مقاله آشنایی با گیاه دیفن باخیا و نحوه نگهداری آن

ديفن باخيا گياهي با برگ های زیبا و قابلیت تصویه هوا، بيشترين متقاضي را برای خرید و نگهداری دارد. این گیاه تک لپه، از خانواده آراسه و بومي مناطق کارائيب و آمريکاي مرکزي و جنوبي که داراي حدود 30 گونه و بیش از 100 رقم است. این گياه به خاطر نياز به نور کم، تکثير آسان و برگ‌های زیبا و جذاب طرفداران زیادی دارد. نام این گیاه از نام فردی به نام جوزف دیفن باخ سر باغبان گیاهشناسی وین برداشت شده است. 

نام فارسی آن یعنی سم برگ به سمی بودن برگ‌های دیفن باخیا اشاره دارد. شیره گیاه سمی دیفن باخیا حاوی بلور‌های کلسیم اگزالات معروف به رافید (کریستال‌های دوسر سوزنی) بوده و چنانچه برگ‌هایش خورده شوند باعث مسمومیت، متورم شدن مجاری تنفسی و گاه مرگ می‌گردند؛ لذا برای کودکان و حیوانات خانگی خطرناک است.

 

مشخصات گیاه‌شناسی دیفن باخیا

دیفن باخیا با نام علمی (Diffenbachia amoena) از خانواده (Araceae)، دیفن باخیا دارای برگ‌های بزرگ، بیضی شکل، نوک تیز، سبز رنگ با نقوش زیبای سفید، کرم و زرد در قسمت میانی برگ است که از دو سمت برگ دیده می‌شود. طول برگ تا 50 و عرض آن تا 25 سانتی‌متر هم می‌رسد. ساقه‌های این گیاه بدون انشعاب بوده و برگ‌های انتهایی در حال رشد هستند. برگهای پایینی ریزتر هستندگل دیفن باخیا با بالا رفتن ظاهر می‌شود و مانند گل گیاه اسپاتی فیلوم بوده که ارزش زینتی ندارد.

جدول1- مشخصات گیاه‌شناسی دیفن باخیا

نام فارسی

دیفن باخیا

نام انگلیسی

Dumb Cane

نام علمی

Diffenbachia amoena

خانواده

Araceae

 

آشنایی با گیاه، برگ، گل و پاجوش دیفن باخیا

 

شکل 1- آشنایی با گیاه، برگ، گل و پاجوش دیفن باخیا

شرایط نگهداری دیفن باخیا

نور: نورغیر مستقیم بهترین نور برای گیاه است. دیفن باخیا نسبت به نور مستقیم آفتاب حساس است و آسیب می‌بیند. در صورت کمبود نور گیاه علفی و ساقه‌هایش دراز می‌شود. معمولا در نور معمولی ساختمان به خوبی رشد می‌کند. البته دیفن باخیا به هر نوری به جز تابش مستقیم سازگار است.

دما: بهترین درجه حرارت برای گیاه دیفن باخیا، بین ۱۳ تا ۱۸ درجه است. در فصل زمستان باید در اتاق گرم نگهداری شود. در بقیه فصول می‌تواند دمای محیط را تحمل کند البته نسبت به سرمای بیش از اندازه حساس است.

رطوبت و آبیاری: دیفن باخیا به رطوبت معمولی نیازمند است. ساخت جزیره می‌تواند برای تامین رطوبت گیاه موثر باشد. دیفن باخیا نسبت به کمبود آب و خشکی مقاومت نسبتا خوبی نشان می‌دهد ولی آبیاری بیش از اندازه گیاه را از بین می‌برد. بین دو آبیاری سطح خاک باید خشک شود. آبیاری دیفن باخیا را با آب بدون املاح، در تابستان دو بار در هفته و در زمستان هفته‌ای یکبار انجام دهید.

خاک و کوددهی: برای دیفن باخیا، خاک قلیایی تا کمی اسیدی مناسب است. خاک این گیاه باید مخلوطی از خاک باغچه، کمی رس، ماسه رودخانه، کود برگ و کمی کود حیوانی باشد. خاکی که نه زیاد متراکم و سنگین است و نه زیاد سبک، مناسب رشد گیاه است. برای تغذیه گیاه دیفن باخیا، کود را به صورت مایع و به اندازه ۳۰ گرم در لیتر دو هفته یکبار از فروردین تا آبان استفاده کنید.

تکثیر: گیاه دیفن باخیا را میتوان از طریق پاجوش، قلمه ساقه و روش خوابانیدن تکثیر کرد. جدا کردن پاجوش‌های ریشه‌دار و کاشتن آن‌ها، یا قلمه‌زدن ساقه‌ی برگ‌دار و بدون برگ،بدین ترتیب که ساقه‌های برگدار را پس از جدا کردن از گیاه، چند ساعت تا یک روز در هوای آزاد بگذارید تا محل‌های برش خشک شود و در یک ظرف آب قرار دهید تا ریشه دهد و سپس کاشته شود، یا قلمه‌ها را در ماسه بکارید و از قلمه‌های بدون برگ و دارای حداقل یک جوانه به اندازه 5 سانتیمتر ببرید و بعد از دو روز قرار دادن در هوای آزاد، به صورت افقی، طوری که جوانه به سمت سطح خاک باشد بکارید تا پس از ریشه‌دار شدن آن‌ها را در گلدان‌های جداگانه کشت کنید.

 

تکثیر گیاه دیفن باخیا از طریق قلمه ساقه

شکل2- تکثیر گیاه دیفن باخیا از طریق قلمه ساقه

آفات و بیماری‌های دیفن باخیا

زرد شدن برگ‌ها: دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است باعث زرد شدن برگ‌ها یا ساقه‌های دیفن باخیا می‌شود. دلایلی مانند آب‌دهی زیاد، دمای پایین و نور بیش از حد از جمله دلایل زرد شدن این گیاه است. برای جلوگیری از این مشکل باید هر زمان که چند سانت بالایی خاک گیاه خشک شود اقدام به آبیاری مجدد بکنید. گیاه را در محیطی با دمای بین 15 الی 23 درجه نگهداری کنید و مراقب باشید که هیچ‌گاه دیفن باخیا را معرض نور شدید خورشید قرار ندهید زیرا ممکن است باعث آفتاب‌سوختگی در گیاه شود.

خشک شدن برگ‌ها: هوای گرم و خشک باعث خشک شدن برگ‌ها و ریزش آن‌ها می شود. بلافاصله گیاه را آبیاری کنید و عمل غبار پاشی روی برگ‌ها انجام دهید. گیاه را به محیط خنک‌تری انتقال دهید.

لکه‌های سوخته روی برگ‌ها: علت اصلی این مشکل غبارپاشی برگ‌ها در زیر نور مستقیم خورشید و یا استفاده از براق کننده‌ها و پاک کننده‌های شیمیایی است. غبارپاشی را در سایه انجام داده و هرگز از اسپری‌های شیمیایی استفاده نکنید.

 

برخی از آفات و بیمارهای گیاه دیفن باخیا

شکل 3- برخی از آفات و بیمارهای گیاه دیفن باخیا

 

ترجمه و تدوین: گروه تحقیق و توسعه تعاونی پترو تمدن مهام پارس