مقاله آشنایی با اثر اسید جیبرلیک بر خصوصیات کیفی انگور یاقوتی (قسمت اول)

انگور (Vitis vinifera L.) یکی از محصولات مهم باغی نواحی معتدله است که به شرایط اقليمی بيشتر مناطق ایران خوگرفته است ميوه‌های این گياه منبعی مناسب از مواد معدنی و ویتامينه است. براساس گزارش‌های سازمان فائو، ایران در سال 2010 با توليد 3310022 تن، نهمين کشور توليدکننده انگور در دنيا بوده است. انگور یاقوتی رقمی زودرس و مناسب تازه خوری است، که اولين رقم انگوری است که به بازار عرضه می‌گردد، لذا ارزش اقتصادی بالایی برای باغداران دارد. از مشکلات اساسی این رقم در مصرف تازه خوری تراکم بالای حبه‌های آن در خوشه می‌باشد که این تراکم بالا باعث افزایش شيوع بيماری سفيدک حقيقی و گندیدگـی حبه‌ها و در نتيجه کاهش کيفيت محصول می‌گردد.

 

انگور یاقوتی

انگور یاقوتی انگوری است زودرس، حبه‌های آن کوچک به رنگ قرمز و قرمز تيره، بدون هسته، خوشه‌های آن به ابعاد بزرگ وکوچک، متراکم و فشرده می‌باشد. فقط مصرف تازه خوری داشته و خاصيت حمل و نقل آن خوب است. مراکز عمده کشت و کار آن شيراز، ورامين، زابل، قروه، قصرشيرین و سرپل ذهاب بوده و درصد قند آن بين 18-20-23 می‌باشد.

هورمون گیاهی

هورمون گياهی به مواد مختلفی اطلاق می‌شود که در بخشی از موجود زنده ساخته شده و پس از انتقال اثرات فيزیولوژیکی محسوسی در دیگر قسمت‌های آن به جا می‌گذارد و در تراکم‌های بسيار کم فعالند. این تصور کلی در اصل در قلمرو فيزیولوژیکی حيوانی بوجود آمده و این واژه هورمون از ریشه یونانی به معنی تهيج کردن گرفته شده است. هورمون‌های گياهی که اغلب فيتو هورمون خوانده می‌شود در بافت‌های مریستمی و یا لااقل جوان از هر نوع ساخته می‌شوند و غالبا اثر خود را پس از انتقال به بافت هدف می‌گذارند.  هورمون‌های گياهی به دو گروه بزرگ تقسيم می‌شوند.

الف) تحریک کننده‌های رشد شامل: اکسين‌ها (Auxin)، جيبرلين‌ها (Giberellin) و سيتوکينين‌ها (cytokinin)
ب) بازدارنده‌های رشد (لگاماها) که شامل: اسيد آبسيزیک (Abscisic acid)، سایکوسـل، آلار، پاکلوبوتـرازول و اتيلن می‌باشند.

جیبرلین‌ها

جيبرلين‌ها گروه مشخصی از هورمون‌های گياهی هستند که بسيار به هم شبيه‌اند. اسيد جيبرليک (GA) یکی از بهترین و معروف‌ترین ترکيبات این گروه می‌باشد. جيبرلين‌ها در طویل شدن سلول‌ها، گل‌دهی، طویل شدن و تشکيل ریشه، رشد برگ، جوانه‌زنی بذور و شکستن دوره خواب نقش مهمی در گياهان دارند.

جيبرلين‌ها به صورت پودر و قرص‌هایی سفيدرنگ بانام تجاری برلکس موجود است، هرقرص حاوی۱گرم ماده موثر خواهد بود، جيبرلين‌ها به دو طریق در اختيار گياه قرار مي‌گيرد: یکی فروبردن خوشه انگور در محلول و دیگری پاشيدن محلول برروی بوته. روش دوم آسان‌تر بوده اما اجرای آن ميزان مصرف هورمون را بالا می‌برد. این ماده بسيار سریع الانتقال در گياه بوده و به هر نقطه‌ای پاشيده شود به خوشه مي‌رسد.

 

فرمول شیمیایی اسید جیبرلیک

شکل1- فرمول شیمیایی اسید جیبرلیک

کاربرد جیبرلین در باغبانی

1-افزایش کمی و کیفی میوه انگور: مهمترین کاربرد این هورمون افزایش کمی و کيفی ميوه انگور می‌باشد که به زمان کاربرد آن در قبل و بعد از گلدهی بستگی دارد.

2-بزرگی و درشتی میوه:  برای توليد ميوه‌های درشت‌تر و بهتر و برای جلوگيری از ترک ناشی از باران در گيلاس از جيبرلين سه هفته قبل از برداشت روی این محصول هورمون‌پاشی می‌شود.

3-کیفیت میوه: برای کيفيت ميوه آلوده 4-5 هفته قبل از برداشت هورمون‌پاشی روی این ميوه صورت می‌گيرد.

4-به عقب انداختن رسیدن میوه‌ها: ميوه‌هایی مثل خرمالوکه اگر پس از رسيدن چيده نشوند به سرعت نرم و فاسد می‌شوند و یا پرتقال و ليمو زمانی روی درخت می‌رسند که عرضه به بازار زیاد و قيمت پایين است. چنين ميوه‌هایی را اگر موقعی که هنوز سبز هستند یعنی حدود یک‌ماه قبل از رسيدن با محول‌هایی از جيبرلين محلولپاشی کنند در این صورت مدت نسبتا طولانی سبز روی درخت باقی می‌ماند و در زمان مناسب به بازار عرضه می‌گردند.

5-برداشت دیر هنگام میوه‌ها: در مورد گيلاس سه هفته قبل از برداشت و برای گلابی چهار هفته قبل از برداشت محلولپاشی می‌کنند، این محلولپاشی باعث تاخير در رسيدگی ميوه می‌گردد.

6-پا بلند کردن گیاهان پا کوتاه: برای انجام این کار از این هورمون استفاده می‌شود که با بلند شدن ميان گره‌ها این امر ممکن است. و در افزایش طول ساقه در گل‌های شاخه بریده کاربرد دارد.

 

نائینی، محمدرضا؛ میرزاپور، محمدهادی؛ نیکوگفتار، محمدعلی.(1396). اثر اسید جیبرلیک بر خصوصیات کیفی انگور یاقوتی. قم: مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قم

1402/02/16  -  وحید

اسید جبرلیک برا انگور یاقوتی سفید و انگور عسکری عالیه اونم باید با کود مایع پتاس بالا مخلوط کنی.ولی برا انگور یاقوتی سیاه اثلا خوب نیست نمیرسه رنگ برنمیگردونه خوشه ها سیاه نمیشه قرمز میشه.البته اگه در هر ۱۰۰ لیتر یه دونه قرص با کود مایع پتاس بالا مخلوط کنی عالیه ولی بیشتر استفاده کنی دیگه رنگ برنمیگردونه سیاه نمیشه.بنده استفاده کردم .برا انگور عسکری و انگور یاقوتی سفید در هر ۱۰۰ لیتر آب ۳ تا قرص با مخلوط....ولی برا انگور یاقوتی سیاه در هر ۱۰۰ لیتر آب یه دونه قرص با کود مایع پتاس بالا خوبه و کافی.

پاسخ مدیر سایت: با سلام همراه گرامی  ممنون بابت اطلاعات مفیدی که در اختیار مخاطبین ما گذاشتید. ان شاءالله کشت پر رونقی داشته باشید.