هورمون‌ها توسط کل گیاه تولید و منتقل می‌شوند. به بیان ساده، آنها سیگنال‌های شیمیایی هستند که می‌توانند در کل اندام‌های گیاه ارسال و دریافت شوند. به‌عنوان‌مثال یک برگ می‌تواند سیگنالی را به انتهای ساقه ارسال کند و به آن بگوید که گل تشکیل دهد.
تأثیر کیتوسان بر جوانه زنی بذر
نتایج تحقیقات متعدد نشان می‌دهد که کیتوسان باعث افزایش قدرت و سرعت جوانه‌زنی بذور گیاهان مختلف می‌شود. گزارش شده است که خیساندن بذور ذرت قبل از جوانه‌زنی باعث افزایش قدرت جوانه‌زنی بذور و افزایش قدرت رویش دانهال‌ها گردیده است (شکل 1).
شکل 1ـ خیساندن بذور ذرت قبل از جوانه‌زنی باعث افزایش قدرت جوانه‌زنی بذور می‌گردد.
در مورد بذور گندم و برنج افزایش جوانه‌زنی و مقاومت به بیماری‌ها و شرایط تنش‌زای بعد از جوانه‌زنی در نتیجه پیش تیمار بذور با کیتوسان گزارش شده است. در تحقیقی که بر روی بذور بادام زمینی انجام گرفت، نتایج نشان داد که خیساندن بذور قبل از جوانه‌زنی با محلول حاوی کیتوسان باعث افزایش سرعت و قدرت جوانه‌زنی، فعالیت آنزیم لیپاز و افزایش تولید هورمون‌های جیبرلین و اکسین می‌گردد. یکی از اثرات غالب پیش تیمار بذور با کیتوسان کنترل بیماری‌های بذر و افزایش مقاومت آن به شرایط نامساعد می‌باشد. کیتوسان به دلیل داشتن خاصیت پوششی با ایجاد یک لایه نیمه‌تراوا در اطراف بذر ضمن این‌که آب آن را حفظ می‌کند و از رشد و توسعه عوامل بیماریزا، جلوگیری می‌کند. از طرف دیگر با تحریک تولید تحریک‌کننده‌های رشد بذر را در جوانه‌زنی یاری می‌کند. از اثرات دیگر پوشش‌های کیتوسانی افزایش مقاومت بذر به شرایط نامساعد مثل کم‌آبی و دمای بالاست. به‌طوری که در دمای پایین باعث کاهش نشت الکترولیتی و مالون دی آلدئید شده و استحکام غشا را افزایش می‌دهد. این امر در بذور پیش تیمار شده با کیتوسان و قرار گرفته در شرایط جوانه‌زنی با دمای پایین گزارش شده است. افزایش در میزان مواد جامد قابل حل سلول‌ها، پرولین و افزایش در تولید و فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و کاتالاز از اثرات بسیار ارزشمند دیگر کیتوسان در شرایط تنش‌های خشکی و سرما در بذر است. که همه این اتفاقات برای پایداری سلول‌ها و محافظت آنها در برابر شرایط تنش‌زا حیاتی می‌باشد. نتایج تحقیقات مختلف نشان می‌دهد که بیماری‌های قابل انتقال با بذر که عمدتا توسط قارچ‌های فوزاریوم و فیتوفتورا ایجاد می‌شوند، در صورت تیمار بذور با محلول‌های کیتوسان بطور معنی‌داری کاهش می‌یابند. بررسی‌های انجام شده در مورد جوانه‌زنی بذر و فعالیت کیتناز در بذرهای سویای تیمار شده با محلول کیتوسان گلوتامات در غلظ های مختلف و زمان‌های مختلف خیساندن (۱۵ دقیقه تا ۶ ساعت) نشان داده که مدت قرارگیری بذرهای سویا (شکل 2) در کیتوسان در مقایسه با غلظت کیتوسان تاثیر بیشتری در جوانه‌زنی بذور دارد.
شکل 2ـ بذر سویا
از اثرات دیگر کیتوسان در افزایش جوانه‌زنی بذر و ماندگاری نشاها تأثیر آن بر ترمیم زخم‌هاست. این ترکیب به دلیل داشتن طبیعت پلی‌کاتیونی و نیز خاصیت پوششی ترمیم زخم‌های ایجاد شده توسط صدمات مکانیکی، عوامل بیماریزا و آفات را تسریع می‌کند. گزارش شده است که کیتوسان به طور مستقیم تعداد زخم‌های ریشه را در نشاهای گوجه‌فرنگی بعد از تلقیح با قارچ فوزاریوم تحت تاثیر قرار داده و باعث کاهش تعداد و اندازه زخم‌ها می‌شود و با افزایش غلظت کیتوسان از 5/0 تا ۲ میلی‌گرم در میلی‌لیتر تاثیر آن بیشتر می‌گردد. در بررسی‌های دیگری گزارش شده است که تیمار بذور گوجه‌فرنگی با کیتوسان و اضافه کردن کیتوسان به خاک در کاهش زخم‌های ریشه با این قارچ، نسبت به زمانی که کیتوسان به تنهایی به صورت اسپری در بذر یا خاک استفاده می‌شود، نتیجه بخش‌تر بوده است. علاوه‌بر این با این ترکیب هیچ نشانه‌ای از بیماری در نشاها مشاهده نشد. همچنین نتایج پژوهش دیگری نشان داد که گیاهان خیار زمانی که با محلول کیتوسان به غلظت ۴۰۰ میکروگرم در میلی‌لیتر تغذیه شوند، هیچ نشانه‌ای از آلودگی ریشه نشان نخواهند داد. همچنین گزارش شده است که سطوح آلودگی ایجاد شده توسط قارچ فوزاریوم در بذور گندم تیمار شده با کیتوسان با غلظت‌های ۲ تا ۸ میلی‌گرم در میلی‌لیتر نسبت به بذور شاهد کاهش یافته و قدرت جوانه‌زنی آنها بیشتر بوده است.
اصغری، محمدرضا(1394). هورمون‌ها و تنظیم کننده‌های رشد گیاهی جدید (چاپ اول). ارومیه: انتشارات دانشگاه ارومیه.