بیماری‌های اَنار
1-بیماری ريشه گره‌ای
عامل اين بیماری، نماتد مولد گره (نماتد غده ريشه) است. نماتدها گروهي از موجودات كرمي شکل هستند. اگرچه نماتدهای انگل گیاهي، اغلب در خاك زندگي كرده و به ريشه و ساير اندام‌های زيرزمیني گیاه حمله مي‌كنند، ولي برخي نماتدها قسمت‌های هوايي را مورد حمله قرار مي‌دهند. نماتدها با فرو بردن اندام سوزن مانندی به نام استايلت به داخل بافت ريشه از مواد غذايي گیاه تغذيه مي‌كنند.
نماتد Meloidogyne.spp دارای دامنه میزباني گسترده بوده و به انواع گیاهان بوته‌ای و درختان حمله مي‌كند و از مناطق مختلف اَنار كاری كشورگزارش شده است. علايم آلودگي درختان اَنار به اين نماتد در قسمت‌های هوايي به صورت زردی، كمي رشد، كاهش محصول وكمبود مواد غذايي است. ريشه‌های درختان آلوده كوتاه شده و به دنبال تغذيه و مواد ترشح شده توسط نماتد، روی آن‌ها گره‌هايي ايجاد مي‌شود. اين نماتد درخاك‌های سبک و شني فعالیت و توسعه بیشتری دارد.
پیشگیری و مديريت بیماری ريشه گره‌ای
با توجه به اينکه اين نماتدها در خاك تا چند سال باقي مي‌مانند و بدلیل داشتن دامنه میزباني وسیع روی ريشه علف‌های هرز نیز فعالیت مي‌كنند، ضروری است كه از انتقال خاك از باغ‌های آلوده به باغات سالم به هر طريق، از جمله وسايل و ادوات كشاورزی جلوگیری نمود. همچنین از كاشت درخت در خاك‌های آلوده خودداری كرد.
نهال‌ها يا قلمه ريشه‌دار مورد نیاز، بايد از تولیدكنندگان معتبر تهیه شود و فاقد آلودگي باشد. با توجه به فعالیت بیشتر نماتد مولد گره در خاك‌های شني، اصلاح خاك در كنترل اين نماتد موثر است.
2-بیماری پوسیدگي طوقه درخت اَنار
اين بیماری توسط شبه قارچ Phytophthora.spp ايجاد مي‌شود. اولین علايم بیماری در ناحیه طوقه و ريشه درختان آلوده ظاهر مي‌شود. اين علايم در ابتدا به صورت نقاط تیره رنگ ديده مي‌شوند و اگر سطح پوست اين نواحي را كنار بزنیم بافت زير آن تغییر رنگ داده و تیره شده است. اين لکه‌ها بتدريج توسعه يافته و تمام طوقه را فرا مي‌گیرد و در اين حالت منجر به سبزخشک شدن درخت مي‌شود. اين شبه قارچ سبب پوسیدگي و سیاه شدن ريشه‌ها نیز مي‌شود.
همزمان با آغاز بیماری و بروز علايم در ناحیه طوقه و ريشه، علايم بیماری در قسمت هوايي نیز ظاهر مي‌شود. علايم در ابتدا به صورت ضعف و زردی، كمي رشد، كاهش محصول ديده مي‌شود و نهايتا به سبزخشکي كل درخت منتهي مي‌گردد. البته اين علايم درقسمت‌های هوايي زماني مشاهده مي‌شود كه بیماری در حال توسعه است و بايد بلافاصله برای مبارزه با بیماری اقدام نمود.
شکل1- بیماری پوسیدگی طوقه انار
پیشگیری و مديريت بیماری پوسیدگي طوقه درخت انار شبه قارچ عامل اين بیماری خاكزی بوده و مي‌توانند برای سال‌ها در خاك باقي بمانند. ظهور و شدت بیماری ارتباط نزديکي با رطوبت خاك دارد. شبه قارچ عامل بیماری از راه خاك، آب و مواد گیاهي آلوده به داخل باغ وارد شده و انتقال مي‌يابد. بنابراين بايد با ايجاد تشتک در اطراف هر درخت و يا پشته در طول رديف درختان از تماس آب با تنه جلوگیری نمود. خاك اضافه اطراف طوقه را تا سطح ريشه خالي نمود تا طوقه درمعرض هوا قرارگیرد. با تنظیم دور آبیاری و ايجاد زهکش مناسب از غرقاب ماندن خاك به مدت طولاني جلوگیری كرد تراشیدن بافت‌های آلوده در ناحیه طوقه درختان آلوده تا رسیدن به بافت سالم و ضدعفوني كردن اين محل با محلول اكسي كلرور مس 1 % و يا مخلوط بردو 7 % توصیه مي‌شود.
3-بیماری ترشیدگي و پوسیدگي میوه اَنار
قارچ‌های متفاوتي در دنیا و ايران به عنوان عامل بیماری ترشیدگي و پوسیدگي میوه انار معرفي شده است، كه از جمله مي‌توان به قارچ Nematospora، Alternaria spp.، Aspergillus niger و Pilidiella granati اشاره کرد.
قارچ Nematospora توسط سن‌های آلوده فعال در باغات انار به میوه‌ها منتقل مي‌شود. در زمان گلدهي درخت، نیش حشره باعث ريزش گل‌ها مي‌شود و پس از تشکیل میوه در محل نیش حشرات ابتدا لکه‌های تغییر رنگ يافته‌ای روی میوه تشکیل مي‌گردد، كه در حالت‌های اولیه كرم رنگ بوده ولي به تدريج بزرگ‌تر و تیره‌تر مي‌شوند. در زير اين لکه‌های پوستي دانه‌های انار تغییر رنگ داده و به تدريج شروع به له شدن و ترشیدگي مي‌نمايند. سرانجام تمام میوه از بین مي رود و اين روند همچنان تا انبار ادامه مي يابد
سرانجام تمام میوه از بین مي‌رود و اين روند همچنان تا انبار ادامه مي‌يابد اما قارچ granati Pilidiella بدون احتیاج به وجود زخم روی میوه باعث ايجاد علايم در میوه مي‌گردد. علايم در ابتدا روی پوست میوه مشاهده شده و بتدريج به داخل میوه گسترش يافته و موجب لهیدگي میوه مي‌گردد و اندام‌های تولید مثلي قارچ به تعداد زياد روی میوه تشکیل مي‌گردد. نهايتا میوه‌های آلوده حالت مومیايي پیدا مي‌كنند.
پیشگیری و مديريت بیماری ترشیدگي و پوسیدگي میوه انار
مبارزه با ناقل بیماری در كاهش شدت آن موثر است ولي با توجه به دامنه میزباني وسیع ناقل و دوره طولاني فعالیت آن سمپاشي‌های متعددی پس از تشکیل میوه تا قبل از برداشت با فواصل يک ماهه مورد نیاز است. رعايت بهداشت باغي و جمع آوری و سوزاندن اندم‌های گیاهي هرس شده و دفن كردن میوه‌های مومیايي شده در كاهش بیماری موثر است.