آشنایی با کالیبراسیون خطی‌کارها

روش کارگاهی

قبل از اجرای کالیبراسیون تنظیمات اولیه زیر را انجام دهید:

• اندازه‌گیری یا محاسبه عرض‌کار مفید خطی‌کار: به‌وسیله متر فاصله بین اولین و آخرین شیاربازکن را اندازه‌گیری کنید یا فاصله بین دو شیاربازکن را اندازه‌گیری کرده و در تعداد شیاربازکن‎ها ضرب کنید.
• ریختن مقدار مناسب بذر در مخزن و کنترل کارکرد همزن آن.
• بازکردن یکی از کشویی‌های پشت مخزن بذر با توجه به اندازه و نوع بذر و  به میزان توصیه شده.
• قراردادن سینی مخصوص بذر یا ظرف مناسب برای جمع‌آوری بذر زیر موزع.
• بلند کردن چرخ خطی‌کار از زمین  به وسیله جک یا سیستم هیدرولیک
• محيط چرخ زمين‌گرد را اندازه‌گيري کنید: براي اندازه‌گيري محيط چرخ با يک متر منعطف دور آن را اندازه‌گیری کنید. روش ديگر این است که ابتدا قطر چرخ را اندازه‌گيري کنید و سپس محيط چرخ را از رابطه زير به دست آورید:

 3.4 ×  قطر چرخ = محيط چرخ

فرض کنيد محيط چرخ 30/20  متر باشد و مي‌خواهيم ۱۷۰ کیلوگرم گندم در هكتار كشت کنیم.  مقداری بذر داخل مخزن می‌ریزیم، اهرم را روي تنظيم مربوطه قرار  مي‌دهيم (جدول دستگاه). با زدن علامتي روي چرخ آن را ۲۰ دور  مي‌چرخانيم. در اين صورت طول پيموده شده 46 متر خواهد شد.

متر ۴۶ = 2۰ × 3۰ / ۲ = طول پیموده شده

عرض‌کار دستگاه را اندازه مي‌گيريم. به وسیله متر فاصله بین اولین و آخرین شیاربازکن (کارنده) را اندازه‌گیری کنید یا فاصله بین دو شیاربازکن را اندازه‌گیری کرده و در تعداد شیاربازکن‌ها ضرب کنید.

فرض مي‌كنيم يک ماشين خطي‌کار داراي 15 واحد کارنده باشد. اگر فاصله بین شیاربازکن‌ها ۲۰ سانتي‌متر باشد، عرض‌کار دستگاه 300 سانتي‌متر يا 3 متر خواهد بود.

سانتي‌متر  300 = 15 × 20  = عرض دستگاه

بنابراین مساحت کشت شده توسط کارند‌های با عرض‌کار 3 متر 138 متر مربع است.

سانتي‌متر 138 = 3 × 46  = عرض‌کار × طول پیموده = مساحت

با چرخش چرخ محرك به تعداد دور معین، بذرها روي سيني خطی‌کار یا ظروف مخصوص که قبلا آماده کردیم ريخته مي‌شود . بذرها را جمع‌آوري كرده و وزن مي‌كنيم. چون در هكتار بايد 170 کیلوگرم بذر کشت شود، مقدار بذر ریخته شده در 20 دور طبق تناسب زیر 2.3 کیلوگرم خواهد بود.

170 کیلوگرم                10000 متر مربع

                                                                                                                    X  =2.3                     138 متر مربع

حال در صورتی که بذر مصرفی با مقدار دلخواه همخوانی نداشت، با اهرم کنار بذرکار مقدار ریزش بذر را کم یا زیاد کنید و دوباره عمليات کاليبراسيون را تکرار کنید تا مقدار 3/2 کيلوگرم بذر در سيني يا مقدار ۱۷۰ کيلوگرم بذر در هکتار حاصل شود.

شکل 1- کالیبراسیون خطی‌کار

روش مزرعه‌ای

برای این منظور ابتدا مخزن بذر خطی‌کار را پر می‌کنیم. سپس با در نظرگرفتن نوع و رقم بذر و توصیه کارشناسان زراعت، از روی جدول کالیبراسیون موجود در بدنه خطی‎کار، اهرم تنظیم موزع یا جعبه‌دنده را در موقعیت مناسب قرار می‌دهیم.  سپس مسافت مشخصی را در طول مزرعه علامت‌گذاری کرده (100متر)، لوله‌های سقوط را به‌وسیله اهرم مربوطه از زیر موزع به سمت پایین هدایت می‌کنیم، سینی مخصوص جمع‌آوری دانه را در زیر موزع‌ها و جایگاه در نظرگرفته قرار می‌دهیم. در عین حال در انتهای خروجی هر موزع یک کیسه پلاستیکی بسته می‌شود، به نحوی که کیسه‌ها در داخل سینی قرار بگیرد و ثابت باشد.

خطی‌کار در مسافت تعیین شده در مزرعه حرکت داده می‌شود.  پس از اتمام مسیر طی شده بذرهای جمع‌آوری شده در کیسه‌ها را وزن می‌کنیم. با توجه به عرض‌کار دستگاه کارنده ( 5/2 متر)  و مسافت طی شده (100 متر) مساحت کشت شده توسط کارنده 250 متر مربع است.

متر مربع 250 = 100 × 2.5 = عرض‌کار × مسافت پیموده = مساحت

اگر مجموع بذر جمع شده در مساحت 250 متر مربع 500 گرم باشد، آنگاه مقدار بذر ریخته شده در هکتار 20 کیلوگرم خواهد بود.

کیلوگرم 20 = 1000/1 × 250 / 500 × 10000 = مقدار بذر