فولیک اسید چیست؟
فولویک اسيد در اثر تجزیه بقایای گياهي توسط ميکروب‌های مفيد در محيط‌های خاكي با مقدار كافي
اكسيژن به وجود آمده است. فولویک اسيد بخشى از ساختار هيوميک در خاک‌هاى غنى از كمپوست مى‌باشد. فولویک اسيدها به دليل ساختار پيچيده‌ای كه دارند بشر هنوز قادر به توليد آن به صورت مصنوعي نشده است. این اسيد فعاليت بيولوژیکي بالایي دارد و به طور معمول قادر است 70 نوع ماده معدني، عناصر ميکرو و ماكرو را در خاک ردیابي و منتقل كند. فولویک اسيد وزن ملکولي پایيني داشته و از نظر اندازه حدود 20 برابر كوچک‌تر از سلول‌های گياهي بوده و دارای نفوذپذیری 100 درصد نسبت به غشای سلولي است و به راحتي از سلول‌های زنده عبور مي‌كند. این اسيد پس از ورود به گياه وارد ساختار گياه شده و جزئي از ساختار گياه را تشکيل مي‌دهد، همچنين سبب تحریک توليد هورمون‌ها و آنزیم‌های ضروری گياه شده و به دليل فعاليت آنتي‌اكسيداني خود رادیکال‌های آزادی كه طي تنش‌های زنده و غيرزنده در گياه ایجاد شده‌اند را خنثي مي‌کنند. فولویک اسيد با كاهش كشش سطحي آب نفوذ آب به درون تركيبات ارگانيک را تسهيل و حلاليت آن‌ها را تا 20 برابر نسبت به آب به تنهایي افزایش مي‌دهد.
تفاوت فولویک اسيد و هيوميک اسيد
هيوميک اسيد بر روى خاک و خصوصيات خاک تاثير مى‌گذارد و ذرات خاک را مى‌شکند. هيوميک اسيد موجب افزایش تهویه خاک، افزایش ظرفيت نگهداشت آب در خاک، افزایش فعاليت ميکروبى خاک و بهبود اثرات سوء ناشى از كاربرد كودهاى شيميایى مى‌شود.
فولویک‌اسيد موجب افزایش سایز منافذ ریشه شده و در نتيجه موجب گشته تا گياه بتواند مولکول‌هاى بزرگترى را از خاک جذب نماید .فولویک اسيد مایع یک ماده پرانرژى است كه موجب تحریک متابوليسم گياه، افزایش مقاومت گياه در برابر استرس‌هاى محيطى و همچنين یک سم‌زداى طبيعى است.
شکل1- تاثیر هیومیک اسید و فولیک اسید بر ریشه گیاهان
هيوميک اسيد با افزایش قدرت تقسيم سلولي ریشه، افزایش سنتز كلروفيل و تقویت فعاليت هورموني و آنزیمي گياهان باعث بهبود جذب عناصر غذایي و حاصلخيزی بيشتر خاک مي‌گردد. اسيد هيوميک در ریشه‌زایي نقش عمده‌ای داشته و عموما در باغات در زمان كاشت نهال با خاک مخلوط مي‌گردد و با توليد بيشتر اسيدهای نوكلئيک و اسيدهای آمينه تکثير سلولي را در كل گياه و بخصوص در ریشه‌ها افزایش مي‌دهد این مواد با حفظ رطوبت از طریق پيوند با مينرال‌های خاک و كنترل دمای اطراف ریشه از یک سو و از سوی دیگر با افزایش متابوليسم و نفوذ پذیری جدار سلول‌ها باعت افزایش فرایند جذب در ریشه مي‌شوند.
امروزه استفاده از كودهای شيميایي به دليل آثار مخرب و زیانبار آن‌ها بر روی محيط زیست در حال منسوخ شدن است به همين دليل هيوميک اسيد در سراسر جهان مورد توجه خاص قرار گرفته است و در صنعت و كشاورزی كاربردهای متنوع و وسيعي دارد و بر مصرف ساليانه آن‌ها به طور متوسط % 52 اضافه مي‌شود.
در كشورهای غربي با وجودی‌که ميزان ماده آلي در خاک نسبتا بالاست باز استقبال از این مواد بسيار گسترده و روز افزون است آن‌ها به دلایل زیر علاقمند به استفاده از هيوميک‌ها هستند.
-
سازگاری با محيط زیست و فقدان نگراني از آلوده شدن آب‌های سطحي و زیرزميني یعني خطری برای گياه و یا محيط زیست ندارد.
-
صرفه‌جویي در حدود 25 تا 70 درصد استفاده از كودهای شيميایي فسفاته و ازته و كاهش هزینه‌ها.
-
قابليت استفاده دركشت‌های ارگانيک (هيدروپنيک) و همچنين مقاومت به شوری كم آبي و سرما را در گياه افزایش مي‌دهد.
-
افزایش مقاومت نسبت به بيماری‌ها در نتيجه كاهش مصرف سموم و استفاده از علف‌كشهای بسيار گران را منسوخ مي‌كند.
-
افزایش توليد محصولات كشاورزی به مقدار 30 تا 50 درصد
-
احيای توازن در خاک‌هایي كه قبلا بطور نامناسب كوددهي شده‌اند و از سميت كودها و عناصر اضافي موجود در خاک مي‌كاهد.