زمان مناسب سمپاشی
هر چند زمان مناسب کاربرد علفکش‌ها روي برچسب آن‌ها درج شده است اما در کشت‌هاي پاییزه و به دلیل محدودیت زمانی ناشی از شرایط اقلیمی، زمان سمپاشی از حساسیت بیشتري برخوردار است. در مجموع، بهترین زمان سمپاشی در مزارع چغندرقند، مراحل جوانی و رشد فعال علف‌هاي هرز است. این زمان براي مناطق گرم (از قبیل خوزستان) و معتدل (مانند گلستان یا اصفهان) متفاوت است و بستگی به تاریخ کاشت گیاه زراعی دارد. معمولا مدیریت شیمیایی علف‌هاي هرز در نواحی گرم بعد از آبیاري دوم چغندرقند و تا قبل از کاهش دماي محیط صورت می‌گیرد. علاوه بر این، سمپاشی در انتهاي زمستان باید تا بعد از آغاز فعالیت و رشد مجدد علف‌هاي هرز به تاخیر بی‌افتد. سمپاشی زودهنگام، به علت کاهش دماي محیط و عدم فعالیت علف‌هاي هرز، کارایی چندانی نخواهد داشت و باعث هدر رفت علفکش و هزینه‌ها خواهد شد. سمپاشی دیر هنگام نیز موجب خواهد شد تا زمان حساسیت علف‌هرز به علفکش سپري شده باشد و در نتیجه، کیفیت مطلوب از عملیات سمپاشی حاصل نخواهد شد. ریزش باران بعد از عملیات سمپاشی از جمله دیگر مواردي است. که درجه تاثیر علفکش را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در صورتی که فاصله زمانی بین سمپاشی تا بارش باران کوتاه (کمتر از 5ساعت) باشد، احتمال شسته شدن علفکش از روي گیاه و عدم تاثیر آن وجود خواهد داشت. در این ارتباط، باید پیش بینی‌ها و توصیه‌هاي هواشناسی مد نظر کشاورزان قرار گیرد.
شیوه سمپاشی
در زراعت چغندرقند، سمپاشی می‌تواند به صورت سرتاسري، نواري و یا لکه‌اي انجام شود. در نوع سرتاسري، نازل‌هاي سمپاش به ترتیبی انتخاب و تنظیم می‌شوند که محلول خروجی از آن‌ها همپوشانی دارد و کل مزرعه تحت سمپاشی قرار می‌گیرد. در سمپاشی نواري، محلول خروجی از نازل‌ها، همپوشانی ندارند و علفکش تنها روي ردیف‌هاي کاشت پاشیده می‌شود و علف‌هاي‌هرز موجود در حد واسط بین ردیف‌هاي کاشت، با عملیات خاكورزي از بین می‌روند. در این حالت، مصرف علفکش در مزرعه کاهش خواهد یافت. انجام عملیات سمپاشی نواري با انتخاب نازل مناسب و کاهش ارتفاع بوم سمپاش امکان‌پذیر خواهد بود.
در بسیاري از موارد، به دلیل پراکنش لکه‌اي علف‌هاي هرز در سطح مزرعه و یا پایین بودن جمعیت علف‌هاي هرز در کشت‌هاي پاییزه چغندرقند، نیازي به سمپاشی کل مزرعه نیست و تنها میتوان با سمپاشی لکه‌اي مناطق آلوده، مانع گسترش علف‌هاي هرز در مزرعه شد. در سمپاشی لکه‌اي، علفکش تنها در بخش‌هاي آلوده بکار می‌رود. در این روش، ابزارهاي نمدي آغشته به سم به صورت دستی بر روي علف‌هاي هرز کشیده می‌شوند. با توجه به ظهور لکه‌هاي علف‌هاي‌هرز در مزارع و همچنین پایین بودن جمعیت این گیاهان در نظام‌هاي جدید کاشت، کاربرد این روش، منجر به کاهش قابل توجه مصرف علفکش‌ها خواهد شد. علاوه بر این، با توجه به کاربرد دستی علفکش‌ها در این روش و امکان کنترل فراریت سم توسط کاربر، استفاده از علفکش‌هاي عمومی (از قبیل گلیفوزیت) در این روش امکان‌پذیر است.
شکل1- علف‌های هرز مزرعه چغندرقند
انتخاب نازل سمپاش
نازل‌هاي مورد استفاده براي سمپاشی از نظر رنگ، مقدار خروجی محلول سم، قطر ذرات سم و الگوي پاشش، متفاوتند. نازل‌هاي مورد استفاده براي کنترل علف‌هاي‌هرز از نوع تیجت یا شره‌اي می‌باشند. نازل‌هاي تیجت براي استفاده روي بوم تراکتور طراحی شده‌اند و انواع شره‌اي در سمپاش‌هاي پشتی استفاده می‌شوند. روي بدنه نازل‌ها اطلاعاتی درج شده که دانستن آن‌ها براي سمپاشی دقیق ضروري است.
الگوي پاشش سم در نازل‌ها متفاوت است. این الگو در مرحله اول تحت تاثیر زاویه پاشش نازل است. نازل‌ها به رنگ‌هاي مختلف عرضه می‌شوند و زاویه پاشش آن‌ها بر روي بدنه نازل درج شده است عرض پاشش محلول سم در نازل‌هاي تیجت زرد رنگ 0.5 متر و براي نازل‌هاي سبز، آبی و قرمز، به ترتیب 1.5 ، 1و 2متر می‌باشد. علاوه بر نوع نازل، ارتفاع بوم سمپاش و یا فاصله نوك لانس (در سمپاش پشتی) تا گیاه نیز الگوي پاشش علفکش را تحت تاثیر قرار می‌دهد. معمولا براي هر نازل با زاویه پاشش معین، ارتفاع خاصی توصیه می‌شود و چنانچه بوم سمپاش خیلی پایین تنظیم شود، ایجاد الگوي نواري نامناسب می‌کند و ارتفاع بالاتر از حد توصیه نیز موجب بادبردگی سم می‌شود. به طور معمول، براي نازل‌هاي با زاویه 80 درجه، ارتفاع بوم 45 سانتی‌متر و براي نازل‌هاي با زاویه 110 درجه، ارتفاع بوم 35 سانتی‌متر توصیه می‌شود.
عملیات سمپاشی
سمپاشی، مهمترین بخش اجراي عملیات مدیریت علف‌هاي هرز است، زیرا چنانچه با دقت کافی و توسط افراد آموزش دیده انجام نشود، نتیجه رضایت‌بخشی نخواهد داشت. به منظور اجراي صحیح سمپاشی، ابتدا باید نسبت به بازبینی و سرویس کامل سمپاش اقدام و سپس آب لازم جهت عملیات سمپاشی را تعیین کرد. این مرحله که (کالیبراسیون سمپاش) خوانده می‌شود، اهمیت بالایی دارد و باید همواره قبل از سمپاشی انجام شود. انتخاب نازل مناسب (شره‌اي براي سمپاش پشتی و تیجت براي سمپاش پشت تراکتوري)، اطمینان از یکنواختی رنگ و شماره درج شده روي نازل، ارزیابی مقدار آب خروجی از نازل‌ها و اطمینان از یکنواختی مقدار آب خروجی از تمام نازل‌ها، بازبینی شلنگ‌ها، اتصالات، صافی‌ها، تعویض یا تعمیر بخش‌هاي فرسوده و ارزیابی فشارسنج، از جمله مهمترین مراحل کالیبراسیون می‌باشند. در زمان ارزیابی نازل‌ها، هر نازلی که مقدار محلول خروجی آن 5 درصد بیشتر یا کمتر از میانگین دبی کل نازل‌ها باشد و یا الگوي پاشش آن با سایرین تفاوت زیادي داشته باشد، باید تعویض شود. علاوه بر این، قبل از کالیبراسیون، باید از یکنواختی ارتفاع نازل‌ها تا زمین اطمینان حاصل کرد. در صورت عدم یکنواختی، ابتدا باید نسبت به تعمیر بوم سمپاش اقدام کرد و سپس کالیبراسیون را انجام داد. بعد از انجام مراحل فوق، یک سوم مخزن سمپاش را از آب پر و با فشار 2 تا 2.5 بار و با سرعت معمول، اقدام به آب پاشی می‌گردد. این علمیات باید تا اتمام مقدار آب مخزن ادامه یابد. سپس سطح زمین آب پاشی شده اندازه گرفته و با استفاده از معادله 1، آب لازم براي کاربرد مقدار مشخصی علفکش محاسبه می‌شود. سپس، نسبت به اختلاط دقیق علفکش با آب در مخزن اقدام و با رعایت نکات بهداشتی عملیات سمپاشی انجام می‌شود. در حین سمپاشی، کاربر باید از لباس‌هاي مناسب (دستکش، کلاه، ماسک و لباس‌هاي یک تکه) استفاده کند. عملیات سمپاشی باید یکنواخت و با سرعت و فشار ثابت و توصیه شده انجام شود. در حین سمپاشی، باید چندین بار سمپاش مورد بازبینی مجدد قرار گیرد تا از پاشش یکنواخت محلول سم، اطمینان حاصل شود.
حال باید یک سوم مخزن سمپاش را از آب زلال پر کرد و سپس مقدار توصیه شده‌ي علفکش را داخل مخزن ریخت و پس از آن، مابقی آب را به مخزن اضافه و با رعایت دستورالعمل‌ها اقدام به سمپاشی نمود. پس از اتمام عملیات سمپاشی، باید سمپاش و اجزاء آن به خوبی شسته شود و کاربر نیز نسبت به تعویض لباس و استحمام اقدام نماید.