مقاله آشنایی با بیماری سفیدک پودری چغندرقند

بیماری سفیدک پودری یا حقیقی چغندرقند انتشار جهانی داشته و در ایران نیز در تمام نقاط چغندرکاری وجود دارد. این بیماری به ویژه در مناطق گرم و خشک مهمترین بیماری قارچی اندام هوایی (برگ‌ها) چغندرقند است که موجب کاهش عملکرد ریشه و مقدار قند و نیز افزایش ناخالصی‌های ریشه می‌شود. در ایران با وجود اینکه این بیماری هر ساله به صورت همه‌گیر (اپیدمی) در تمامی مناطق چغندرکاری کشور توسعه می‌یابد ولی ضرورت مدیریت آن به دلایل متعدد از جمله نبود شناخت کافی نسبت به این بیماری، وقوع بیماری از حدود اواخر دوره رشد چغندرقند و محسوس نبودن خسارت ناشی از آن، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

بیمارگر

 بیمارگر نوعی قارچ از رده قارچ‌های کیسه‌دار (آسکومیست) با نام علمی Erysiphe betae است.

خسارت بیماری

خسارت ناشی از بیماری در مناطق مختلف متفاوت است و به زمان شروع بیماری، مقدار آلودگی و حساسیت رقم چغندرقند بستگی دارد، به طوریکه هر چه بیماری زودتر شروع شود، شرایط برای توسعه آن مساعد و رقم نیز حساس باشد، میزان خسارت بیشتر خواهد بود. این بیماری در مناطق گرم و خشک (مانند ایران) توسعه بیشتری دارد و خسارت بیشتری ایجاد می‌کند. خسارت ناشی از بیماری تا 30 درصد محصول نیز برآورد شده است.

نشانه‌های بیماری

اولین نشانه‌های بیماری شامل پوشش (رشته‌های) گرد مانند سفید متمایل به خاکستری است که به صورت حلقه‌های کوچک و پراکنده اغلب در سطح زیرین برگ‌های پیر (برگ‌های دارای رشد بیشتر) بوته چغندرقند تشکیل می‌شود. بعد از ظهور نشانه‌های اولیه، در شرایط مناسب آب و هوایی بیماری به سرعت توسعه می‌یابد به طوریکه پوشش سفید متمایل به خاکستری (سفیدک) در مدت زمان کوتاهی بسیاری از برگ‌ها را نیاز می‌پوشاند. برگ‌هایی آلوده به سفیدک به تدریج زرد شده و قبل از رسیدگی کامل پیر می‌شوند. سپس این برگ‌ها به رنگ قرمز یا ارغوانی در می‌آیند. در ارقام حساس ممکن است تمام یا بخشی از برگ آلوده نیز خشک شده و از بین رود.

 

علائم سفیدک پودری در برگ‌های مسن چغندرقند

شکل1- علائم سفیدک پودری در برگ‌های مسن چغندرقند

مدیریت بیماری

 سرعت انتشار بیماری سفیدک پودری در مزرعه بسیار سریع است به طوری که در شرایط مساعد و بر روی رقم حساس، از زمان شروع نشانه‌های اولیه ظرف مدت دو هفته تمامی مزرعه آلوده می‌گردد. بنابراین شناسایی به موقع بیماری (در مراحل اولیه) به منظور کنترل آن از اهمیت ویژه برخوردار است. از آنجا که بیماری غالبا با رشد بوته‌های چغندرقند و از زمان پوشیده شدن ردیف‌های کشت توسط برگ‌ها آغاز می‌گردد (حدودا 8 تا 10 هفته بعد از بیرون آمدن گیاهچه از خاک)، لذا ضروری است از این مرحله نظارت مزرعه‌ای به طور منظم انجام شود. در استان فارس معمولا نشانه‌های اولیه بیماری از حدود اواخر تیرماه ظاهر می‌شود، سپس به سرعت توسعه می‌یابد، به طوری که در مرداد و شهریور ماه پوشش سفید متمایل به خاکستری رنگ بسیاری از برگ‌ها را می‌پوشاند. نشانه‌های بیماری و شدت آن معمولا با خنک شدن دمای هوا و نزدیک شدن به زمان برداشت کاهش می‌یابد.

مبارزه شیمیایی در حال حاضر متداول‌ترین روش کنترل بیماری سفیدک پودری به شمار می‌آید. قدیمی‌ترین قارچکشی که برای این منظور استفاده شده است، گوگرد می‌باشد. امروزه قارچکش‌های متعددی در بازار برای مبارزه با این بیماری معرفی شده‌اند. نکته حائز اهمیت در کنترل این بیماری تطابق زمان سمپاشی با ظهور اولین نشانه‌های بیماری به ویژه در آلودگی‌های زود هنگام است. همچنین ترجیحا میتوان قبل از ظهور نشانه‌های اولیه بیماری (به طور مثال حدود اواخر تیر ماه) اقدام به سمپاشی پیشگیری کننده نمود. در حال حاضر بسیاری از رقم‌های تجاری چغندرقند به بیماری سفیدک پودری متحمل هستند. بهترین نتیجه در کنترل سفیدک پودری از تلفیق روش‌های مبارزه موجود از جمله کشت ارقام متحمل همراه با استفاده از قارچکش (سمپاشی) به دست می‌آید.

 

دارابی، سعید. (1396). بیماری سفیدک پودری چغندرقند. فارس: موسسه تحقیقات چغندر قند

1402/12/15  -  محمد حکیمی

سلام میخوام مانند محصولات جالیزی پلاستیک بکشم بذر چغندر قند بکارم برای استفاده آب شدنی هست توی منطقه سردسیر

پاسخ مدیر سایت: کاشت بذر چغندر قند با استفاده از پوشش‌های پلاستیکی، مانند روش‌های مورد استفاده در کشت محصولات جالیزی (سبزیجات)، می‌تواند در مناطق سردسیر مؤثر باشد. این روش می‌تواند به بهبود دما و شرایط رشد چغندر قند کمک کند. در اینجا چند نکته برای استفاده از پلاستیک برای کشت چغندر قند در مناطق سردسیر آورده شده است: 1. انتخاب پوشش پلاستیکی مناسب: پلاستیک‌های شفاف یا نیمه‌شفاف: استفاده از پلاستیک‌های شفاف یا نیمه‌شفاف به ایجاد اثر گلخانه‌ای و افزایش دمای خاک کمک می‌کند. این پوشش‌ها می‌توانند به حفظ حرارت خاک و بهبود شرایط رشد کمک کنند. پوشش‌های ضد یخ: در مناطق بسیار سرد، استفاده از پلاستیک‌های ضد یخ یا چند لایه برای جلوگیری از سرما و یخ‌زدگی خاک مفید است. 2. زمان‌بندی کاشت: کاشت زودهنگام: در مناطق سردسیر، می‌توانید بذر چغندر قند را زودتر از موعد معمول بکارید، زیرا پوشش پلاستیکی به حفظ دما و محافظت از بذرها در برابر سرمای شدید کمک می‌کند. پیش‌گرم کردن خاک: قبل از کاشت بذر، می‌توانید با استفاده از پوشش پلاستیکی به پیش‌گرم کردن خاک کمک کنید تا شرایط بهتری برای جوانه‌زنی بذر فراهم شود. 3. آماده‌سازی خاک و کاشت: تأمین زهکشی مناسب: اطمینان از زهکشی خوب خاک زیر پوشش پلاستیکی بسیار مهم است، زیرا تجمع آب می‌تواند به ریشه‌ها آسیب بزند و باعث ایجاد بیماری‌ها شود. کاشت بذر: بذرها را در عمق مناسب بکارید و فاصله‌های کافی بین بوته‌ها را رعایت کنید تا از تراکم بیش از حد جلوگیری شود. 4. مراقبت‌های پس از کاشت: کنترل رطوبت: تحت پوشش پلاستیکی، خاک ممکن است سریع‌تر خشک شود، بنابراین باید رطوبت را به دقت کنترل کنید. تهویه: در صورت استفاده از پوشش‌های پلاستیکی برای مدت طولانی، اطمینان از تهویه مناسب برای جلوگیری از ایجاد شرایط مرطوب و بیماری‌ها ضروری است. 5. محافظت از گیاهان: پیشگیری از سرمای شب: حتی با استفاده از پلاستیک، ممکن است در شب‌های بسیار سرد نیاز به محافظت اضافی مانند استفاده از پوشش‌های حرارتی باشد. جمع‌بندی: کاشت بذر چغندر قند با استفاده از پوشش‌های پلاستیکی در مناطق سردسیر شدنی است و می‌تواند به بهبود شرایط رشد و افزایش عملکرد محصول کمک کند. با انتخاب پوشش مناسب و رعایت مراقبت‌های لازم، می‌توانید از این روش به‌خوبی بهره‌برداری کنید.