آفات گلابی
زنبور گلابی
مناطق انتشار و دامنه میزبانی: در همه مناطق ایران که باغ‌های گلابی وجود داشته باشد، این آفت نیز مشاهده شده و به همه ارقام گلابی حمله‌ور می‌شود.
شکل‌شناسی: سر به رنگ زرد مايل به قرمز تا قهوه‌ای روشن و بدون لكه سياه، بال‌ها به رنگ كهربايي و رگ‌بال‌ها قهوه‌اي است. لارو به رنگ سفيد كدر تا كرم است و انتهاي بدن آن به رنگ قهوه‌ای دیده می‌شود.
شکل1- زنبور گلابی
نحوه خسارت: حشرات كامل هنگامی كه هنوز غنچه گل‌ها باز نشده‌اند ظاهر مي‌شوند و زير قاعده كاسبرگ‌ها در شكافي كه با تخم‌ریز ايجاد مي‌شود تخم‌ریزی می‌کنند. تخم‌ها بیشتر جداگانه در كنار هم درون ميوه‌هاي كوچك گذاشته مي‌شوند. حدود يك هفته پس از تفريخ تخم‌ها، لاروهاي نوزاد از همان محل خروج شروع به تغذيه مي‌كنند. شروع آلودگي با آغاز ريزش گلبرگ‌ها همزمان است. در ابتدا، لاروها دالاني کمابیش گرد دور ميوه و زير پوستش ايجاد می‌کنند و همزمان با پيشرفت آن درون داخل ميوه، آثارش از بيرون به‌صورت نوار قهوه‌ای مايل به سياه ديده مي‌شود. سپس به درون ميوه نفوذ كرده و از دانه تغذيه مي‌كنند. در این مرحله، به سبب خروج فضولات لاروي، میتوان میوه‌های آلوده را از ميوه‌هاي سالم تشخیص داد؛ لاروها پس از تغذیه، با ايجاد سوراخي از ميوه خارج و به ميوه ديگری نقل‌مکان می‌کنند. يك لارو مي‌تواند تا چهار ميوه را آلوده كند. روي هر ميوه بیشتر، يك يا دو و به‌ندرت سه سوراخ ديده مي‌شود. این آفت پس از كامل شدن، همراه ميوه‌ي آلوده بر زمين افتاده و پس ازخروج از آن در خاك فرو مي‌رود.
مدیریت آفت: شخم پاي درخت در پاییز و يخ‌آب زمستانه درصورت امکان، دركاهش جمعيت آفت موثر است، باید اطراف تنه درختان را کامل شخم زد. کشت ارقام دیرگل مانند تبریزي (سیف تبریز) نیز از جمله روش‌های کاهش خسارت آفت به شمار می‌رود.
حشرات کامل آفت به رنگ سفید جلب می‌شوند. تله‌های سفیدرنگ (عمودي) همزمان باشکوفایی درختان گلابی، به تاج درخت میزبان آویخته و سطح تله‌های مذکور به چسب حشره آغشته می‌شود. با این کار، میتوان بخش زیادي از جمعیت آفت را شکار کرد و از میزان خسارت آن کاست. نکته مهم در این میان، پاك کردن گلبرگ‌هاي درخت میزبان از سطح تله‌ها است زیرا بخشی ازگلبرگ‌ها، بر اثر وزش باد یا به‌طور طبیعی می‌ریزند و هنگام ریزش، به سطح این تله‌ها می‌چسبند. همچنین لازم است این تله‌ها روزانه بازبینی شوند و چنانچه بر اثر وزش باد از حالت عمودي خارج شده باشند، آن‌ها را به صورت عمودي برگرداند.
بهداشت باغ، جمع‌آوری میوه‌های آلوده و معدوم کردن آن‌ها نیز از عوامل موثر در کنترل این آفت است. درصورت نیاز، برای کنترل شیمیایی این آفت پس از ریزش یک‌چهارم گلبرگ‌ها علیه حشره بالغ و پس از ریزش سه‌چهارم گلبرگ‌ها علیه لاروها، میتوان از فوزالن %35 EC به میزان 5/1 در هزار استفاده کرد.
پسیل گلابی
مناطق انتشار و دامنه میزبانی: این آفت در تمام مناطق گالبی‌کاری ایران و حتی روی گالبی‌های وحشی دیده می‌شود.
شکل شناسی: طول بدن درحشره كامل 7/1 تا9/2 ميلي‌متر است. پوره‌ها (نوزادان) به حشره كامل شباهت دارند و اين شباهت، با بالا رفتن سن آن‌ها بيشتر مي‌شود.
نحوه خسارت: محل تغذيه پوره‌ها و حشره كامل در درجه اول برگ است، ولي روي ميوه و دمبرگ و حتي شاخه و تنه نيز به فراواني يافت می‌شوند. جمعيتش در برخي از سال‌ها، چنان اوج مي‌گيرد كه تمام اندام درخت از اين آفت پوشيده مي‌شود. اين حشره از يك سو، به سبب مكيدن شيره گياهي درختان را ضعيف مي‌كند و از ديگر سو، با ترشح شديد شيره، سطح برگ‌ها و ساير اندام‌های هوايي را آغشته ساخته و سبب اختلال تنفسي و فتوسنتز می‌شود. برگ‌های به‌شدت آلوده، زودهنگام ريزش مي‌كنند، رشد شاخه نيز دچار اختلال شده و مقاومت درختان پسيل‌زده در برابر سرما كاهش مي‌يابد. حشرات اطراف جوانه‌های تازه و فرورفتگي‌های پیرامون آن‌ها، روي جوانه‌های انتهايي، روي شاخه‌های جوان و فرورفتگي‌های آن‌ها تخم می‌ریزند. پس از باز شدن گل‌ها، تمام تخم‌ها را در دو سطح برگ و به‌ندرت روي ميوه مي‌گذارند.
شکل2- پسیل گلابی
مدیریت آفت: نصب تله‌های زردرنگ پیش از تورم جوانه‌های گل، براي نظارت بر فعاليت آفت و سمپاشی پيش‌بهاره با استفاده از ديازينون و روغن امولسيون‌شونده توصيه مي‌شود؛ درصورت نياز به سمپاشی مجدد ترجیحا در تلفيق با كرم سيب يا كرم به انجام شود. درصورت زياد بودن ترشحات، پیش از سمپاشی، درخت با آب شستوشو شود و سپس طبق توصیه سازمان حفظ نباتات کشور، با یکی از سموم فوزالن %35 EC به میزان 5/1 در هزار، دیفلوبنزون %48 SC به میزان 5/0 در هزار و لوفنورون %5 EC به‌میزان یک در هزار سمپاشی شود. همچنین همزمان با تورم جوانه‌ها و بلافاصله پس از ریزش گلبرگ‌ها نیز سمپاشی شود. از سویی مدیریت جمعیت آفت، تناوب در مصرف سموم که مانع از بروز مقاومت شود، و همچنین توجه به برنامه‌های مدیریت تغذیه و پرهیز از مصرف بیش ازحد کودهای ازته نیز در کنترل این آفت تاثیرگذار هستند.