آشنایی با قارچ‌کش‌های سیستمیک (قسمت سوم)

بنومیل

بعد از جذب سم، غلظت آن در گیاه میزبان کم می‌شود. مخلوط قارچ‌کش بنومیل با روغن‌های زمستانی (در سمپاشی‌های زمستانه) موجب نابودی کنه‌ها شده، همچنین از تشکیل Sporodochium قارچ عامل پوسیدگی قهوه‌ای درختان میوه جلوگیری می‌نماید. مصرف این سم حتى 48 ساعت بعد از آلودگی نیز باعث کنترل عامل بیماری لکه سیاه سیب و گلابی (Venturia spp.) (شکل 1) می‌گردد، به طوری که مصرف آن روی شاخ و برگ درختان سیب از تشکیل اندام‌های بارده جنسی قارچ عامل بیماری جلوگیری می‌نماید.

شکل 1ـ Venturia spp.

 نکته جالب توجه در رابطه با بنومیل این‌که، بساک پرچم در درختان میوه هسته‌دار، به قارچ Monilia spp (عامل بیماری پوسیدگی قهوه‌ای) حساسیت فراوان دارد و بنومیل نیز پس از سمپاشی درختان میوه دقیقا به این قسمت گیاه منتقل شده و مستقر می‌شود. در صورت استفاده از این قارچ‌کش روی درختان زردآلو، باز شدن گل‌ها به مدت ده روز به تأخیر می‌افتد و این پدیده برای نقاطی که سرمای زودرس دارند، مطلوب می‌باشد. بنومیل دارای کاربرد وسیعی است و روی طیف وسیعی از عوامل بیماریزا مؤثر می‌باشد، مهم‌ترین عوامل بیماریزایی که این قارچ‌کش روی آنها اثرات مطلوبی دارد، عبارتند از: Monilinia fructicula و M. fhuctigena (عامل بیماری پوسیدگی قهوه‌ای درختان میوه هسته‌دار)، Podosphaera leucotricha (عامل بیماری سفیدک حقیقی سیب)، Venturia inaequealis (عامل بیماری لکه سیاه سیب)، Botrytis cinerea (عامل انواع پوسیدگی‌های لوبیا و گیاهان جالیزی)، Colletotrichumn lagenarium (عامل بیماری آنتراکنوز خیار)، Erysiphe cichoracearum (عامل بیماری سفیدک کدوئیان)، Septoria spii  (عامل بیماری لکه قهوه‌ای کرفس)، Cercospora beticola  (عامل بیماری لکه خاکستری چغندر قند)، Verticillium sp ,Fusariumn sp و Rhizoctonia sp (عوامل پوسیدگی ریشه و نیز بیماری‌های آوندی سبزیجات، پنبه و غیره)، Penicillium spp  (عامل انواع پوسیدگی‌های میوه‌جات، بذر غلات و غده گیاهان) و Ceratocystis dlm (عامل بیماری مرگ هلندی نارون یا Dutch Elm Disease ) (شکل 2). همچنین بیماری‌های انباری سیب و موز در اثر ابتلا به قارچ Glocosporium sp و نیز پوسیدگی پرتقال بر اثر قارچ Penicillium sp با سمپاشی یک در هزار پودر
وتابل کنترل می‌شود.

شکل 2ـ Dutch Elm Disease

بنومیل علاوه بر اثرات مطلوب ذکر شده، دارای برخی اثرات نامطلوب نیز هست که عبارتند از:

 1- این قارچ‌کش موتاژن (جهش‌زا) می‌باشد، به طوری که باعث شده نژادهای مقاومی از قارچ‌های بیماری‌زا نسبت به این قارچ‌کش به وجود آیند. مقاومت به بنومیل اولین بار در قارچ Sphaerotheca fuligines و سپس در قارچ‌های دیگری مانند Penicillium digitatum, P. italicum و P. expansum گزارش شده است.

 ٢- عدم تأثیر آن روی فیکومیست‌ها (Phycomycetes) و زیگومیست‌ها (Zygoiniycetes) مانند Rhizopus spp-  این قارچ‎کش روی عامل بیماری پژمردگی ناشی از قارچ ورتیسیلیوم (Verticillium spp) در محیط‌های خنثی مؤثر می‌باشد، اما کاربرد آن روی نژادی از قارچ مزبور که در محیط‌های اسیدی زندگی می‌کند، مؤثر نیست.