مقاله آشنایی با کاشت و پرورش نارگیل

نارگيل يكي از مهمترين اعضاي خانواده نخلها مي‌باشد. درختي چند ساله است و تنوع زيادي در بين نخل‌هاي نارگيل وجود دارد. ارقام نارگيل بر اساس ارتفاع به دو دسته پابلند و پاكوتاه طبقه‎‎بندي می‌شوند. ارقام پاكوتاه عموما گلدهي اوليه سريعتري دارند و خود گرده افشان هستند. ارقام پابلند گلدهي اوليه آهستهتري دارند و دگرگرده افشان هستند. ارقام پاكوتاه، عملكرد پایين و مقاومت كمتري به شرايط نامناسب محيطي دارند. اين ارقام سالانه خوشههاي بيشتري توليد مي‌كنند و ميوه آن‌ها كوچكتر است اما در برابر بيماري كشنده زردي فيتوپلاسمايي نسبت به ارقام پابلند مقاوم‌تر هستند. علاوه بر ارتفاع، از نظر رنگ ميوه (سبز، زرد و نارنجي) شكل ميوه (گرد، كشيده)، ضخامت پوسته، الگوي گلدهي، اندازه و ضخامت گوشت و ميزان آب اختلاف زيادي بين آنها وجود دارد.

 

مشخصات گیاه‌شناسی نارگیل

نارگيل درختي است كه بطور قائم بالا ميرود. ارتفاع آن به 30 متر و قطر تنه آن تا يك متر ميرسد برگ‌هاي آن دراز و بطول 4 تا 5 متر و مركب از چند برگچه باريك و دراز است. طول برگچهها حدود يك متر ميباشد. رنگ آنها سبز روشن است درخت نارگيل در هر سال حدود پنجاه عدد نارگيل ميدهد. نارگيل هنگامي كه نارس است مقدر يبشتري شير درد ولي بتدريج که ميوه ميرسد مقدار شير آن كمتر ميشود .

ميوه نارگيل كروي شكل است كه قسمت خارجي آن ضخيم و سفت و متشكل از الياف نباتي و داخل آن نيز صاف و سخت ميباشد. در قاعده نارگيل سه سوراخ ديده ميشود كه چشمهاي نارگيل ناميده ميشود. براي استفاده از مايع داخل نارگيل كه شير نارگيل ناميده ميشود اين سوراخها را بايد با جسم نوك تيزي باز كرد و مايع دارون آن را بيرون آورد. سپس با چكش آن را بشكنيد و از گوشت داخل آن استفاده كنيد. البته ميتوانيد بعد از بيرون كشيدن شير، نارگيل را در داخل فر در درجه حرارت 350 درجه فارنهايت بمدت نيم ساعت قرار دهيد تا نارگيل خود را بشكند .

جدول 1- مشخصات گیاهشناسی نارگیل

نام فارسی

نارگیل

نام انگلیسی

Coconut

نام علمی

Cocos nucifera

خانواده

Arecaceae

 

درخت، برگ، میوه رسیده و نرسیده نارگیل

شکل 1- آشنایی با درخت، برگ، میوه نرسیده و میوه رسیده نارگیل

تکثیر

نارگيل از طريق بذر تكثير ميشود. رشد آن آهسته است و قبل از رسيدن به سن باردهي به دوره طولاني جهت رشد نياز دارد. سن باردهي نارگيل با توجه به نوع واريته، حاصلخيزي خاك و شرايط اقليمي بين 3 تا 5 سال متغير است. بذرها در نارگيل ركود نداشته و به تيمار خاصي جهت جوانهزني نياز ندارند. در شرايط معمول، حدود 90 درصد بذرها جوانه ميزنند. جهت كشت، بذرها بايد به پهلو در گودالي كم عمق قرار گيرند، به طوريكه يك سوم بذر با خاك پوشيده شود. بذر بايد به طور منظم آبياري شود تا از خشك شدن آن جلوگيري گردد. جوانه‌زني بذر معمولا بعد از 3 ماه اتفاق ميافتد، اما ممكن است تا 6 ماه نيز به طول انجامد.

بذر نارگیل

شکل 2- تکثیر نارگیل از طریق بذر

کاشت

نخل نارگيل با محدوده وسيعي از شرايط آب و هوايي و خاكي سازگار است. نارگيل جهت رشد مطلوب به آب و هواي گرم با دماي 7 الی 27 درجه سانتيگراد و رطوبت نسبي 80 تا 90 درصد نياز دارد. درخت نارگيل در مناطق با دماي پایينتر رشد آهستهتري دارد. در دماي زير 15 درجه سانتيگراد، گياهان ميتوانند زنده بمانند اما سقط جنين در گل آذين رخ ميدهد. شرايط آب و هوايي گرمسيري براي رشد نارگيل مناسب است. توزيع مناسب بارندگي و يا آبياري منظم براي رشد نارگيل اهميت دارد. نارگيل به ميانگين بارندگي سالانه حداقل 1500 ميليمتر در طول سال نياز دارد. نارگيل به شوري مقاوم است و اسيديته بين 5 تا 8 را تحمل مي‌كند.

خاك مناسب براي كشت نارگيل بايد حداقل داراي 1.2 متر عمق و زهكشي مناسب باشد. قبل از كشت بايد زمين تسطيح و علفهاي هرز آن از بين برده شوند. آماده سازي زمين جهت كشت نارگيل به نوع بافت خاك و فاكتورهاي محيطي بستگي دارد. زمان كشت نهالها آبان تا فروردين ماه ميباشد. عمق چاله براي كشت نهال نارگيل حدود 60 سانتيمتر در نظر گرفته ميشود. در زمان كشت نهال، طوقه گياه (حد فاصل ريشه و ساقه) و برگچهها بايد بيرون از خاك باشند. از برگهاي نارگيل، براي محافظت گياهان تازه كشت شده در برابر باد استفاده ميكنند. فاصله كشت به سيستم كشت و نوع خاك بستگي دارد، فاصله مناسب براي كاشت، 7.5 تا 8 متر است.

نهال نارگیل

شکل 3- کاشت نهال نارگیل

داشت

نياز آبي نخل نارگيل با توجه به نوع خاك و شرايط آب و هوايي متفاوت ميباشد. عموما، درخت بالغ 600 تا 800 ليتر آب هر 4 تا 7روز يكبار نياز دارد. آبياري در تشتك به شعاع 1.8 متر و عمق 10 تا 20 سانتيمتر صورت ميگيرد. آبياري قطرهاي بهترين روش آبياري نارگيل است. در طي تابستان فواصل آبياري كمتر شده و هر 4روز يكبار آبياري انجام ميشود. همچنين به منظور حفظ رطوبت و كاهش رشد علفهرز در اطراف درختان، كاربرد مالچ در اطراف درخت ضروري است. از برگ خرد شده نارگيل به عنوان ماچ ميتوان استفاده كرد.

درخت نارگيل در محدوده وسيعي از انواع خاكها (لومي، شني، آبرفتي، رسي) رشد ميكند اما خاك مناسب براي آن رسوبات آبرفتي رودخانه با زهكشي مطلوب ميباشد. براي رشد مناسب به خاكي با زهكشي مطلوب و ظرفيت نگهداري بالاي آب نياز دارد. كوددهي منظم از سال اول كشت جهت رسيدن به عملكرد مطلوب ضروري مي‌باشد. براي هر نخل نارگيل 20 تا 50 كيلوگرم كود آلي در سال نياز است.

نخلستان نارگیل

شکل 4- مزرعه نارگیل

برداشت

عوامل قبل از برداشت نقش مهمي در كيفيت پس از برداشت ميوه دارند. از بين اين عوامل، نور و تغذيه نقش مهمتري در كيفيت نارگيل دارند. ميوه نارگيل براي رشد و نمو وكيفيت مناسب نياز به نور كافي دارد. شدت نور كم، سبب ايجاد درون بر نازك به خصوص در اواخر بلوغ ميشود. از بين عناصر غذايي، پتاسيم و گوگرد در كيفيت نارگيل نقش مهمتري دارند. اين گياه به پتاسيم كافي براي توليد قند در ميوه نياز دارد. همچنين، كمبود گوگرد سبب ايجاد ميوه نرم مي‌شود. با در نظر گرفتن خودگردهافشان بودن ارقام پاكوتاه، در صورت دگرگرده افشاني مواد معطر ميوه كاهش مييابد.

برداشت ميوه توسط كارگر صورت ميگيرد. در صورتي كه هدف، برداشت ميوه نابالغ باشد، زماني كه يكي از ميوههای خوشه به مرحله مناسب رسيد، همه ميوهها در خوشه همزمان برداشت مي‌شوند. پس از برداشت، ميوهها در سايه نگهداري شده تا از آفتاب حفظ شوند، سپس در انبار قرار مي‌گيرند. براي استفاده مناسب از فضاي انبار پوست‌رويي ميوه برداشته و تميز ميشود. سطح روي ميوه توسط واكس كارنوبا و پارافين پوشيده شده تا از كاهش وزن ميوه جلوگيري شود. سپس ميوه توسط پوشش پلاستيكي پي وي سي پوشانده مي‌شود. انبارداري در دماي 13 درجه سانتيگراد و رطوبت نسبي 50 درصد صورت ميگيرد. در هر كارتن 9 تا 12ميوه (8كيلوگرم) قرار داده ميشود. حداكثر زمان نگهداري ميوه در انبار با دماي سرد تا 2 ماه ميباشد. يكي از مشكلات انبارداري نارگيل سرمازدگي است كه در دماي زير 13 درجه سانتيگراد رخ ميدهد و سبب قهوهاي شدن قسمت بيروني پوست مي‌شود. ميوههايي كه پوست رويي برداشته ميشود، حساس به قهوه‌اي شدن هستند كه بايد در واكس، قارچكش و يا محلول اسكوربيك اسيد غوطهور شوند. از فرآوري ميوه نارگیل، روغن نارگيل، شيره نارگيل، ژله، پودر و آب نارگيل توليد ميشود.

برداشت نارگیل

شکل 5- برداشت نارگیل

بروجردنيا، مريم؛ مدني، بابك؛ حاجيوند، شكراله. (1398). کاشت، داشت و برداشت نارگیل.تهران: پژوهشكده ه خرما و ميوه اي گرمسيري