برخي از مشكلات خاكورزي مرسوم
كلوخه‌اي شدن خاك: خشك بودن خاك در مناطق خشك به علت محدوديت منابع آب در زمان شخم از يك سو و نياز به تسريع در كشت محصول بعدي از سوي ديگر موجب انجام عمليات خاكورزي در رطوبت نامناسب مي‌شود كه اين امر سبب ايجاد كلوخه‌هاي بزرگ و سخت مي‌گردد. وجود كلوخه‌هاي بزرگ و سخت بعد از انجام شخم يكي از موانع كشت مكانيزه محصولات زراعي است.
شکل 1- کلوخه شدن خاک بعد از حاکورزی مرسوم
نياز به وقت و انرژي زياد: استفاده از گاوآهن برگرداندار براي انجام عمليات خاكورزي نياز به وقت و انرژي زياد دارد، يعني سرعت انجام كار اين گاوآهن كم و ميزان مصرف انرژي آن زياد است. علاوه بر اين در مناطق خشك عمليات آماده‌سازي بستر بذر جهت كشت مكانيزه محصولات به علت كلوخه‌هاي ايجاد شده بعد از شخم، زمان و انرژي مورد نياز براي تهيه بستر بذر را افزايش مي‌دهد.
هزينه زياد: به طور متوسط حدود يك دوم تا يك سوم هزينه‌هاي عمليات ماشيني محصولات زراعي در ايران مربوط به عمليات خاكورزي است. در صورت حذف يا كاهش اين عمليات ميتوان به كاهش هزينه عمليات ماشيني كمك كرد.
تخريب ساختمان خاك: انجام عمليات خاكورزي به روش رايج، كاري سنگين و پر هزينه است به طوري كه حدود 1000 مترمكعب خاك توسط گاوآهن برگرداندار (به عمـق 20 و عرض كار 100 سانتي متر) در يك ساعت جابجا مي‌شود. اين ميزان جابجايي خاك براي شخم يك هكتار زمين زراعي حدود
3500 مترمكعب مي‌باشد. انجام عمليات تكميلي در آماده‌سازي بستر بذر (خاكورزي ثانويه) و مبارزه با علف‌هاي هرز (ماشين‌هاي وجينكن) نيز شدت عمليات خاكورزي را افزايش يم دهد كه ايـن امر در طـي ساليان متوالي باعث تخريب ساختمان خاك و جلوگيري از تـشكيل خاكدانه‌ها خواهد داد.
به همزدن تسطيح زمين: استفاده از گاوآهن برگرداندار نياز به راننده تراكتوري ماهر دارد، تا بتواند تنظيمات آن را رعايت كند. عدم رعايت اين تنظيمات به مرور باعث به همزدن تسطيح اراضـي مي‌شود. يكي از دلايل پايين بودن راندمان آبياري، ناهمواري‌هاي ايجاد شده در اثر استفاده از گاوآهن برگردان است. هر چند عمليات زراعي با گاوآهن برگرداندار شرايط فيزيكي مناسب از نظر تهويه و نگهداري آب را فراهم مي‌سازد ولي آبياري‌هاي سنگين كه به علـت عدم تسطيح اراضي و كلوخه‌ايي بودن سطح خاك قبل از رسيدن گياه به مرحله توسعه ريشه صورت مي‌گيرد شرايط فيزيكي ايجاد شده بعد از خاكورزي را از بـين برده و خاك به شرايط اوليه خود قبل از شخم برمي‌گردد.
مصرف زياد آب: كمبود آب يكي از مشكلات زراعت در مناطق خشك و نيمه‌خشك مي‌باشد. هر روشي كه بتواند در حفظ رطوبت خاك و افزايش كارايي آبياري كمك كند منجر به افزايش سطح زير كشت محصولات زراعي در اين مناطق خواهد شد. كاهش شدت تبخير به خصوص در فصل تابستان، با نگهداري بقاياي گياهي در سطح يا نزديك سطح خاك مي‌تواند به حفظ رطوبت خـاك كمـك كنـد. خـاكورزي مرسوم به علت عدم امكان مديريت بقاياي گيـاهي در سـطح يـا نزديك سـطح خاك، شرايط محيطي را براي حفظ رطوبت خاك فراهم نمي‌سازد. شخم رايج، باعث آمدن خاك مرطوب زيرين به سطح و اتلاف رطوبت ذخيره شده خاك مي‌گردد. همچنين افزايش زبري سطح خاك پس از عمليات خاكورزي مرسوم عامل كاهش راندمان آبياري مي‌باشد.
فرسایش بادی و آبی: همانطوركه قبلا ذكر شد تهيه بستر كاشت به روش خاكورزي مرسوم عملياتي سـنگين مي‌باشد كه باعث جابجايي زياد ذرات خاك و پودر شدن آن‌ها مي‌گردد. خشك بودن خاك در فصل تابستان در مناطق خشك و شخم آن با گاوآهن برگرداندار باعث بوجود آمدن كلوخه‌هاي بزرگ مي‌شود، نرم‌كردن اين كلوخه‌ها جهت كشت مكانيزه نياز به تردد زياد ادوات خاكورزي ثانويه دارد كه منجر به پودرشدن ذرات خاك و جابجايي آن‌ها با جريان باد مي‌گردد كه فرسايش بادي را به دنبال دارد. در سال‌هاي اخير به منظور تسريع در عمليات خاكورزي ثانويه اقدام به واردات و ساخت كمبينات، روتوتيلر و سيكلوتيلر و ترويج آن در داخل كشور شده است ولي استفاده از اين ادوات فعال به علت شرايط خشك خاك باعث افزايش شدت فرسايش بادي گرديده است و افزايش غبار محلي در هواي شهرهاي مجاور اين اراضي را به همراه داشـته است. همچنين ذرات پودر شده خاك در سيستم خاكورزي ايجاد لايه سخت در كفه شخم استفاده مداوم از گاوآهن برگرداندار در تهيه بستر بذر در يك عمق ثابت و تماس تيغه آن با اين قسمت خاك به تدريج يك لايه سخت و غير قابل نفوذ در زير كف شخم ايجاد مي‌گردد كه ممكن است مشكلاتي در نفوذ و تغذيه ريشه گياه ايجاد نمايد شكستن اين لايه سخت با مرسوم در اثر آبياري سطحي جابجا مي‌شود و تجمع ذرات در قسمت‌هاي گود زمين را به همراه دارد. اين تجمع ذرات ريز سله بستن سطحي و فرسايش آبي را در مناطق شيب‌دار به دنبال دارد. فرسايش خاك‌هاي زراعي در مناطق خشك باعث نابودي و غير قابل استفاده بودن خاك براي نسل‌هاي آينده مي‌شود.
شکل 2- فرسایش در مزرعه
ايجاد لايه سخت در كفه شخم: استفاده مداوم از گاوآهن برگرداندار در تهيه بستر بذر در يك عمق ثابت و تماس تيغه آن با اين قـسمت خاك به تدريج يك لايه سخت و غير قابل نفوذ در زير كف شخم ايجاد مي‌گردد كه ممكن است مشكلاتي در نفوذ و تغذيه ريشه گياه ايجاد نمايد شكستن اين لايه سخت با ادواتي نظير زير شكن بعد از چندين سال توصيه مي‌گردد كه هزينه اضافي در بر خواهد داشت.
شکل 3- ایجاد لایه سخت (hard pan) در اثر شخم مرسوم
كاهش مواد آلي خاك و آلودگي هوا ناشي از سوزاندن بقاياي گياهي: بقاياي محصولات زراعي معمولا توسط كشاورزان يا از مزرعه خارج مي‌شوند يا مورد چراي دام قرار مي‌گيرند و يا سوزانده مي‌شوند. وجود بقاياي گياهي پس از برداشت محصولات زراعي، كار با تراكتور جهت شـخم را (به علت عدم درگيري مطلوب چرخ‌هاي عقب با خاك) مشكل مي‌كند و حركت تراكتور را مختل مي‌سازد كشاورزان براي رفع مزاحمت بقاياي گياهي، راحت‌ترين روش يعني سوزاندن آن را انتخاب مي‌كنند.
سوزاندن بقاياي گياهي كه يكي از منابع تأمين مواد آلي خاك مي‌باشد. باعث فقيرتر شدن خاك مناطق خشك از مواد آلي و رسيدن ميزان آن به كمتر از يك درصد در خاك‌هاي ايران شده اسـت و به طور كلي آلودگي‌هاي زيست محيطي، تصادفات جاده‌اي و كاهش حاصلخيري خاك از عوارض سوزاندن بقایای گیاهی است.
شکل 4- کاهش مواد آلی خاک با آتش زدن بقایای گیاهی در خاکورزی مرسوم