عوامل مؤثر در افزایش جمعیت پروانه مینوز برگ مرکبات
-مینوز مرکبات توانایی سرعت بالای تولیدمثل با تعداد نسل‌های متعدد دارد.
- مینوز مرکبات به آسانی از طریق نهال یا شاخ و برگ آلوده گسترش می‌یابد.
-انتقال جهانی از طریق کشتی و هواپیما، سرعت انتشار بسیاری از آفات از جمله مینوز برگ مرکبات را بالا برده است.
-مینوز برگ مرکبات می‌تواند در شرایط آب و هوایی مدیترانه، استوایی و نیمه استوایی رشد کند.
-تصور بر این است که پروانه‌های بالغ نقش مؤثرتری در پراکنش آن دارند. این آفت دارای میزبان‌های متعددی است. گونه‌های مختلف از جنس مرکبات و گیاهان زینتی میزبان آن هستند. همچنین از روی ارقام مختلف گیاهان متعلق به خانواده روتاسه، لورانتاسه، الئوراسه و لگومینوز نیز جمع‌آوری شده است. خسارت مینوز برگ مرکبات در نهالستان‌ها و باغ‌های جوان زیر 5 سال در صورت مبارزه نکردن به موقع چشمگیر و جبران ناپذیر است. بنابراین برای جلوگیری از خسارت این آفت، سالانه مبارزه علیه آن از اوایل فصل تابستان انجام می‌شود. با توجه به تعدد نسل و کوتاه بودن دوره زندگی آفت، تکرار سمپاشی لازم است. بسته به وجود جوانه‌ها و سرشاخه‌های جدید تابستانه و پاییزه هر 12 تا 15 روز یکبار کنترل شیمیایی انجام می‌گیرد.
شکل 1- علائم خسارت حمله پروانه مینوز به برگ مرکبات
خصوصیات شکل‌شناسی
این حشره همچون دیگر حشرات راسته بال‌پولکداران، چهار مرحله زیسـتی شامل تخم، لارو، شفیره و حشره کامل دارد.
تخم
تخم‌های پروانه مینوز برگ مرکبات، تخم‌مرغی شکل و به طـول 0.27 میلی‌متر است. تخم‌های تازه شـفاف، نسبتا سفید و شبیه قطرات ریز آب هستند و پس از چند روز، رنگ آن‌ها سبز مایل به زرد و مات می‌شود.
لارو
این آفت دارای چهار مرحله لاروی است. لاروها دارای بدن پهن و مسطح، سر مثلثی با یک جفت شاخک کوتاه و پاهای تحلیل رفته هستند. رنگ آن‌ها سبز روشن است و بهطور متوسط 3 میلی‌متر طول دارند. قطعات دهانی لاروها برنده، ریز و دندانه‌دار است.
مرحله چهارم لاروی پیش‌شفیره نام دارد که بدن از فرم پهن به کپسولی تغییر شکل میدهد و قطعات دهانی به فرم تارتننده تبدیل شده، شروع به تنیدن تار می‌کنند و برای مرحله شفیرگی آماده می‌شوند.
شفیره
شفیره مینوز برگ مرکبات به رنگ قهوه‌ای متمایل به زرد است و به تدریج تیره‌تر می‌شود. شفیره در داخل پیله نارنجی رنگ در حاشیه برگ به سر می‌برد.
شفیره یک اندام خار مانند روی سر دارد که به وسیله آن محفظه شفیرگی را برای بیرون آمدن حشره بالغ شکاف میدهد و به آسانی خارج می‌شود. شفیره دارای یک جفت موی سوزنی شکل و ضخیم بهطور جانبی روی شکم است. انتهای خلفی بدن شفیره دارای یک جفت زائده مثلثی ضخیم کوتاه است و بخش بطنی هر بند شکم دارای تعدادی خار کوتاه و تا حدی کج و برگشته به رنگ قهوه‌ای است.
حشرات کامل
حشرات بالغ، پروانه‌های کوچکی هستند که در حدود 4 میلی‌متر طول دارند. پروانه در حالت استراحت با بال‌های تاخورده کوچکتر و در حدود 2 میلی‌متر است. روی بال‌های جلو پولک‌های سفید و نقره‌ای حاشیه‌دار، چندین علامت تیره و لکه‌های سیاه روی نوک بال‌ها دیده می‌شود. بال‌های عقب و بدن حشره سفید به همراه پولک‌های بلند و حاشیه‌دار گسترده شده از لبه بال هستند.