هورمون های گیاهی عوامل بیرونی و درونی در رشد گیاهان مؤثرند از مهم‌ترین عوامل درونی، هورمون‌ها و از مهم‌ترین عوامل بیرونی نور و دما را می‌توان نام برد. هورمون‌ها عهده‌دار تنظیم و هماهنگی فرآیندهایی هستند که در نقاط مختلف پیکر گیاهان گونه می‌گیرند. این مواد از ترکیبات آلی هستند که در بافت‌های ویژه‌ای ساخته می‌شوند و مستقیما از یاخته‌ای به یاخته دیگر و یا از راه آوندها در سراسر گیاه انتقال می‌یابند و در محل هدف تاثیر می‌گذارند. بعضی از هورمون‌ها هم اثر بازدارندگی دارند. بطور کلی رشد و نمو طبیعی گیاه، بوسیله اعمال متقابل هورمون‌های تحریک کننده و بازدارنده تنظیم می‌شود. بعضی از هورمون‌های گیاهی محرک رشد هستند، در حالی که هورمون‌های دیگری همین فرآیندها را کند می‌کنند یا به تاخیر میاندازند و برخی اثرات دیگری دارند.
اثر باکتری‌کشی کیتوسان
در مورد اثرات ضد باکتری کیتوسان یا تأثیر آن در جلوگیری از رشد باکتری‌ها تحقیقات کمی نسبت به قارچ‌ها انجام شده است. با این‌حال مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که کاربرد خارجی کیتوسان در غلظت‌های مختلف در جلوگیری از رشد سویه‌های مختلف باکتری‌های مختلف از جمله سودوموناز، آگروباکتریوم (شکل 1) و اروینیا و بطور کلی بسیاری از باکتری‌های گرم منفی و گرم مثبت نتیجه بخش بوده است.
شکل 1ـ نمونه‌ای از آثار خسارت آگروباکتریوم روی گیاهان
گزارش شده که با افزایش غلظت کیتوسان اثر کیتوسان در جلوگیری از رشد باکتری‌ها بیشتر می‌شود. برخی محققین اعلام نموده‌اند که کیتوسان فعالیت ضدمیکروبی شدیدتری در مقابل باکتری‌ها نسبت به قارچ‌ها دارد. همچنین کیتوسان با وزن مولکولی پایین دارای خاصیت باکتری‌کشی بیشتری نسبت به کیتوسان با وزن مولکولی بالا می‌باشد و نیز فعالیت ضدمیکروبی کیتوسان در مقایسه با الیگومرهای آن در شرایط طبیعی و آزمایشگاهی بیشتر می‌باشد. میزان اثر باکتری‌کشی کیتوسان به وزن مولکولی، غلظت کیتوسان، ترکیب محیط رشد، نوع باکتری و درجه داستیله شدن کیتوسان بستگی دارد. بررسی‌های دقیق میکروسکوپی انجام شده بر روی باکتری‌های آلوده کننده مواد غذایی نشان می‌دهد که هم غشا داخلی و هم غشا خارجی سلول باکتری در نتیجه کیتوسان آسیب دیده و ترشح شیره سلولی آن افزایش می‌یابد. دلیل این اثر این‌ست که گروه NH3 کیتوسان با گروه‌های فسفوريل ترکیبات فسفولیپیدی غشا باکتری واکنش داده و ساختار و عملکرد طبیعی آنها را از بین می‌برد. به نظر می‌رسد اثر دیگر کیتوسان در از بین بردن باکتری‌ها به دلیل نقش آن تحریک رشد میکروارگانیسم‌های مفید و شکارگرهای باکتری‌های بیماریزا باشد. برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که کیتوسان و کیتین هر دو رشد و توسعه برخی عوامل بیولوژیک مفید را تحریک کرده و به این ترتیب بطور غیرمستقیم در از بین بردن میکروب‌ها نقش ایفا می‌کنند. یکی از فرضیه‌ها در این مورد این است که کیتین و کیتوسان با تجزیه در محیط رشد و در داخل گیاه منابع غذایی آمونیومی لازم در را در اختیار آنتاگونیست‌ها و پارازیت‌های قارچ‌ها و باکتری‌ها قرار می‌دهند و به این ترتیب به تقویت عوامل کنترل بیولوژیک کمک می‌کنند. باکتری باسیلوس یکی از شکارگرهای طبیعی قارچ‌های عامل بیماریزا می‌باشد که با اضافه شدن کیتین و کیتوسان رشد آن تحریک می‌شود. در گیاهان مختلف افزایش در اثرات قارچ‌کشی آن بر عليه فوزاریوم، بوتريتيس و آسپرژیلوس در گیاهانی مثل گوجه‌فرنگی، توت‌فرنگی و بادام زمینی در نتیجه کاربرد کیتین و کیتوسان گزارش شده است. نتایج مشابهی در مورد باکتری‌های مفید دیگری نظیر Serratia marcescens (شکل 2) و گونه‌های شکارگر Aspergillus و Trichuoderma گزارش شده است.
شکل 2ـ پتری حاوی باکتری Serratia marcescens
اثرات باکتری‌کشی کیتوسان در مورد باکتری‌های خطرناک انسانی نظیر اشرشیا کولای و اتافیلوکوکوس و باسیلوس ها نیز گزارش شده است.
اصغری، محمدرضا(1394). هورمون‌ها و تنظیم کننده‌های رشد گیاهی جدید (چاپ اول). ارومیه: انتشارات دانشگاه ارومیه.