خواص نخود فرنگی
نخود فرنگي منبعي از ويتامين B1 ،B6 ،B2 و B3 مي‌باشد كه همه اين ويتامين‌ها براي سوخت و ساز چربي، پروتئين و كربوهيدرات ضروري مي‌باشد. نخود فرنگي منبعي از فوليك اسيد و ويتامين B6، بوده كه حفاظت از سيستم قلبي ـ عروقي بدن را به عهده دارد، همچنين منبعي غني از ويتامين K1 بوده و استئوكلسين كه بسياري از سلولهاي توليد كننده انرژي را از تخريب بوسيله راديكالهاي آزاد محافظت مي‌نمايد. ويتامينC ، اولين و موثرترين محافظ آنتياكسيداني در بدن است. ويتامين C از تخريب سلولهاي ساختاري مانند DNA، جلوگيري ميكند و به بدن براي مقابله با آلودگيهاي محيطي و سموم شيميايي كمك كرده و سيستم ايمني بدن را افزايش ميدهد.
شکل 2- غلاف نخود فرنگی
کاشت
نخود فرنگي گياه روز بلند است و بايد در روزهاي كوتاه كاشته شـود. نخود فرنگي نسبت به آب و هوا چندان حساس نبوده و احتياج كمتري به گرما دارد و براي رشد، نياز به دماي خنك دارد و به سرما مقاومت زيادي نشان مي
دهد، به همين دليل مي
توان آن را جزء گياهان فصل سرد بحساب آورد. از آنجايي كه قسمت
های رويشي نخود فرنگي مثل ساقه و برگ
ها مي
توانند حتي درجه حرارت منفی پنج درجه سانتيگراد را تحمل نمايند، از اين نظر مي
توان اين گياه را در مناطق معتدل در اواخر اسفند ماه كشت نمود. در كشت پاييزه زمان كاشت نخود فرنگي از اواسط پاييز شروع مي
شود. كشت بهاره در مناطق سرد به محض گاورو شدن زمين در اواخر زمستان يا اوايل بهار به محض اينكه شرايط محيط از نظر گرما مناسب شود بايد اقدام به كاشت نخود فرنگي كرد. در كاشت بهاره اگر نخود فرنگي در بهار دير كاشته شود، رشد آن با گرماي تابستان همزمان شده و عملكرد آن پايين مي
آيد.
از نظر خاك، خاكهاي متوسط مانند شني رسي و رسي شني يعني خاكهاي لومي سبك خيلي مناسب ميباشـند. خاكهاي كمي اسيدي تا كمي قليايي كه PH آنها بين 5.6 و 5.7 باشد، براي كاشت نخود فرنگي مناسب است.
در شرايط ديم براي نخود فرنگي، فواصـل كشت يعني 20 تا 30 سانتيمتر انتخاب ميگردد و باين ترتيب تراكم بوته انـدازه كـافي بـوده و زمـين بـه سـرعت پوشيده ميشود در و نتيجه علفهاي هرز سركوب و مهار گرديده و برداشت ماشيني به سهولت انجام ميگيرد. مقدار بذر در هر هكتار با توجه به وزن هزار دانه نخود فرنگي و تراكم بوته در هكتار متفاوت مي‌باشد. به طور متوسـط در هر هكتار حدود80 تا 100 كيلوگرم در هكتار بذر مصرف ميشود. عمق كاشت بستگي به نوع زمين داشته و معمولاً 5 تا 4 سانتيمتر مي‌باشد.
داشت
احتياج نخود فرنگي به كود ازته مانند ساير گياهان اين خانواده خيلي كم است، زيرا قسمت مهم احتياجـات ازت گياه بوسـيله ازت حاصله از باكتريهاي ريشه حاصل ميگردد. البته زمينهاي كه براي اولين بار براي كشت نخود فرنگي مورد استفاده قرار ميگيرند بايد با باكتري مخصوص نخود فرنگي مخلوط گردند و عقيده اينكه اصلاً احتياج به كود ازته نيسـت چنـدان قابـل قبول نبوده و در هر صورت مقدار كم، آن30-40 كيلـوگرم در هكتار به عنوان كود استارتر ميتواند بسيار موثر باشد. نخود فرنگي در مقابل كمبود اسيدفسفريك و پتاس خيلي حساس است، اسيدفسفريك داخل زمين بخـوبي بـه وسـيله نخـود فرنگي جذب ميگردد. براي توليد دانه خشك، دادن كودهاي پتاس، مقدار محصول را زياد ميكند. پتاس و اسيدفسفريك را بهتر است در كاشت بهاره، هنگام آماده كردن و تسطيح زمين با خاك مخلوط كرد.
نياز آبي نخود فرنگي نسبتا پايين مي‌باشد. در خاكهاي خشك، آبياري زمين قبل از كاشت نخود فرنگي براي جوانهزني يكدست ضروري مي‌باشد. آبياري در مواقع خشكي به ويژه پس از دانهبندي، عملكرد را افزايش ميدهد. حساسترين مرحله رشدي در مقابل كم آبي، اواخر گلدهي و اوايل غلافدهي مي‌باشد و اگر در مناطقي فقط به يك آبياري تكميلي نياز باشد بهتر است كه در همين زمان صورت پذيرد. در نخود فرنگي آبياري باراني مناسبتر از آبياري شياري مي‌باشد.
شکل 3- مزرعه نخود فرنگی
برداشت
نخود فرنگي از جمله حبوباتي است كه هم به صورت پخته يا خام، جزء سبزيجات تازه محسوب مي
گردد. برداشت غلاف سبز نخود فرنگي زماني است كه پوست آن باد كرده و دانه
ها كاملا غلاف را پر كرده باشد و رنگ آن
ها از سبز تيره به سبز روشن تغيير كرده باشد. بنابراين بايد توجه كرد كه رشد بيش از حد نخود فرنگي از كيفيت محصول مي
كاهد ( شيريني كمتري داشته و كمي تلخ مي
شوند و رنگ آن به سبز زرد تا زرد تغيير مي
كند). زمان رسيدن نخود فرنگي بسته به نوع آن از 80 تا 110 روز طول مي
كشد. انواعي كه در اوايل فصل مي‌رسند دانه
هاي كمتري در غلافشان دارند به طور معمول 4 تا 3 دانه اما انواعي كه ديرتر مي
رسند 8 تا 6 دانه درون هر غلاف خود دارند. براى عرضه به بازار مصرف تازه
خوري نخود فرنگي، برداشت كمى زودتر و بستگى به زمان كاشت و زودرسى رقم دارد. در كاشت پائيزه نخودفرنگي، برداشت محصـول معمـولاً در ارديبهشـت مـاه و در كاشت بهـاره، برداشت محصـول در تير ماه شروع شده و مدتي ادامه خواهد داشت. البته براي كارخانجات كنسرو سازي تاريخ دقيق برداشت اهميت زيادي دارد.
زمان برداشت بذور خشك نخود فرنگي زماني است كه غلافهاي آن به رنگ قهوهاي روشن، مايل به زرد و یا رنگ كرم تغيير يابد و رطوبت بذر بايد بين 10 تا 12درصد باشد. برداشت نخود فرنگي معمـولاً 2 تا 3 روز طول ميكشد.
شکل 4- برداشت دستی نخود فرنگی