مشخصات گیاه‌شناسی بابا آدم
بابا آدم با نام علمی (Alocasia sanderiana) از خانواده (Araceae)، گیاهی علفی و دو ساله است که ارتفاع آن به 2 متر نیز می‌رسد. ساقه آن شبیه به پوست مار و پوشیده از کرک‌های خشن و زبر است. برگهای گیاه بابا آدم درشت و بزرگ هستند و اندازه آن‌ها بستگی به میزان نوری که به گیاه می‌رسد، دارد. برگهای بزرگ این گیاه به گوش فیل شبیه هستند و برگ‌هایی که کوچکتر هستند، ظاهری شبیه به قلب پیدا می‌کنند. رنگ برگ‌ها در قسمت چسبیده به ساقه سبز کم رنگ و هرچه به طرف انتهای برگ نزدیکتر می‌شویم، تیره‌تر می‌گردد. ریشه گیاه بابا آدم دراز و دوکی شکل بوده و در حقیقت خاصیت درمانی دارد. پوست ریشه قهوه‌ای رنگ، مغز آن سفید و دارای طعمی شیرین است و در برخی مناطق جهان این ریزوم‌ها را پخته و به عنوان غذا مصرف می‌کنند. گل‌های بابا آدم به شکل توپ و به اندازه فندق یا بزرگتر است. میوه آن پس از رسیدن به صورت فندقه‌ای با 3 یا 4 سطح و به رنگ زرد حنایی ظاهر می‌شود.
جدول 1- مشخصات گیاه‌شناسی بابا آدم
|
نام فارسی
|
بابا آدم، باردان، فیلگوش، آراقیطون، علف پیرزن و پینه خاله
|
|
نام انگلیسی
|
Alocasia sanderiana
|
|
نام علمی
|
Alocasia sanderiana
|
|
خانواده
|
Araceae
|
شکل 1- آشنایی با گیاه، برگ، گل و ریشه بابا آدم
شرایط نگهداری بابا آدم
نور: بابا آدم نیاز به نور متوسط و محیط نیمه‌روشن دارد، آن را در کنار پنجره و در معرض نور شدید خورشید قرار ندهید زیرا ممکن است دچار سوختگی شود. بابا آدم در نور متوسط و غیرمستقیم بهترین عملکرد و رشد را دارد.
دما: بهترین دما برای نگهداری گیاه بابا آدم دمای ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد است. گیاه بابا آدم به سرما بسیار حساس است و در دمای پایین پژمرده می‌شود و حتی ممکن است تمام برگ‌هایش را از دست بدهد. به‌طور کل بابا آدم گرما را ترجیح می‌دهد و در فصول گرم سال تقریبا هفته‌ای یک برگ جدید درمی‌آورد.
رطوبت و آبیاری: گیاه بابا آدم به آب فراوان احتیاج دارد، بهترین زمان برای آبیاری بابا آدم زمانی است که سطح خاک خشک شود و سپس اقدام به آبیاری شود. بابا آدم به رطوبت علاقه‌مند است و بهتر است که رطوبت مورد نیاز گیاه، از طریق غبار پاشی فراهم شود.
خاک و کوددهی: خاک مناسب برای گل بابا آدم باید سبک و زهکش باشد. بهترین خاک برای رشد و پرورش این گیاه، مخلوطی از خاک برگ پوسیده، خاک لومی، کود دامی و ماسه به نسبت مساوی می‌باشد. استفاده از مقادیر کم کود نیتروژن هر دو هفته یکبار از فصل بهار تا پاییز مفید می‌باشد. در بقیه فصول سال نیاز به کوددهی ندارد.
تکثیر: تکثیر گیاه بابا آدم به دو طریق از قلمه و ریزوم انجام می‌شود. بهترین زمان برای تکثیر این گیاه است. لذا فصل بهار و اوایل فصل تابستان زمان بسیار مناسبی برای تکثیر گیاه بابا آدم محسوب می‌شود.
شکل 2- تکثیر گیاه بابا آدم از طریق قلمه ساقه و ریزوم
آفات و بیماری‌های بابا آدم
لکه‌های زرد بر روی برگ بابا آدم: کمبود عناصر غذایی می‌تواند منجر به آشکار شدن لکه‌های بر روی برگهای گیاه بابا آدم شود. در معرض سرما قرار گرفتن گیاه بابا آدم با توجه به حساسیت بسیار زیاد این گیاه به سرما، می‌تواند منجر به پدید آمدن لکه‌های زرد بر روی برگ بابا آدم شود. فراموش نکنید این گیاه بومی جزایر گرم آسیا است و به هیچ عنوان نمی‌تواند سرما را تحمل کند.
قهوه‌ای شدن برگ بابا آدم: دو عامل موجب قهوه‌ای شدن برگ بابا آدم می‌شود یکی آبیاری بیش از اندازه و دیگری سرما است. میزان و دفعات آبیاری خود را چک کنید و پیش از آبیاری مطمئن شوید که سطح خاک فقط کمی مرطوب است و خیس نیست. دمای محیط را هم چک کنید و اگر کمتر از 15 درجه سانتی‌گراد بود، گیاه را به محیط گرم‌تری انتقال دهید.
ریزش برگ بابا آدم: کمبود نور می‌تواند علت ریزش برگ بابا آدم باشد. گیاه را به محلی پرنور منتقل کنید اما فراموش نکنید که گیاه با نور خیلی شدید و مستقیم دچار سوختگی برگ می‌شود.
خشک شدن برگ بابا آدم: علت خشک شدن برگ بابا آدم، رطوبت پایین محیط است. با افزایش رطوبت، برگ‌ها از حالت خشکی و شکننده درمی‌آیند.
شل شدن برگهای بابا آدم: آب ناکافی، گرما و سرمای شدید هر سه می‌توانند منجر به شل شدن برگهای بابا آدم شوند. با تنظیم دمای مناسب و آب کافی از شل شدن برگهای بابا آدم جلوگیری کنید.
شکل 3- آفات و بیماری های گیاه بابا آدم