کنترل زراعي
آسانترین و ارزانترین روش مدیریت علفهای هرز محسوب میشود. در کنترل زراعی علفهای هرز از مدیریت زراعی و رقابت استفاده به عمل میآید و مهمترین روشهای آن عبارتند از:
الف) آيش
نکاشت گذاشتن زمین برای یک مدت معین را آیش مینامند. مفهوم آیش رهاسازی زمین نیست تا علفهایهرز در آن بذر تولید کنند بلکه بایستی توجه نمود که در فصل آیش از طریق خراش دادن سطحی خاك توسط کولتیواتور قلمی و کاربرد علفکشها نسبت به کنترل علفهای هرز اقدام نمود.
ب)تناوب زراعي
وقتی که عملیات زراعی مشابهی طی سالیان متمادی در مزرعهای اجرا شود، علفهای هرز وابسته به آن زراعت تمایل زیادی به تکثیر خود نشان میدهند و با گیاهان زراعی با موفقیت رقابت مینمایند. اگر کنترل علفهای هرز مد نظر باشد باید آن دسته از گیاهان زراعی را در تناوب زراعی منظور نمود که عادت رشد و نموی آنها کاملا با گیاه زراعی قبلی متفاوت باشد. تناوب زراعی سبب میشود که علفکشهای مصرفی نیز تغییر داده شوند.
ج)مالچینگ (پوشاندن)
یکی از عوامل در رشد و نمو علفهای هرز نیاز به نور است. هدف از این روش ممانعت از رسیدن نور به گیاه و جلوگیری از جوانهزنی دانهها، فتوسنتز و رشد علفهای هرز و در نتیجه کاهش قدرت رقابت آنها است.
د) نوردهي خاک (آفتاب دهي)
یکی از اهداف مهم کنترل علفهای هرز، از بین بردن دانههای جوانه نزده علفهای هرز در خاك با استفاده از انرژی خورشید میباشد. این روش غیر شیمیایی در سالهای اخیر که موسوم به سولاریزه کردن خاك میباشد توسعه یافته است و تا حدی زیادی جایگزین مواد ضدعفونی کننده خاك مثل برومید متیل که عمدهترین وسیله برای از بین بردن دانههای علفهای در خاك است گردیده است با این وجود این روش در سطوح کوچک و پر بازده مقرون به صرفه است و عملا در سطوح وسیع قابل اجرا نیست.
ساير روشهای کنترل زراعي عبارتند از:
1-استفاده از ارقام سریع الرشد و سازگار در منطقه
2-تهیه بستر کاشت مناسب
3-رعایت تراکم کاشت مناسب
4-استفاده از بذرهای با قوه نامیه مطلوب با سرعت جوانهزنی بالا
5-تقویت گیاه زراعی توسط عملیات کوددهی همچنین استفاده از کوددهی نواری در افزایش توان رقابت گیاه زراعی موثر است.
6-استفاده از آبیاری قطرهای نسبت به روش غرقاب در کاهش علف هرز بسیار موثر است.
شکل 1- مزرعه پیاز
کنترل شیمیايي
کنترل شیمیایی از مهمترین روشهای کنترل علفهای هرز میباشد. گزارشات متعددی نشان داده است که تلفیق روشهای فوق توام با کاربرد علفکشها میتواند کنترل رضایتمندی به همراه داشته باشد. مهمترین علفکشهایی که در کشت پیاز میتوان توصیه کرد عبارتند از:
پهن برگکشها
علفکش اکسی فلورفن Ec 24% (گل) در پیاز نشایی به میزان 2 لیتردر هکتار در مرحله 2-4 برگی علف هرز به صورت پسرویشی، در پیاز کشت مستقیم 1.5 لیتر در هکتار (نصف در دو برگی پیاز و نصف دیگر در 18روز بعد یا دوز کامل در 2 برگی پیاز).
اکسی فلورفن علفکش سیستمیک از ترکیبات دی فنیل اترها است، که با دوام طولانی در خاك، طیف وسیعی از علفهای هرز پهن برگ و باریک برگ را به صورت پس رویشی در مزارع پیاز کنترل میکند. اکسی فلورفن از طریق برگها جذب گیاه میشود. دوام آن در خاك حدود 30 روز است، که طول این مدت به شدت نور، درجه حرارت و نوع خاك بستگی دارد. برای دوام بیشتر این علفکش، نور کم و دمای پایین لازم است. برای اخذ نتیجه بهتر، اکسی فلورفن را در مراحل اولیه رویش علفهای هرز مصرف نمائید. رطوبت خاك برای تاثیر اکسی فلورفن لازم است. بنابراین آبیاری به موقع یا باران برای این منظور مورد نیاز خواهد بود. 2-ایوکسینیل Ec 22.5% (توتریل) به میزان 2-3 لیتر در هکتار در زمان 3-5 برگی علف هرز به صورت پس رویشی
باريک برگکشها
1-سیکلوکسیدیوم EC10%(فوکوس) به میزان 1.5 -1 لیتر در هکتار در زمان 3-5 برگی علف هرز به صورت پس رویشی
2-استفاده از هالوکسی فوپ- ار- متیل استر EC %10.8 (گالانت سوپر) به میزان 1 لیتر در هکتار در زمان 3-5 برگی علف هرز به صورت پس رویشی
3-ستوکسیدم EC % 12.5 (نابواس) به میزان 3 لیتر در هکتار در زمان 3-5 برگی علف هرز به صورت پس رویشی
4-کلتودیم EC % 24 (سلکت) به میزان 1لیتر در هکتار در زمان 3-5 برگی علف هرز به صورت پس رویشی
دو منظوره ( پهن برگ و باریک برگکشها)
1-اگزادیازون EC %25 (رونستار) به میزان 2-3 لیتر در هکتار بعد از کشت و قبل از رشد علف هرز و پیاز (پیش رویشی در کشت مستقیم بذر)
2-کلرتال دی میتلWP %75 به میزان 8-12کیلوگرم در هکتار بعد از کاشت و قبل از رشد علف هرز و پیاز (پیش رویشی در کشت مستقیم بذر)