مشخصات کلزای علوفه‌ای
كلزا در تراكم باز، ساقه‌هاي افراشته و قوي و نيز انشعابات زيادي توليد مي‌كند، به طوري كه در ارقام متفاوت ارتفاع ساقه‌هاي اصلي تا 2 متر رشد مي‌كنند. برگ‌هاي كلزا به رنگ سبز مايل به آبي بوده و فاقد تار هستند. گل‌های کلزا متشكل از 4كاسبرگ، 4 گلبرگ، 6 پرچم (2 پرچم كوتاه‌تر از بقيه) و يك مادگي 2 برچه‌اي است. گلدهي تمامي گياه 3 تا 5 هفته به طول مي‌انجامد. دانه كلزا داراي شكل كروي و معمولا به رنگ قهوه‌اي تيره تا سياه مي‌باشد. دانه‌ها هر چه نارس‌تر، روشن‌تر خواهند بود.
شکل 1- کلزای علوفه‌ای
کاشت
با توجه به شرايط خاص آب و هوايي منطقه اقليمي نيمه مرطوب تا نيمه خشك بهترين تاريخ كاشت هيبريد هايولا، 401 هايولا 420 رقم 003 RGS نيمه اول آبان ماه بوده و در صورتي كه شرايط آبياري فراهم باشد، در دهه آخر مهر ماه ميتوان نسبت به كشت آن اقدام نمود. ميزان بذر مصرفي 6-8 كيلوگرم در هكتار و فاصله رديف‌هاي كاشت كلزا 12-24 سانتيمتر، بهترين عمق كاشت 2-3 سانتيمتر، بهترين فاصله روي رديف 5 سانتيمتر و بهترين تراكم 70-80 بوته در مترمربع مي‌باشد. آماده سازي زمين و تهيه بستر مناسب يكي از شرايط اصلي زراعت كلزا مي‌باشد. بذور كوچك كلزا نياز به بستر كاشت مرطوب با بافت مناسب داشته تا رطوبت كافي براي جوانه‌زني و رشد را در اختيار داشته باشد. كلوخه‌هايي با قطر بالاي 3 سانتيمتر در بستر آماده كشت باعث عدم رويش مطلوب مي‌شود. كلزا در گستره وسيعي از خاك‌هاي رسي نسبتا سنگين تا خاك‌ها شني سبك كشت مي‌شود. مناسبترين PHبراي رشد و نمو كلزا حدود 6.5 مي‌باشد، زيرا در اين PH همه عناصر غذايي به سادگي در دسترس گياه قرار مي‌گيرد.
داشت
كمبود آب اثر سويي بر عملكرد كلزا دارد. تأخير در آبياري دوم موجب تأخير در رشد اوليه و نرسيدن كلزا به روزت مناسب و كاهش مقاومت آن به سرما مي‌گردد. حساس‌ترين زمان براي آبياري، مرحله گلدهي و اوايل كپسول‌بندي بوده و كمبود آب در اين مرحله موجب كاهش تعداد كپسول و دانه‌بندي و نيز كوچك ماندن دانه‌ها و كاهش درصد روغن دانه مي‌گردد. در بيشتر مناطق، 2 تا 3 نوبت آبياري در پاييز و 3 تا 4 نوبت آبياري در بهار (مراحل ساقه‌دهي، گلدهي، كپسول‌دهي و پر شدن دانه) مورد نياز است. زمان آخرين آبياري در زراعت كلزا از اهميت به سزايي برخوردار بوده، توصيه مي‌شود حداكثر آخرين آبياري در زمان 20 درصد رسيدگي كپسول‌هاي ساقه اصلي صورت پذيرد.
كودهاي شيميايي مورد نياز بر اساس آزمون خاك تعيين مي‌گردد. در صورت فراهم نبودن امكانات آزمايشگاهي در يك توصيه كلي و براي هر هكتار مقادير 75-100كيلوگرم سوپرفسفات تريپل، 100-150كيلوگرم اوره، 10-20 تن كود آلي پوسيده و 250 كيلوگرم گوگرد پيشنهاد مي‌گردد.
برداشت
زمان برداشت كلزا جهت علوفه از اهميت زيادي برخوردار مي‌باشد زيرا برداشت زود هنگام به علـت رطوبت بالا كيفيت محصول را كاهش داده و برداشت دير هنگام كلزا به دليل كاهش رطوبت گياه عمليات سيلو كردن آن را با مشكل مواجه مي‌سازد. بهترين زمان برداشت كلزا جهت سيلو كردن زماني است كه گياه به گل نشسته و بيش از 20 درصد به كپسول رفته باشد در اين مرحله مزرعه از سطح 5-10 سانتي‌متري سطح خاك برداشت و حمل مي‌گردد. در صورت پايين بودن رطوبت سيلو استفاده از قصيل غلات باعث بالا رفتن كيفيت سيلو مي‌شود.
شکل 2- مزرعه کلزای علوفه‌ای