مقاله آشنایی با کارنده‌های گندم دیم و آبی (قسمت دوم)

نحوه قرارگیری شیاربازکن‌ها در کنار یکدیگر و فاصله بین شیاربازکن‌ها بر میزان حجم خاک قرار گرفته روی منطقه بذر موثر است. در اثر حرکت شیاربازکن‌ها در خاک، مقداری از خاک به اطراف شیاربازکن پرتاب می‌گردد که می‌تواند به روی منطقه بذر شیار کناری ریخته شود. این امر باعث انتقال لایه‌های خشک سطحی خاک یا بقایای گیاهی به داخل منطقه بذر شیار کناری و کاهش درصد سبز محصول می‌شود.

 

انواع کارنده‌های گندم

الف) کارنده‌های گندم آبی

1-مسطح کارها: این نوع کارنده پس از کاشت بذر در ردیف‌ها توسط ابزار مخصوصی به گونه‌ای بذور را خاک پوش می‌نماید که هم سطح خاک شده و ردیف‌های کاشت محو شوند. پس از این مرحله با استفاده از مرزبند کرت‌های مورد نظر جهت آبیاری احداث می‌شود. انواع مسطح کارها شامل کمبینات‌های مکانیکی و پنوماتیک در کشت گندم استفاده می‌شوند.

الف) بذرکار تاکا (تاکا نام کارخانه سازنده می‌باشد که به علت ابتکار ویژه که در ساخت آن اعمال نموده به همین نام معروف شده است).

ب) بذرکار پنوماتیکی که با استفاده از جریان باد حرکت بذرها را در مسیر لوله‌های سقوط با حداقل آسیب دیدگی آن‌ها امکان‌پذیر می‌سازد.

 

خطی‌کار پنوماتیک غلات

شکل1- خطی‌کار پنوماتیک غلات

2-خطی‌کار روی پشته: این دستگاه بذرها را در ردیف‌های 3 یا 4 تایی بر روی پشته کاشته و دو طرف هر 3 تا 4 خط با ابزاری اتو مانند دریچه‌هایی ایجاد می‌کند که آبیاری را امکان‌پذیر می‌سازد.

مهمترین نوع این بذرکار تولیدی داخل کشور خطی کار همدانی می‌باشد که از کارآیی خوبی برخوردار است.

ب) کارنده‌های گندم دیم

مهمترین نوع این دسته از کارنده‌ها جوی کارها نام دارند که با احداث جویچه‌هایی کم عمق و کشت بذرها در کف جویچه‌ها موجب ایجاد عمق مناسب می‌شود و علاوه بر ایجاد سطح تماس بذر با آب و هوا حداکثر استفاده از آب باران نیز اماکن‌پذیر می‌گردد. مهمترین نوع این دستگاه با نام عمیق کار دیم عرصه‌های مستعد زیادی را به زیر کشت برده است.

اصول فنی استفاده از کارنده‌ها

هنگام استفاده از دستگاه کارنده باید موارد زیر رعایت شود:

1-کلیه قطعات دستگاه باید مرتب بازرسی شده و در صورت لزوم تعمیر و تعویض شود.

2-چرخ دنده‌های فلزی مرتب گریس کاری گردد.

3-سرویس روزانه حتما انجام گیرد.

4- هنگام کشت سرعت تراکتور نباید بیشتر از 5 کیلومتر در ساعت باشد.

6-با بازدیدهای مکرر، از پر بودن مخزن بذر و کود اطمینان حاصل شود.

7- سیستم موزع و انتقال حرکت سالم باشد.

8-مارکر (نشانه گزار) تنظیم شود و سلامت این قطعه مورد اطمینان باشد.

9-فواصل بین شیارزن‌های دستگاه به یک اندازه تنظیم شود.

10-پس از خاتمه کار و در دوره رکود کشت تمام بخش‌های کارنده که نیاز به تعمیر، جوشکاری، رنگ‌آمیزی، تنظیم و یا تعویض دارد مورد بازدید و تعمیر قرار گیرد و دستگاه پس از گل و خاکزدایی و شستشو در یک فضای سرپوشیده و دور از نور مشتقیم آفتاب و باران نگهداری شود.

 

ارشد، کامران؛ مدرسی، محمد؛ چراغی، علیرضا.(1383).کارنده‌های گندم (دیم و آبی) و کاربرد آن‌ها. بوشهر: مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزی استان بوشهر