کرم ساقه‌خوار کلم Hellula udalis
شکل‌شناسی
حشره کامل: پروانه‌های ماده به طول 6-9 میلی‌متر و عرض بدن با بال‌های باز ۱۸ میلی‌متر می‌باشند. رنگ بال‌های جلویی قهوه‌ای متمایل به کرم بوده و روی هر یک چهار نوار موج‌دار، باریک و سفید وجود دارد. در روی بال و نزدیکی حاشیه جلویی یک لکه قهوه‌ای رنگ به شکل مستطیلی تا بیضی شکل وجود دارد. بال‌های عقبی به رنگ قهوه‌ای روشن با حاشیه جلویی مجهز به ریشک‌های کوتاه می‌باشد ولی حاشیه عقبی دارای ریشک‌های بلندتری است (شکل 1).
شکل 1ـ حشره کامل Hellula udalis
تخم: تخم‌ها پهن، به قطر 3/0 میلی‌متر و به رنگ سفید هستند که به طور دسته‌ای و گاهی انفرادی در جوانه مرکزی کلم گذارده می‌شوند.
لارو: سر لارو به رنگ سیاه براق با پیش گرده سفید حاوی لکه‌های سیاه رنگ می‌باشد. لارو به رنگ سفید با 5 نوار طولی قهوه‌ای کم‌رنگ که در حداکثر رشد طولی معادل 15 میلی‌متر طول دارد.
شفيره: شفیره به طول ۸ میلی‌متر، به رنگ زرد که در داخل پیله‌ای سفید رنگ تشکیل می‌شود.
خسارت
لاروهای این پروانه قسمت مرکزی ساقه را سوراخ نموده و اقدام به تغذیه می‌کنند و بدین صورت در خزانه باعث مرگ گیاهچه می‌شوند. گاهی در فصل پاییز نیز بوته‌های کوچک کلم را در خزانه و یا در زمین اصلی پژمرده و خشک می‌کنند زیرا این پژمردگی در اثر فعالیت تغذیه‌ای لارو آفت در وسط ساقه به وجود می‌آید. همچنین لاروهای این آفت در روی خردل و تربچه تا نزدیکی ریشه پیش رفته و کانال‌هایی نیز ایجاد می‌کنند که در داخل آنها فضولات حشرات ریخته می‌شود و بدین وسیله شرایط پوسیدگی و فساد ریشه نیز مخصوصا در خاک‌های مرطوب فراهم می‌گردد.
زیست‌شناسی
این حشره شب‌ها فعال است و روزها به استراحت می‌پردازد. حشرات ماده پس از جفت‌گیری، تخم‌های خود را به طور انفرادی و یا در دسته‌های کوچک در جوانه‌های مرکزی و پایین برگ‌های جوان گیاه قرار می‌دهند. تخم‌ها بعد از ۳ تا ۵ روز تفریخ شده و لاروهای جوان ساقه را سوراخ کرده و وارد آن شده و از بالا به پایین شروع به تغذیه می‌کنند. رشد لاروها در مدت حدود ۲۰ تا ۳۰ روز کامل شده که البته این دوره در اواخر پاییز به ۵۰ روز افزایش می‌یابد. لاروهای کامل دالان‌های تغذیه‌ای خود را ترک نموده و روی سطح برگ یا سطح زمین می‌افتند و پس از تنیدن پیله شفیرگی، در آن به شفیره تبدیل می‌شوند. تبدیل لارو به شفیره معمولا در داخل یک پیله ظریف ابریشمی صورت می‌گیرد. دوره شفیرگی ۵ تا ۷ روز و دوره قبل از تخم‌ریزی ۳ تا 4 روز طول می‌کشد. هر پروانه ماده به طور متوسط تا ۱۰۰ عدد تخم می‌گذارد. تعداد نسل این آفت بر حسب شرایط آب و هوایی منطقه متفاوت است. در شرایط آب و هوایی استان فارس لاروها پس از تغذیه از جوانه مرکزی وارد ساقه كلم می‌شوند و پس از تغذیه و تکمیل دوره لاروی، روی سطح برگ کلم آمده و برای شفیره شدن، پیله ظریفی تشکیل داده و در داخل آن تبدیل به شفیره می‌شوند و پروانه‌های نر و ماده معمولا در اواخر مهر ماه از آن خارج می‌گردند.
روش‌های کنترل
الف) زراعی: کاشت بذور سالم و بدون آلودگی و تهیه بستر سالم و عاری از آلودگی در خزانه نقش مهمی در جلوگیری از آلودگی به این آفت دارد.
ب) شیمیایی: محصول باید به طور مرتب پایش شود و در صورت وجود آلودگی و اقتصادی بودن تغذیه و خسارت آفت، بوته‌های جوان کلم را در خزانه قبل از انتقال به زمین اصلی با حشره‌کش‌هایی نظیر لاروین Df80 (به میزان یک کیلوگرم در هر هکتار)، سوین (به نسبت ۳ کیلوگرم در هر هکتار)، پرمترین (یک لیتر در هکتار) و یا تری کلروفن (به نسبت 1.5 لیتر در هر هکتار) محلول‌پاشی نمود.
دشمنان طبیعی: زنبور پارازیتوئید Chelonus blackburni (شکل 2) در بدن لاروهای این حشره تخم‌گذاری می‌کند.
شکل 2ـ Chelonus blackburni
لاروهای این پارازیتوئید پس از ظاهر شدن، از داخل بدن میزبان تغذیه می‌کنند. آنگاه در مرحله شفیرگی زنبورهای پارازیتوئید بدن شفیره را سوراخ کرده و از آن خارج می‌شوند و مجددا لاروهای دیگر را پارازیته می‌نمایند.