در برخی از مزارع، کشاورزی اجرای عملیات خاكورزی برای تهیه‌ی بستر بذر با زیاده روی همراه است. به نحوی که در برخی از موارد فشردگی خاك به دلیل تكرار تردد تراکتور و ادوام (در مجموعه‌ی عملیات خاكورزی ثانویه)، ممكن است در عمال اثر عملیات خاكورزی اولیه را نیز خنثی نماید. بنابراین برای کاهش تردد ماشین‌های کشاورزی در مزرعه، خاكورزی‌های مرکب ساخته شد.
مقدمه
خاکورزی مرکب
در خاكورزی مرسوم (سنتی) در ایران تردد ماشین‌های کشاورزی در مزرعه بسیار زیاد است، به طوری که در برخی از مزارع، برای تهیه‌ی بستر بذر گندم از یک تا دو مرتبه عملیات شخم، 2 تا 6 مرتبه عملیات دیسک، 1 تا 2 مرتبه عملیات لولر، یک مرتبه کودپاشی و بذرپاشی، یک مرتبه دیسک برای مخلوط کردن بذر و کود با خاك، یک مرتبه فاروئر، یک مرتبه مرزبند و یک مرتبه نهرکن استفاده می‌شود. بنابراین در مجموع، برای تهیه‌ی بستر بذر حدود 10-15 مرتبه ماشین‌های کشاورزی در مزرعه تردد می‌کنند که سبب تخریب ساختمان خاك و تلفات زمانی برای کاشت محصول بعدی می‌گردد.
استفاده از خاكورزهای مرکب که با یک یا دو بار عبور و با یک کاهش زمانی بستر بذر را تهیه می‌کنند، بسیار دارای اهمیت است. به ویژه در مزارعی که دارای سیستم دو کشتی در یک سال زراعی هستند و زمان لازم برای تهیه‌ی بستر بذر جهت کاشت دوم کوتاه می‌باشد استفاده از خاكورزهای مرکب اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. برخی از خاكورزهای مرکب ساده و برخی دیگر پیچیده، سنگین و گران هستند ولی در مجموع، استفاده از آن‌ها سبب کاهش هزینه، افزایش عملکرد و در نهایت افزایش درآمد کشاورزان می‌شود.
شکل 1- ادوات خاکورزی مرکب
مزایای استفاده از خاکورزهای مرکب
همانطور که گفته شد خاكورزهای مرکب از ترکیب خاكورزهای اولیه، ثانویه و یا هر دو تشكیل شده است. دستگاه‌های مختلفی به عنوان خاكورز مرکب ساخته شده است که کاراییهای متفاوتی دارند.
به طور کلی مزایای زیر برای استفاده از خاكورزهای مرکب در نظر گرفته می‌شود:
صلح‌جو، علی‌اکبر. (1394). معرفی روش‌های خاکورزی حفاظتی. فارس: مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس