آشنایی با آفات باقلا (قسمت دوم)

سرخرطومی ساقه

سرخرطومی ساقه یکی دیگر از آفات باقلا است که در این قسمت به ویژگی‌های آن پرداخته می‌شود.

مشخصات ظاهری

مشخصات ظاهری سرخرطومی ساقه به صورت ذیل هستند:

• بدن این حشره کشیده و کوچک است.
• طول بدن حدود 8 میلی‌متر و پوشیده از کرک‌های زرد است که آن را به رنگ زرد نشان می‌دهد ولی چنانچه سرخرطومی‌ها با دست گرفته شوند کرک‌های زرد پاک شده و رنگ اصلی بدن که سیاه است نمایان می‌شود.
• خرطوم این حشره بلند و کمی خمیده است.

شکل 1- سرخرطومی ساقه باقلا

خسارت

افراد ماده اواخر زمستان ظاهر شده و شروع به تغذیه از شاخ و برگ می‌کنند. تخم‌ها طی ماه‌های فروردین و اردیبهشت در ساقه‌های باقلا گذاشته می‌شوند. لاروها از بافت داخل ساقه تغذیه کرده و باعث خمیدگی بوته‌ها می‌شوند. بعد از طی دوره شفیرگی افراد بالغ وارد مرحله دیاپوز می‌شوند. این حشره معمولا یک نسل در سال دارد.

مدیریت

شخم عمیق پس از برداشت محصول و وجین علف‌های هرز در کنترل این آفت موثر است. این آفت دشمنان طبیعی زیادی از قبیل زنبورهای هابروبراکون، براکون، تلنموس، انتدون و اسکمبوس دارد که لارو و شفیره این آفت را پارازیته می‌کنند.

پروانه لوبیا

پروانه لوبیا یکی از آفات بقولات در ایران است که روی لوبیا چشم بلبلی و باقلا فعالیت می‌کند. این آفت از کرج، دزفول، اهواز و ورامین گزارش شده است.

مشخصات ظاهری

آفت پروانه لوبیا دارای مشخصات ظاهری است که این مشخصات در زیر ذکر شده‌اند.

• حشره کامل پروانه‌ی کوچکی است که رنگ آن آبی مایل به بنفش یا آبی مایل به قهوه‌ای است.
• طول این پروانه 10-13 میلی‌متر و عرض آن با بال‌های باز 30-35 میلی‌متر است.
• بال‌های این پروانه در زمان استراحت باز و به شکل شیروانی قرار می‌گیرد.
• در انتهای بال‌های عقبی و نزدیک به زاویه عقبی دارای یک جفت خال سیاه یا درشت است که ما بین آن‌ها یک جفت زائده دم مانند وجود دارد.

شکل 2- پروانه لوبیا

خسارت

لارو این حشره از گل و میوه تغذیه می‌کند، لارو از گلبرگ‌های یک گل تغذیه کرده و سپس به طرف گل دیگر می‌رود که این نوع تغذیه تا زمانی که غلاف‌ها تشکیل نشده باشند، ادامه دارد. سپس لارو به غلاف‌های نرم و جوان حمله کرده و از دانه تغذیه می‌کند، ممکن است روی هر غلاف تا 6 سوراخ ایجاد نماید.

مدیریت

در اواخر بهار نسل اول پروانه‌ها تخم‌های خود را روی علف‌های هرز و سایر میزبان‌ها غیر از حبوبات قرار می‌دهند تا اینکه گل‌های این گیاهان ظاهر شوند. بنابراین لاروهای پروانه‌های نسل دوم روی حبوبات خسارت‌زا هستند. آفت به راحتی با سموم تماسی یا تماسی نفوذی قابل کنترل است. از زنبوهای پارازیتوئید براکیمریا لاسوس و تتراستیکوس عیاری به عنوان دشمنان طبیعی این آفت در منابع نام برده شده است.

شب پره زمستاني یا كرم طوقه بر

از دیگر آفات گیاه باقلا شب پره زمستانی یا کرم طوقه‌بر است که در این مبحث در مورد آن‌ها توضیح داده می‌شود.

شکل 3- شب پره زمستاني یا كرم طوقه بر

مشخصات ظاهری

حشره کامل کرم طوقه‌بر شب پره بزرگي است که بر روي بال‌هاي جلویي سه لکه به ترتیب از قاعده بال تا انتهاي بال شامل لکه گرد، مثلثي و لوبیایي شکل دارد. بال‌هاي زیري به رنگ روشن است. رنگ لاروها متغیر بوده و از خاکستري تا سیاه دیده مي‌شود.

خسارت

لاروها اساسا از قاعده دمبرگ‌ها و محل اتصال ریشه به طوقه تغذیه کرده و موجب خشک شدن گیاه جوان می‌شوند. خسارت عمده این آفت در مراحل اولیه رشد گیاه است. به تدریج که لاروها بزرگتر می‌شوند به قاعده بوته‌ها منتقل شده و شدیدا محل اتصال ساقه به ریشه را مورد تغذیه قرار می‌دهند.

مدیریت

تشخیص به موقع خسارت و توجه به نشانه‌هایی چون پژمردگی لک‌های بوته‌ها در مزرعه در موفقیت مدیریت کرم طوقه‌بر مهم است. چنانچه خاک پاي این بوته‌ها کمي عقب‌زده شود، لاروهاي این آفت در نزدیکي طوقه گیاه دیده مي‌شوند. استفاده از تله‌هاي فرموني جهت ردیابي آفت و تعیین زمان مبارزه، شخم عمیق بعد از برداشت محصول و از بین بردن بقایاي گیاهي نیز جهت مبارزه با این آفت توصیه مي‌شود.