مشخصات گیاه‌شناسی جوجوبا
جوجوبا یا هوهوبا با نام علمی (Simmondsia chinensis) از خانواده (Simmondsiaceae)، درختچه‌اي دو پايه، هميشه سبز با ساقه‌هاي متعدد، داراي برگ‌هاي كركدار، متقابل و ارتفاع 0.5 تا 5 متر مي‌باشد. دانه‌هاي جوجوبا داراي موم بي‌رنگ و بي‌بوي ويژه‌اي مي‌باشند كه داراي مقدار آب و خاكستر پايين، چسبندگي و نقطه اشتعال بالا بوده و در صنايع مختلف به صورت گسترده مورد استفاده قرار مي‌گيرد. میوه جوجوبا کپسول و عمدتا حاوی یک دانه است. وزن بذر بین 0.2- 1.5 گرم است. لپه ها شامل سلول های پارانشیمی است که محتوی قطرات ریز روغن همراه با ذرات پروتئینی کوچک است.
جدول 1- مشخصات گیاه‌شناسی جوجوبا
|
نام فارسی
|
هوهوبا، جوجوبا
|
|
نام انگلیسی
|
Jojoba
|
|
نام علمی
|
Simmondsia chinensis
|
|
خانواده
|
Simmondsiaceae
|
شکل 1- آشنایی با بوته، برگ، گل و میوه گیاه جوجوبا
کاشت
درختچه‌ی جوجوبا تا دمای 18 تا 20 درجه فارنهایت میتواند مقاومت کند ولی در دماهای پایین‌تر از بین می‌رود. این گیاه بسیار مقاوم به گرما و آب و هوای شبه بیابانی است. برای رشد بهتر به آفتاب کامل و آبیاری اندک (حدود یک یا دو بار در ماه در طی فصول گرم سال) نیاز دارد. گل‌هاي هوهوبا در سرماي 5- درجه سانتي‌گراد صدمه مي‌بيند. این گیاه معمولا در اراضی صحرایی خوب زهکشی شده با بافت درشت می روید. هوهوبا به دلیل تولید ریشه های عمیق می تواند از رطوبت از عماق خاک در مناطق خشک بهرهبرداری کند و نسبت به شوری نیز مقاوم است.
شکل 2- مزرعه پرورش جوجوبا
داشت
یكي ديگر از امتيازهاي اين گياه كاهش نياز آبي آن در فصول گرم سال است كه ساير گياهان بيشترين ميزان آب را مصرف مي‌كنند و حداكثر مصرف آب آن در زمان گرده افشاني يعني اواخر زمستان مي‌باشد كه بدين ترتيب هيچ رقابتي با ساير گياهان مجاور از نظر مصرف آب نخواهد داشت.
رشد گیاهان جوجوبا در خاک ماسه‌ای به آسانی انجام پذیر است و نه نیاز به کوددهی ندارد.
برداشت
اصولا در گياه هوهوبا توليد محصول از سال چهارم آغاز مي‌شود، ولي توليد اقتصادي آن 7 تا 8 سال پس از كاشت است تحت شرايط و مراقبت ويژه و با اصلاح نژاد، مقدار محصول به شدت افزايش مي‌يابد، به طوري كه توانسته‌اند 2 تا 4 تن بذر در هكتار جمع‌آوري نمايند. توليد بذر در باغهاي قلمه‌رست در حدود سه برابر توليد بذر در باغهاي دانه‌رست بوده است. به علاوه اينكه در ارقام قلمه‌رست مقدار روغن توليدي به 62 درصد وزن بذر نيز رسيده است. امروزه در آمريكا و بسياري ديگر از كشورها تكثير هوهوبا از طريق قلمه انجام مي‌گيرد. برداشت دانه ها از اوایل مرداد تا اوایل شهریور ادامه دارد.
شکل 3- برداشت دستی و مکانیکی جوجوبا