شته سیاه باقلا (Aphis fabae)
شکل‌شناسی
رنگ بدن این آفت سیاه و براق و اندازه آن کوچک و بیضوی شکل است. طول افراد بالدار حدود 2-5/2 میلی‌متر و افراد بی‌بال 5/2-3 میلی‌متر است (شکل 1).
شکل 1ـ شکل‌شناسی حشره کامل شته سیاه باقلا
شاخک‌ها کوتاه‌تر از طول بدن و دارای 6 بند است. در طرفین پشتی شکم دارای کورنیکول‌های استوانه‌ای و سیاه رنگ هستند. دم حشره مثلثی شکل است و از موهای ریز کوتاه و خارهای بلند خميده پوشیده شده است. بر روی شاخک ماده بالدار سنسوریا نیز وجود دارد. تخم این شته سیاه براق کروی تا بیضوی شکل است. حشرات ماده تخم‌ها را به صورت دسته‌ای می‌گذارند.
خسارت
این شته قادر است به تمام اندام‌های هوایی گیاه اعم از برگ و گل و ساقه حمله کند و با فرو بردن خرطوم خود به داخل گیاه میزبان از شیره گیاهی تغذیه می‌کند و باعث پیچیده شدن، پژمردگی، زرد شدن و حتی خشکیدگی برگ‌ها می‌شود. همچنین با ترشح عسلک فراوان باعث کثیف شدن برگ‌ها و جلب مورچه‌ها و مگس‌ها می‌شود و همچنین حشره ناقل بیماری‌های ویروسی نیز می‌باشد. این شته بیشترین خسارت را در دو ماه اول بهار می‌زند و در تابستان به خاطر وجود دشمنان طبیعی به ویژه کفشدوزک‌ها خسارت کمتر است.
زیست‌شناسی
شته سیاه باقلا دو میزبانه است. میزبان اول شمشاد زینتی و میزبان دوم گیاهان پهن‌برگ یک‌ساله هستند. شته ماده تخم‌های خود را به صورت دسته جمعی روی میزبان اول و در روی برگ‌ها، شاخه‌ها و جوانه‌های گل قرار می‌دهد. تخم‌ها در شرایط مناسب تفریخ می‌شوند. پوره‌ها بعد از ۵ تا ۷ روز بالغ شده و به طریق بکرزایی تکثیر و زاد و ولد می‌نمایند. محل تجمع پوره‌ها بیشتر روی جوانه‌ها و شاخه‌های جوان است. بعد از ۲5 تا ۳۰ روز شته‌های بالدار زنده‌زا ظاهر می‌شوند و میزبان اول را ترک کرده و روی میزبان‌های دوم مستقر می‌شوند و شروع به تکثیر می‌نمایند. این شته‌ها را مهاجرین بهاری می‌گویند. شته‌های بالدار دخترزا تمام تابستان را روی میزبان‌های دوم به زنده‌زایی ادامه می‌دهنده و شته‌های ماده‌ای که اکثرا بی‌بالند به وجود می‌آورند. در اواخر پاییز شته‌های نر و ماده، که بالدارند به وجود می‌آیند و بر روی میزبان اول قرار می‌گیرند و تخم‌های زمستانگذران را روی آن قرار می‌دهند. به این‌ها مهاجرین پاییزی می‌گویند. چنانچه زمستان زیاد سرد نباشد شته ماده بی‌بال در طول زمستان نیز به تکثیر ادامه می‌دهد، چون دوره نشو و نمای هر نسل کوتاه است لذا این شته قادر است در سال تعداد زیادی نسل داشته باشد.
روش‌های کنترل
الف) دشمنان طبیعی: شته سیاه در طبیعت دارای دشمنان طبیعی بسیاری است. کفشدوزک قرمز هفت نقطه‌ای (شکل 2) که حشره کامل و لارو آن مستقیما شته‌ها را می‌خورند و لاروهای یک نوع مگس شکارگر (از خانواده Syrphidae ) زنبورهای پارازیتوئید کوچکی که در بدن شته‌ها تخم می‌گذارند و لاروها از بدن شته استفاده می‌کنند.
شکل 2ـ کفشدوزک هفت‌نقطه‌ای قرمز
ب) شیمیایی: استفاده از سموم فسفره نظیر دیازنیون، مالاتیون و گوزاتيون. چون گاهی حمله شته همراه با حمله کنه و زنجره است توصیه می‌شود که از متاسیستوکس، دی‌متوات و یا سوپراسید به میزان یک لیتر در هکتار استفاده شود.