مقاله آشنایی با ترکیبات فسفره آلی (قسمت سوم)

یکی از مهم‌ترین آسیب‌هایی که محصولات کشاورزی در معرض آن قرار دارند، قارچ‌ها می‌باشند. همواره دغدغه کشاورزان، مبارزه با این دست از بیماری‌ها بوده است. انواع مختلف قارچ‌کش‌ها به همین منظور استفاده می‌شوند. سم قارچ‌کش، قارچ‌ها و اسپورهای آنها را از بین می‌برد یا از رشد و گسترش آنها جلوگیری می‌کند. قارچ‌کش‌ها به طرق مختلف عمل می‌کنند، اما بیشتر آنها به غشای سلولی قارچ آسیب می‌رسانند یا در تولید انرژی در سلول‌های قارچی اختلال ایجاد می‌کنند. در محصولات کشاورزی، قارچ‌کش‌ها از پتانسیل عملکرد محافظت می‌کنند. قارچ‌کش‌ها عموماً عملکرد را افزایش نمی‌دهند و اگر پس از ایجاد عفونت اعمال شوند، عملکرد از دست رفته را بازیابی نمی‌کنند.

 

ترکیبات فسفره آلی

بوپیریمات

بوپیريمات با نام تجاری Nimrod، قارچ‌کشی مؤثر عليه سفیدک پودری سیب و سفیدک پودری رز در گلخانه‌هاست.

ترکیبات تریازول

قارچ‌کش‌های این گروه دارای خاصیت حفاظتی و معالجه کننده می‌باشند که علیه سفیدک‌های پودری، زنگ‌های غلات (شکل 2)، قهوه، سبزیجات، درختان میوه خزان‌دار، انگور و گیاهان زینتی به کار می‌روند و اکثرا ضد سنتز ارگوسترول می‌باشند. مهم‌ترین قارچ‌کش‌های این گروه به اختصار در زیر مورد بررسی قرار می‌گیرند.

نمونه‌ای از زنگ غلات
شکل 1ـ نمونه‌ای از زنگ غلات

تریادیمفون

تریادیمفون با نام تجاری Bayleton، یک ترکیب سیستمیک قوی است که روی سفیدک‌های پودری و زنگ‌ها موثر می‌باشد و باعث متوقف شدن آلودگی‌های استقرار یافته می‌شود. به نظر می‌رسد مکانیسم مولکولی آن شبیه پیریمیدین‌ها باشد که بیوسنتز ارگوسترول را در قارچ‌های حساس متوقف می‌کنند. تریادیمفون دارای دو خاصیت حفاظتی و ریشه‌کن کننده همزمان با هم می‌باشد.

تریادیمنول

تریادیمنول با نام تجاری Baytan و به صورت ضدعفونی بذر می‌تواند سفیدک پودری جو و Rhynchosporium sp  را به طور مؤثری کنترل نماید. این قارچ‌کش هنگامی که به صورت مخلوط با Fuberidazole به کار می‌رود، با کارایی کمتری زنگ زرد و قهوه‌ای جو را نیز کنترل می‌نماید.

بوتریزول (Boutrizole)

بوتریزول با نام تجاری Indar، یک قارچ‌کش کاملا اختصاصی علیه زنگ قهوه‌ای گندم است اما روی زنگ سیاه گندم مؤثر نیست.

فلوتری‌مازول (Fluotrimazol)

فلوتری‌مازول با نام تجاری Persulon عليه سفیدک‌های پودری مؤثر می‌باشد.

تری‌سیکلازول


تری‌سیکلازول با نام تجاری Beam 75 علیه بلاست برنج به کار برده می‌شود (شکل 2).

آثار خسارت بیماری بلاست برنج

شکل 2ـ آثار خسارت بیماری بلاست برنج

بی‌ترتانول


بی‌ترتانول با نام تجاری Baycor، دارای اثرات حفاظتی و معالجه‌کنندگی خوبی علیه طیف وسیعی از قارچ‌هاست. به صورت محلولپاشی روی برگ‌ها و نیز ضدعفونی بذر و خاک مصرف می‌شود. روی لکه آجری بادام Polystigma amygdalinus (شکل 3) به طور مطلوبی مؤثر می‌باشد.

آثار خسارت Polystigma amygdalinus

شکل 3ـ آثار خسارت Polystigma amygdalinus

 

طالبی جهرمی،  خلیل (1391). سم‌شناسی آفت‌کش‌ها (چاپ چهارم). تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.