روش‌هاي پخش كود در مزرعه
با وجود مزاياي زياد كودآبياري، در مواقعي كه امكان كودآبياري نباشد، كود را به روش‌هاي مختلف مي‌توان استفاده كرد. انتخاب روش به نوع كود، ويژگي‌هاي خاك، نوع گياه، روش كاشت و ادوات موجود براي كودپاشي بستگي دارد. روش‌هاي كودپاشي عمدتا عبارتند از:
پخش كود در تمام سطح زمين
يكي از روش‌هاي كودپاشي، پخش كود در سطح زمين است كه قبل از كشت و در مرحله آماده‌سازي زمين به‌كار مي‌رود. بنابراين با استفاده از ماشين‌هاي كودپاش يا كارگر (با روش دستی)، كود توصيه شده را به‌طور يكنواخت در تمام سطح مزرعه پخش مي‌كنند. مزيت اين روش در آن است كه تمام سطح زمين تا حدي به طور يكسان و يكنواخت كوددهي مي‌شود. اما در اين روش مصرف كود زياد است و گياهان ديگري غير از گياه اصلي نيز كودپاشي مي‌شوند. مي‌توان كود مصرفي را در طول فصل رشد به همين صورت استفاده کرد که در اصطلاح مصرف كود به صورت سرك گفته مي‌شود در اين روش، بايد با ديسك يا شخم، كود با خاك مخلوط شود. اين مخلوط كردن براي كودهاي فسفاته و پتاسه ضروري است تا كود در دسترس گياه قرار گيرد. كودهاي نیتروژنه اگر با خاك مخلوط نشوند بر اثر گرماي زياد، تصعيد و تلفات آمونياكي زيادي خواهند داشت. در اين روش كوددهي، آبياري موجب جابه‌جايي و انتقال كودها از نقطه‌اي به نقطة ديگر مي‌شود. بديهي است كه استفاده از ادوات سنگين در كودپاشي موجب تراكم خاك و صدمه به محصول مي‌شود.
روش نواري و خطي
روش نواري و خطي، با استفاده از ماشين كودكار، كود در جويچه‌هايي به عمق 2تا 5 سانتي‌متر زير سطح خاك ريخته مي‌شود. تلفات كمتر و دسترسي راحت‌تر ريشه به كود از جمله مزاياي اين روش كوددهي است.
روش کوپه‌ای
در روش كوپه‌‍‌اي با ايجاد حفره‌اي در پاي بوته، كود مورد نياز داخل حفره ريخته مي‌شود.
چال كود
از ديگر روش‌هاي كوددهي است كه عمدتا براي درختان و درختچه‌هاي مثمر و غير مثمر از جمله درختچه‌هاي زينتي مورد استفاده قرار مي‌گیرد. در زير سايه‌انداز (حد فاصل تاج و تنه) درخت، گودالي حفر و با كود دامي پوسيده و ساير كودهاي توصيه شده و مقداري گوگرد پر مي‌شود.
تزريق محلول كودي به داخل تنه
اين روش اغلب براي درختان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
محلولپاشي
با استفاده از كودهاي محلول، محلول كودي تهيه و روي سطح خاك يا روي گياه پاشيده مي‌شود.
تزريق كود به داخل خاك
در روش تزريق كود به داخل خاك، تزريق كود آمونياك به داخل خاك با سرنگ مخصوص صورت مي‌گيرد اين روش كمتر در ايران مرسوم است. با دستگاه مخصوص مي‌توان كود را در چندين نقطه اطراف درخت در اعماق مختلف تا عمق 35 متري‌سانتي خاك تزريق نمود.
كودآبياري در روش‌هاي آبياري سطحي
عليرغم مزاياي گفته شده، كودآبياري در روش‌هاي آبياري سطحي كمتر مورد توجه قرار گرفته است. برخي زارعين به‌طور سنتي با قرار دادن كيسه كود اوره در مسير جريان آب از اين روش استفاده مي‌كنند. قرار دادن كيسه كود در كانال آبياري موجب حل شدن سريع كود در آب و غلظت زياد كود در زمان‌هاي اوليه آبياري را به‌همراه خواهد داشت. نتيجة آن تلفات زياد كود در كانال آبياري و غير يكنواختي توزيع آن در طول مزرعه است.
شکل1-کود آبیاری در روش آبیاری سطحی با کود مایع ازته
نتيجه پژوهش‌هاي انجام شده در خاك‌ها و مناطق مختلف نشان مي‌دهد كه زمان تزريق كود به آب آبياري تأثير بسزايي در يكنواختي توزيع كود دارد. مناسب‌ترين زمان تزريق كود به سيستم آبياري به عوامل مختلف از جمله شيب و طول مزرعه و به‌ويژه به رژيم آبياري بستگي دارد. زمان مناسب تزريق كود در رژيم‌هاي مختلف آبياري متفاوت است. در رژيم‌هاي انتها باز، زمان مناسب تزريق كود در ابتداي زمان آبياري است. چنانچه كود دير به آب آبياري تزريق شود، بخش زيادي از آن به طريق رواناب سطحي انتهاي در مزرعه تلف مي‌شود. براي كاهش تلفات كود و همينطور افزايش بازده آب آبياري توصيه مي‌شود پس از تكميل پيشروي حدود 80 درصد از طول مزرعه، دبي ورودي كاهش و يا حتي پس از تكميل جبهه پيشروي، دبي ورودي بـه مزرعه قطع شود. در صورت عدم مديريت صحيح، تزريق كود در رژيم‌هاي انتها باز مي‌تواند تا 60 درصد كود تزريق شده را به‌صورت رواناب از انتهاي مزرعه تلف كند.
بر خلاف رژيم‌هاي انتها باز، در رژيم‌هاي انتها بسته هر چه زمان شروع تزريق كود به آب آبياري به تأخير افتد، بر يكنواختي توزيع كود تأثير مثبت دارد. مناسب‌ترين زمان تزريق كود در رژيم‌هاي انتها بسته، شروع تزريق كود به آب آبياري قبل از رسيدن جبهه پيشروي به انتهاي مزرعه است. در اين حالت يكنواختي توزيع كود در آب آبياري در بيشترين حد است. تزريق كود پس از تكميل جبهه پيشروي در رژيم‌هاي انتها بسته به‌دليل پس‌زدن آب و نرسيدن كود به بخش انتهايي مزرعه موجب كاهش يكنواختي توزيع كود می‌شود. در صورت مديريت صحيح و رعايت توصيه‌هاي فوق يكنواختي توزيع كود با يكنواختي توزيع آب برابر بوده بيشتر از و 80 درصد خواهد بود.
براي تزريق كود به آب آبياري به‌جاي قرار دادن كيسه كود در مسير جريان آب، توصيه مي‌شود كه كود مورد نياز بخش‌هايي از مزرعه كه قرار است با هم آبياري شوند، در يك بشكه حل و بسته به رژيم آبياري در زمان‌هاي توصيه شده در بالا به تدريج در اختيار مزرعه قرار گيرد. براي كاهش تلفات كود و كم كردن اثرات منفي فشار اسمزي، توصيه مي‌شود كه كود اوره مورد نياز گياه در 2 يا 3مرتبه در مراحل حساس رشد به مزرعه داده شود.