قارچ‌های میکوریزی آربسکولار و نقش آنها
-قارچ‌های میکوریزی آربسکولار یک گروه از ریزجانداران هستند که همزیست‌های اجباری برای بیش از 85 درصد گیاهان محسوب می‌شوند.
-این قارچ‌ها شبکه گسترده‌ای از هیف دارند که گاه به 80 متر در یک سانتی‌متر مکعب خاک می‌رسد.
-این شبکه، جذب آب، عناصر و مواد معدنی را از مناطق دور از در دسترس سیستم ریشه به گیاه تسریع کرده و این همزیستی به گیاهان کمک می‌کند تا قادر به رشد در شرایط دشوار باشند.
-این قارچ‌ها می‌توانند 80 درصد فسفر و 25 درصد ازت مورد نیاز گیاه را تأمین کرده و همچنین پتاسیم، کلسیم، گوگرد، مس و روی را نیز از خاک جذب و به گیاه میزبان انتقال می‌دهند.
شکل1- تاثیر قارچ آربسکولار بر ریشه پیاهان و جذب عناصر از خاک
-از دیگر نقش‌های این قارچ‌ها، بهبود مقاومت گیاه به بیماری‌ها، تنش آبی، شوری و سمیت به عناصر سنگین است.
-تأثیر این قارچ‌ها بر ویژگی‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک به‌قدری است که استفاده از این قارچ‌ها در مناطق خشک می‌تواند اثری مشابه با آبیاری داشته باشد.
ضرورت استفاده
ازآنجا که این قارچ‌ها همزیست اجباری هستند، حضور آنها در مراحل بذرکاری در نهالستان و همچنین انتقال به عرصه بسیار ضروری است. با توجه به پژوهش‌های مختلف در دنیا، یکی از دلایل ناموفق بودن جنگل‌کاری‌ها، نبود این همزیست‌ها برای نهال است.
با توجه به به‌هم‌ریختگی‌هایی که در خاک عرصه‌های طبیعی روی داده و همچنین تغییرات اقلیمی و درنتیجه کمبود مواد غذایی و آب در مناطق مختلف کشور، قارچ‌های میکوریزی می‌توانند بخش بزرگی از این کمبودها را جبران کرده و با توانمند کردن گیاهان، بخت آنها را برای زنده‌مانی و استقرار افزایش داده و موجب رشد بیشتر نهال شوند.
استفاده از این فناوری با توجه به کاهش نیاز به واکاری و نیز کم شدن دور آبیاری می‌تواند منجر به افزایش موفقیت جنگل‌کاری و کاهش هزینه‌ها شود.
احتیاط
در استفاده از این قارچ‌ها با پیروی از شیوه‌نامه‌های انتقال ریزجانداران به عرصه‌های طبیعی، الزامات بسیار مهمی وجود دارد. آنها نیز مانند گیاهان تابع شرایط اکولوژیکی خود هستند و لازم است در توانمندسازی نهال‌های گونه‌های مختلف، به قارچ‌های میکوریزی بومی همزیست با همان گونه‌ها در همان منطقه توجه و تا حد امکان فقط از آنها استفاده کرد.