود در آب وارد صافي‌هاي شني خواهد شد.
شکل1- شماي كلي و روش جداسازي ذرات شن از آب در جداكننده گريز از مركز (سيكلون)
ب) طريقه تميز كردن صافي‌هاي شني: اساسا صافي‌هاي شني در مواردي كه آب آبياري حاوي مقدار زيادي مواد معلق در آب يا ذرات مواد آلي نظير جلبك و خزه باشد، به‌كار مي‌روند. اين صافي‌ها قادر هستند در زان جـدا كردن ذرات، جريان زيادي را از خود عبور دهند. براي شستشوي صافي‌هاي شني معمولا از جريان معكوس آب استفاده مي‌شود كه به شستشوي معكوس معروف است. در طي اين فرايند هرگونه ذراتي كه در لابلاي ذرات شن محبوس شده به خارج رانده مي‌شود. جريان معكوس بايد به اندازه‌اي باشد كه ذرات معلق از آن خارج شده و دانه‌هاي اصلي صافي را جابه‌جا نكند و از خارج شدن ذرات شن جلوگيري كند. آب ناشي از شستشو از طريق لوله‌هاي آبگير به صورت فاضلاب خارج مي‌شود.
ج) طريقه تميز كردن صافي‌هاي توري يا ديسكي: در داخل صافي توري، صفحات مشبك توري كه معمولا از جنس فولاد ضد زنگ و يا پلاستيكي مي‌باشند وجود دارد. براي تميز كردن آن لازم است كه صافي باز شده و پس از بيرون آوردن توري تميز شود. در داخل صافي‌هاي ديسكي نيز ديسك‌هاي صافي وجود دارد كه بايد در هر نوبت آبياري بازديد و تميز شوند.
براي تميز كردن اين صافي‌ها به شرح زير عمل شود:
-
شيرفلكه ورودي و خروجي فيلتر بسته شود
-
در فيلتر را باز شود
-
شبكه توري يا ديسكي را خارج كرده و به آرامي با آب تميز آن را بشوييد. در هنگام شستن و يا بيرون آوردن دقت شود به شبكه توري يا ديسك‌ها صدمه وارد نشود. در صورت مشاهده هرگونه خرابي (پارگي، سوراخ و...) نسبت به تعويض آن‌ها اقدام شود. به هيچ وجه در هنگام آبياري از صافي بدون شبكه توري يا ديسك استفاده نشود.
-
داخل محفظه صافي به خصوص كف صافي بازديد و در صورت وجود شن يا ماسه تميز شود تا در موقع بستن فيلتر مشكلي ايجاد نشود.
د) طريقه تميز كردن لوله‌هاي آبده: انتهاي لوله‌هاي آبده را حداقل ماهي يك بار باز كرده و اجازه دهيد آب حداقل ده دقيقه از انتهاي آن‌ها خارج شود. در ابتدا آب كدر از انتهاي آن‌ها خارج شده، پس از چند دقيقه آب تميز خواهد شد.