آشنایی با زنبور برگ‌خوار گل سرخ

زنبور برگ‌خوار گل سرخ (Arge rosae)

شکل‌شناسی

زنبوری است به اندازه ۷ تا ۱۰ میلی‌متر و به رنگ زرد، سر و شاخک و قسمتی از ساق پا و پی‌ران آن سیاه است. قفس سینه سیاه رنگ به استثنای پیش قفس سینه که زرد رنگ است. شکم به رنگ زرد مایل به قرمز می‌باشد.

شکل 1ـ شکل‌شناسی حشره کامل زنبور برگ‌خوار گل سرخ

 لارو از نوع اروسی فرم با بیش از ۵ جفت پای کاذب شکمی است. در این لاروها در هر طرف سر یک عدد چشم ساده وجود دارد. دارای سر سیاه رنگ بوده و روی حلقه‌های بدن لکه‌های سیاه رنگ زگیل مانند به صورت ردیفی وجود دارد. بدن لارو زنبور به رنگ زرد متمایل به سبز است و اندازه‌اش پس از رشد کامل به حدود دو سانتی‎متر می‎رسد (شکل 2).

شکل 2ـ شکل‌شناسی لارو زنبور برگ‌خوار گل سرخ

خسارت

لارو زنبور برگ‌خوار رز از برگ‌های رز تغذیه می‌کند و در طول یک ماه زندگی‌اش باعث خسارت زیادی می‌شود. لارو این زنبور علاوه‌بر تغذیه از برگ سبب لوله شدن و به هم پیچیدن برگ‌ها می شود. پیچیدگی برگ‌های آسیب دیده به شکل S لاتین است. لاروهای این زنبور با تغذیه از اپیدرم فوقانی برگ‌های گیاهان میزبان خسارات بسیار زیادی وارد می‌کند و فقط رگبرگ‌ها و اپیدرم تحتانی از حمله این آفت مصون می‌ماند. برخی مواقع حتی اپیدرم تحتانی نیز مورد تغذیه قرار گرفته و فقط رگبرگ‌ها باقی می‌مانند. حشرات کامل ماده تخم‎های خود را به صورت ردیفی و به تعداد ۱6-۱۸ عدد داخل شاخه جوان می‌گذارند که این قسمت کج و معوج می‌گردد.

زیست‌شناسی

زنبور برگ‌خوار رز زمستان را به صورت شفیره و در خاک می‌گذراند، پیله آن کوچک و گرد است و در سطح آن تارهای خرمایی سفتی دیده می‌شود. در اوایل بهار زنبورها بیرون آمده ماده‌ها 16 تا ۱۸ عدد تخم به صورت ردیفی روی دمبرگ می‌گذارند. پس از مدت کوتاهی که بستگی به آب و هوا دارد، تخم‌ها باز می‌شوند و لارو زنبور بیرون می‌آید، سپس به روی صفحه فوقانی برگ می‌رود و تغذیه را شروع می‌کند. در صفحه زیرین برگ اثری از این لاروها نیست. پس از این که لاروها رشد کردند برگ‌ها را سوراخ می‌کنند و از دو پارانشیم رویی و زیری تغذیه می‌کنند، سپس از برگی به برگ دیگر می‌روند. دوران زندگی لارو یک ماه است و چون در نسل در سال دارد و لارو نسل دوم نیز از برگ‌ها تغذیه می‌کند، خسارت زیادی به یک باغچه می‌زنند.

روش‌های کنترل

به محض مشاهده لاروها روی سطح برگ رز می‌توان با حشره‌کش مالاتیون ۵۰ درصد که به نسبت ٢ در هزار در آب حل شده باشد و یا از سم دیپتریکس به نسبت 1.5 در هزار روی سطح برگ‌ها را سمپاشی کرد. در صورتی‌که رزها گل داده باشند بایستی از چیدن و بوییدن آنها یک تا دو هفته پس از سمپاشی خودداری کرد. سمپاشی بهتر است در شب صورت گیرد.