آشنایی با قارچکش های گوگردی غیر آلی (قسمت دوم)

انواع قارچ‌کش‌های گوگردی غیر آلی

2-پودر گوگرد

در نیمه اول قرن نوزدهم، گوگرد به عنوان یک قارچ‌کش علیه سفیدک‌های حقیقی به‌کار گرفته شد. در زمان حاضر با کوچک‌تر نمودن قطر ذرات گوگرد، خاصیت قارچ‌کشی آن را افزایش داده‌اند. با افزودن درصد بسیار اندکی از مواد همراه مانند کائولین یا سولفور بنتونیت، خاصیت به هم چسبندگی ذرات گوگرد را تا حد زیادی خنثی نموده‌اند. گوگرد به علت بخار شدن می‌تواند از یک فاصله معین هم مؤثر باشد. کوچکی ذرات گوگرد برای چسبیدن به سطح برگ و خاصیت قارچ‌کشی آن اهمیت بسیار زیادی داشته و در هر حال برای از بین قارچ‌های بیماری‌زا، تماس بین ذرات (یا بخار) گوگرد امری اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. در برخی شرایط، گوگرد ممکن است برای گیاهان میزبان خاصیت مسموم‌کنندگی داشته باشد و اثرات آن به صورت سوختگی، کوتولگی یا ریزش برگ‌ها ظاهر شود که در این رابطه بعضی از انواع طالبی حساسیت زیادی نسبت به گوگرد دارند. گوگرد در مقیاس وسیع برای کنترل سفیدک‌های حقیقی و نیز زنگ‌ها (مانند زنگ لوبیا) (شکل 1) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شکل 1: زنگ لوبیا

3-لایم سولفور

زمانی که در ابتدای قرن نوزدهم، آهک و گوگرد با هم جوشانده شدند، خاصیت قارچ‌کشی آن به‌طور کامل کشف نشد و به همین دلیل مخلوط مزبور به عنوان یک حشره‌کش، در حمام گوسفندان به منظور ضدعفونی بدن دام‌ها به کار گرفته می‌شد. با کشف خاصیت گیاه‌سوزی بوردو در ابتدای قرن بیستم، لایم سولفور مجددا مورد توجه قرار گرفت. مواد تشکیل دهنده اصلی این قارچ‌کش که به محلول کالیفرنی یا سولفوکالسیک نیز موسوم است، شامل تیوسولفات‌کلسیم و پلی‌سولفیدکلسیم می‌باشد. بعد از اینکه لایم سولفور روی گیاه پاشیده شد، مقدار قابل توجهی از پلی‌سولفید کلسیم به گوگرد آزاد تبدیل می‌شود. به عقیده بسیاری از محققین همین تغییر وضعیت موجب بروز خاصیت قارچ‌کشی آن می‌شود. لایم سولفور در شرایط آب و هوایی گرم باعث گیاه‌سوزی می‌شود، به‌طوری که برگ‌ها و میوه‌ها ممکن است دچار سوختگی شده و ریزش می‌کنند. بنابراین اگرچه لایم سولفور به عنوان یک قارچ‌کش مفید شناخته شده است اما مصرف آن خالی از اشکال نبوده و روی تعدادی از میزبان‌ها بخصوص سبزیجات نباید مورد استفاده قرار گیرد. این ترکیب برای مبارزه با لکه سیاه سیب گلابی، پیچیدگی برگ هلو، بیماری‌های غربالی و مومیایی سیب و گلابی و سفیدک‌ها بسیار مفید می‌باشد و در گذشته نیز جهت مبارزه علیه پسیل سیب‌زمینی (شکل 2) به فراوانی استفاده می‌شد. برای تهیه آن 12 کیلوگرم آهک زنده، 14 کیلوگرم گل گوگرد و 100 لیتر آب را با یکدیگر مخلوط می‌نمایند. برای این منظور، 30 لیتر آب گرم و آهک را در یک ظرف چدنی مخلوط کرده و به این ترتیب آب آهک تهیه می‌شود. گوگرد مورد نیاز را با 30 لیتر آب به‌صورت خمیر درآورده و خمیر مزبور آهسته و به تدریج به آب آهک اضافه می‌شود. بقیه آب تا حجم 100 لیتر به مجموعه فوق افزوده می‌شود و محلول برای مدت یک ساعت جوشانده شده و سپس صاف می‌گردد. محلول تهیه شده برای مبارزه با بیماری‌های قارچی بخصوص در سمپاشی‌های زمستانه بسیار مؤثر بوده و با اغلب حشره‌کش‌ها نیز قابل ترکیب شدن می‌باشد.

شکل 2: پسیل سیب‌زمینی

نوع دیگری از لایم سولفور با نام  Self-boiled Lime-sulfur در سال 1908 توسط شخصی به نام Scott در ایالات متحده مورد توجه قرار گرفت. با توجه به خاصیت یاه‌سوزی لایم سولفور روی میوه‌های هسته‌دار، ایشان روش جدیدی را در تهیه لایم سولفور توصیه نمود. برای این منظور، 8 پوند گرد گوگرد، 8 پوند آهک آماده و 50 گالن آب مورد نیاز می‌باشد. مقدار کمی از آب به آهک اضافه شده و زمانی که شکفته شدن آهک آغاز می‌گردد، گوگرد به آن افزوده شده و مخلوط به شدت به‌هم زده می‌شود. بعد از اتمام جوشاندن، بقیه آب به مخلوط فوق اضافه می‌گردد. مخلوط مزبور دارای خاصیت گیاه‌سوزی کمتری نسبت به لایم سولفور می‌باشد زیرا فعل و انفعالات لازم بین آهک و گوگرد به‌طور کامل انجام نمی‌شود. البته باید دقت نمود که مخلوط حاصل رنگ کهربایی (زرد) به خود نگیرد زیرا رنگ مزبور مربوط به پلی‌سولفیدها می‌باشد که اثر گیاه‌سوزی شدیدی دارند. لازم به ذکر است که اکنون گوگردهای قابل تعلیق در آب (وتابل) جای مخلوط فوق را گرفته و لذا لایم سوافور از بازار مصرف خارج شده است.