مقاله آشنایی با گیاه بگونیا رکس و نحوه نگهداری آن

بگونیا رکس یک گیاه نیمه گرمسیری که با برگ‌های رنگارنگ قلبی شکل است که جلوه ویژه ای به محیط داده و از گیاهانی است مقاوم که به مراقبت چندانی نیاز ندارد. فقط نور غیرمستقیم خورشید و گه گاهی هم هرس کردن برای بگونیا کافی است. گاهی به بگونیا رکس، بگونیای نقاشی شده یا بگونیای برگ فانتزی نیز گفته می‌شود. این گیاه حاوی کلسیم اگزالات است، ترکیبی که برای سگها و گربه‌ها سمی است.

 

مشخصات گیاهشناسی بگونیا رکس

بگونیا رکس با نام علمی ( begonia rex) از خانواده (Begoniaceae)، یک گیاه علفی و چندساله است که ارتفاع آن به ۳۰ سانتی‌متر و گسترش آن به ۴۵ سانتی‌متر می‌رسد. دارای ساقه‌های گوشتی و خزنده است. برگ‌های بگونیا رکس رنگارنگ، قلبی شکل، پهن و بزرگ است (حدود 12 سانتی‌متر) و به زیبایی به رنگ‌های مختلفی از خانواده سبز، قرمز، نقره‌ای و حتی بنفش تزیین شده‌اند و همچنین رگبرگ اصلی برگ را به دو قسمت نامساوی تقسیم می‌کند. بگونیا گیاهی تک پایه است یعنی گل‌های نر و ماده بر روی یک گیاه قرار دارند. گل‌های نر، معمولا زیبا هستند و گل‌های ماده را با تخمدان بال دارش می‌توان به آسانی تشخیص داد که این گیاه درای ریزوم گوشتی می‌باشد.

جدول1- مشخصات گیاه‌شناسی بگونیا رکس

نام فارسی

بگونیارکس

نام انگلیسی

Queen begonia

نام علمی

begonia rex

خانواده

Begoniaceae

 

آشنایی با بوته، برگ، ساقه و گل بگونیا رکس

شکل 1- آشنایی با بوته، برگ، ساقه و گل بگونیا رکس

شرایط نگهداری بگونیا رکس

نور: این گیاه به نور غیرمستقیم خورشید نیاز دارد. بنابراین می‌توانید آن را در کنار پنجره شرقی یا غربی خانه قرار دهید. لامپ‌های فلوئورسنت نیز می‌توانند نیاز بگونیا رکس را به نور برطرف کنند. درهرصورت مهم‌ترین مسئله این است که بگونیا رکس را از تابش مستقیم نور خورشید دور نگه‌دارید. اما باید آن را در جایی قرار بدهید که به ‌اندازه کافی روشن است.

دما: بگونیا رکس در دمای بین 15 تا 30 درجه سانتی‌گراد به خوبی عمل می‌کند. رشد آن با کاهش دما و رسیدن آن به زیر 14 درجه متوقف می‌شود بگونیا هوای سرد را دوست ندارد. آب ‌و هوای دلخواه این گیاه معتدل است. به همین دلیل باید در تابستان‌ها آن را در محیطی با دمای 18 درجه سانتی‌گراد و در زمستان در دمای 13 درجه سانتی‌گراد نگهداری کنید.

رطوبت آبیاری: مسئله بسیار مهم در رابطه با همه انواع بگونیا اعم از انواع برگی و غیره، نیاز به رطوبت زیاد است. در حالی که ریشه‌ها به شدت از زیاد خیس شدن و غرقاب شدن تنفر دارند. رطوبت هوا را با تجمع گیاهان برگی و خزه مرطوب در اطراف آن تامین کنید، حتی الامکان از آب فشانی و غبار پاشی پرهیز کنید. در مواقعی که هوای محیط گرم است، باید هر سه روز یک‌بار به گیاه خود آب بدهید. اما در فصول سرد باید این فاصله زمانی را زیاد کنید. آب مصرفی گیاه بهتر است هیچ املاحی نداشته باشد. آبی که چند ساعت مانده و بخش زیادی از املاح آن ته‌نشین شده‌اند نیز می‌تواند گزینه مناسبی باشد.

 

آبیاری گیاه بگونیا رکس

شکل2- آبیاری گیاه بگونیا رکس

خاک و کوددهی: خاک متخلخل، سبک و دارای زهکشی مناسب برای بگونیا ایده‌آل است. بهترین ترکیب برای بگونیا، خاکی شامل مقدار زیادی از پرلیت، الیاف و سایر ترکیبات سبک کننده است. همزمان با آغاز مجدد رشد گیاه در بهار کودی چندمنظوره، حلال در آب و مخصوص گیاهان آپارتمانی را انتخاب کرده و آن را با یک چهارم قدرت توصیه شده به گیاه اضافه کنید. در این مدت، هر دو هفته یک بار این کار را تکرار کنید. با رسیدن پاییز و یا اوایل زمستان به دلیل ورود گیاه به دوران خفتگی، روند کوددهی را قطع کنید

تکثیر: این گیاه را میتوان از طریق قلمه برگ و بوته تکثیر کرد. فصول بهار و تابستان بهترین زمان برای تكثیر و ازدیاد بگونیا رکس است. برگ‌هایی با عمر متوسط را انتخاب و با استفاده از یك چاقی تیز كه به بافت برگ صدمه نرساند و آن را له نكند، برگ را به بخش‌های منظم در قالب طبیعی آن ببرید. سپس قطعات برگ را به آرامی و با دقت بردارید و از سطح پشتی برگ و میان رگبرگ‌های اصلی، در پودر هورمون ریشه‌زایی فرو ببرید و روی سطح كمپوست مخصوص بذر و قلمه، در داخل سینی بذر، بخوابانید و به آرامی روی سطح خاك فشار دهید. سپس روی تكه های برگ را با كیسه پلاستیكی بپوشانید و در دمای حدود 21 درجه سانتی گراد نگاه دارید. پس از مدتی برگ‌ها ریشه‌دار شده و گیاهان جدیدی تولید می‌نماید. تقسیم بوته با ریشه در موقع تعویض گلدان هم یکی دیگر از روش های ازدیاد این گیاه است.

تکثیر بگونیا رکس از طریق برگ

شکل 3- تکثیر بگونیا رکس از طریق برگ

آفات و بیماری‌های بگونیا رکس

لبه برگ‌ها قهوه‌ای شده: گیاه حالتی سوخته مانند پیدا کرده، یعنی بگونیا بیش از حد به پنجره نزدیک است. رشد نامتعادل: در این حالت برگ‌های گیاه بیش از حد بلند شده و به سمت نور متمایل شدند، یعنی نور دریافتی برای آن کم است. بنابراین باید یک محیط متعادل ازنظر شرایط نوری را برای این گیاه فراهم کنید

زرد و یا قهوه ای شدن برگ‌ها: این حالت نشانه‌ی آبیاری بیش از حد گیاه است. آبیاری را کاهش داده زمانی که سطح خاک خشک شد آبیاری را انجام دهید.

برخی از افات و بیمارهای بگونیا رکس

شکل 4- برخی از افات و بیمارهای بگونیا رکس

 

ترجمه و تدوین: گروه تحقیق و توسعه تعاونی پترو تمدن مهام پارس