مشخصات گیاهشناسی زردآلو
زردآلو با نام علمی (Prunus armeniaca) از خانواده (Rosaceae)، میوه آن به شکل قلب نوک تیز به رنگ سبز روشن مایل به زرد می‌باشد. گل‌های آن درشت و به رنگ سفید متمایل به قرمز است و دو جنسی می‌باشند. هسته آن صاف، قهوه‌ای و بیضی شکل است. گل‌های زردآلو در بهار معمولا زودتر از اکثر میوه‌های دیگر باز می‌شود و به همین دلیل باید این گیاه را در مناطقی که سرمای دیررس بهاره وجود نداشته باشد کاشت کرد.
جدول 1- مشخصات گیاهشناسی زردآلو
|
نام فارسی
|
زردآلو
|
|
نام انگلیسی
|
Apricot
|
|
نام علمی
|
Prunus armeniaca
|
|
خانواده
|
Rosaceae
|
شکل 1- آشنایی با درخت، برگ، گل و میوه زردآلو
کاشت
زردآلو به آب و هوای گرم مدیترانه‌ای، زمستان‌های خنك تا سرد برای شكستن ركود و تابستان‌های خشك وگرم تا داغ برای رساندن میوه با حداقل امراض نیاز دارد. میوه آن مستعد شـكاف خوردن در آب و هوای مرطوب است. گل‌های درختان زردآلو زودشكوفا هستند و در بیشتر مناطق پرورش، در معرض آسیب سرمای بهاره قرار دارند.
ریشه زردآلو به شرایط غرقابی بسیار حساس است؛ بنابراین خاک‌هاى حاصلخیز عمیق با بافت متوسط لومی و لوم شنی با زهکشى کامل و عمق آب زیرزمینی پایین‌تر از 5/2 متر برای احداث باغات زردآلو مناسبترند. بهترین pH برای زردآلو در محدوده 5.5 تا 7.5 است اما این گیاه اسیدیته فعال خاک تا 8.2 را تحمل می‌کند. شوری خاک تا 1.6 دسی زیمنس بر متر تاثیری بر عملکرد زردآلو (روی پایه بذری زردآلو) ندارد ولی شوری فراتر از آن به ازای هر واحد حدود 20 درصد کاهش باردهی را سبب می‌گردد .
پس از تهیه نقشه کاشت، محل حفر چاله‌های استقرار نهال با فواصل 6 متر بین ردیف و 5 متر روی ردیف در سطح باغ مشخص می‌گردد. فواصل 5×5 متر و 6×6 متر نیز برای زردآلو بسته به عادت و قدرت رشدی ارقام
مورد استفاده قابل توصیه است و برای عمر اقتصادی باغ زردآلو بین 20 تا 30 سال به شرط انجام سالانه هرس فرمی کفایت می‌کند. به دلیل درصد بالای خود ناسازگاری زردآلوهای آسیایی لازم است به ازای هر سه ردیف از رقم هدف، یک ردیف نیز از ارقام گرده‌دهنده کشت شود. از آنجایی که بیش از 95 درصد عمل انتقال گرده زردآلو بر عهده حشرات به ویژه زنبور عسل است، تعبیه حداقل 2 یا 3 کندو به ازای هر هکتار در موعد گرده‌افشانی تأثیر بسیار مطلوبی در میوه‌بندی و کاهش ریزش ثانویه میوه خواهد داشت.
شکل 2- باغ زردآلو
داشت
اغلب مناطق زردآلوخیز جهان در نواحی نیمه‌خشک با بارش سالانه کمتر از 300 میلیمتر با توزیع نامتعادل واقع گردیده‌اند. شاید به این دلیل است که گونه زردآلو در هیچ یک از حوزه‌های پرورشی تجاری به صورت دیم کشت نمی‌گردد و شاخص میزان بارندگی به طور مستقیم در پرورش آن دخالت داده نمی‌شود. هر جا که امکان تامین آب حداقل به میزان 10 تا 15 مترمکعب به ازای هر اصله درخت بالغ موجود باشد امکان کشت موفق این گیاه به شرط تامین سایر شرایط وجود دارد. بارش سالانه حدود 600 میلیمتر با توزیع متعادل در طول فصل رشد به لحاظ تئوری میتواند به طور کامل نیاز آبی زردآلو را تامین کند ولی تصور وجود چنین ناحیه‌ای آن هم با احراز سایر شرایط اکولوژیکی مطلوب برای این گیاه سخت است.
کود مورد نیاز نهال زردآلو به نسبت 50 گرم سوپرفسفات تریپل، 100 گرم اوره و 100 گرم سولفات پتاسیم مخلوط با کود کاملاً پوسیده دامی به خاک محیط ریشه نهال اضافه می‌گردد و متعاقباً 100 گرم اوره به صورت سرک ( 45روز بعد) برای تغذیه نهال در طول فصل رشد استفاده می‌شود. روند افزایشی مقادیر کود مصرفی به تناسب رشد رویشی و شروع باردهی ادامه یافته به طوری که در سال هفتم مقادیر کودهای مصرفی اوره، سولفات پتاسیم و سوپرفسفات تریپل به ترتیب 100 ،500 و 200 گرم خواهد بود. از این سن به بعد برای تداوم سیکل زایشی و رویشی درخت بالغ زردآلو افزایش سالانه 20 درصدی به مقادیر فوق توصیه می‌گردد.
برداشت
تعیین زمان برداشت در زردآلو به ویژه در ارقام زودرس از اهمیت بالایی برخوردار است. برداشت زودهنگام عدم تجزیه کامل اسیدهای آلی و درنتیجه طعم نامطلوب و همچنین رنگ‌پذیری ناقص میوه را در پی‌خواهد داشت و برداشت دیرهنگام نیز کاهش آب و استحکام بافت میوه و درنتیجه کاهش قابلیت حمل ونقل و عمر قفسه‌ای این محصول را سبب خواهد شد. میوه ارقام زودرس بایستی در اولین فرصت ممکن برداشت و با کمترین صدمات مکانیکی بازار رسانی گردد. تأخیر برداشت علاوه بر مواجه با آثار منفی پیری میوه، باعث سستی تدریجی آن روی شاخه حامل و درنتیجه ریزش به ویژه در اثر وزش باد را در پی‌خواهد داشت. باید توجه نمود که مفاهیم بلوغ و رسیدن میوه از هم متفاوت هستند. میوه بالغ اگرچه ممکن است قابلیت خوراکی داشته باشد ولی رسیده تلقی نمی‌گردد. مرحله رسیدگی، تغییرات بیوشیمیایی زیادی را در برمی‌گیرد که درنتیجه آن‌ها بر جذابیت میوه افزوده می‌شود و طعم مورد انتظار از آن حاصل می‌گردد.
شکل 3- برداشت زردآلو