مقاله آشنایی با آفات نخود

آشنایی با آفات نخود

مدت زمان تقریبی مطالعه: 10 دقیقه
تاریخ انتشار: 1399/09/30 آخرین تاریخ ویرایش: 1400/01/18

حبوبات

تعداد بازدید 6,001

مقدمه

نخود (Cicer arietinum L. ) بعد از سویا دومین مقام را در میزان تولید (حدود 14 میلیون تن در 14.8 میلیون هکتار) در گروه لگومینه دارد (FAOSTAT, 2014). دانه نخود منبعی غنی از پروتئین، عناصر معدنی ضروری و فیبرهای رژیمی است (Bar-El Dadon et al.,2017). این گیاه به خوبی در مناطق نیمه خشک رشد می‎کند و قادر به تثبیت نیتروژن اتمسفر و تحمل دمای بالا پس از مرحله گلدهی است (Cumming and Jenkins,2011 ). یکی از خاستگاه‎های این گیاه زراعی مهم، کشور ایران است که هم از نظر سطح کشت و هم از نظر میزان تولید سهم قابل توجه‎ی را به خود اختصاص می‎دهد (Saxena and Hildemann, 1996). با توجه به نیاز روز افزون به محصولات کشاورزی و افزایش عملکرد در واحد سطح، کنترل آفات و بیماری‎ها برای کاهش هزینه‎ها و ضررهای اقتصادی امری ضروری است.

متن

آفات مهم گیاه نخود

کرم پیله خوار نخود

آفت کرم پیله خوار نخود (Helicoverpa armigera) توزیع وسیعی در نواحی مورد کشت نخود دارد و سالانه میلیون دلار خسارت در مناطق نیمه خشک ایجاد می‎نماید. این آفت از مرحله گیاهچه‎ای تا بلوغ کامل گیاه می‎تواند خسارت وارد کند، به طوریکه لاروها از برگ‎ها، گل و غلاف تغذیه می‎کنند (تصویر 1) رنگ لاروها اغلب سبز است اما می‎تواند قهوه‎ای، زرد یا صورتی نیز باشد (Sarwar et al., 2009).

تغذیه لارو کرم پیله خوار نخود از برگ

تصویر 1: تغذیه لارو کرم پیله خوار نخود از برگ

لاروهای بزرگتر حفره دایره‎ای شکلی در دیواره غلاف ایجاد کرده و بذر درون آن را می‎بلعد (تصویر 2) استفاده از ارقام نسبتا مقاوم به این آفت و ارقام زودرس می‎تواند راه موثری در کنترل خسارت باشد. کشت مخلوط نخود با گیاهانی از قبیل کتان، آفتابگردان، گندم، خردل و گشنیز و یا استفاده از تله‎های فرمونی نیز توصیه می‎شود. برای کنترل شیمیایی نیز می‎توان از آفتکش‎های اندوسولفان و ایندوکساکارب استفاده کرد (Sarwar et al.,2009).

تغذیه لارو کرم پیله خوار نخود از غلاف

تصویر 2: تغذیه لارو کرم پیله خوار نخود از غلاف

کرم طوقه بر نخود

کرم طوقه بر نخود (Agrotis ipsilon) نیز از آفات مهم در نواحی زیر کشت نخود محسوب می‎شود. در برخی از مناطق، این آفت تا 30 درصد از گیاهچه‎ها را از بین می‎برد. لاروها از برگ، ساقه و ریشه گیاه تغذیه می‎کنند و معمولا به رنگ خاکستری-سیاه هستند (تصویر3). این لاروها گیاهچه‎ها را در سطح یا زیر زمین می‎برند.

لارو کرم طوقه بر نخود

تصویر 3: لارو کرم طوقه بر نخود

استفاده از شخم عمیق، تناوب زراعی، کشت مخلوط با گندم، کتان یا خردل و کنترل شیمیایی با استفاده از محلولپاشی اندوسولفان و آلدرین راه‎های موثری درکنترل آفت هستند (Sharma et al.,2007).

سوسک چینی حبوبات

سوسک چینی حبوبات (Callosobruchus chinensis) از جمله آفات انباری است که با ایجاد حفره از دانه‎های نخود تغذیه می‎کند (تصویر 4). نگهداری دانه‎ها در مخازن عاری از آلودگی، خشک کردن غلاف‎ها تا سطح رطوبت بهینه بذر (حدود 7درصد) و قرار دادن بذور در آفتاب پیش از انبار کردن از جمله راه‎های پیشگیری از شیوع این آفت هستند. برای کنترل شیمیایی نیز می‎توان با محلولپاشی مالاتیون (50/0 درصد) بر گیاه بالغ استفاده نمود. در برخی موارد نیز از گاز آلومینیوم فسفید برای مدیریت آفت در انبار استفاده می‎شود (Aslam et al.,2002).

خسارت سوسک چینی حبوبات

تصویر 4: خسارت سوسک چینی حبوبات

منبع

Bar-El Dadon, S., Abbo, S., and Reifen, R. (2017). Leveraging traditional crops for better nutrition and health - The case of chickpea. Trends Food Sci. Technol. 64, 39–47. doi: 10.1016/j.tifs.2017.04.002.

Cumming, G., & Jenkins, L. (2011). Chickpea: Effective crop establishment, sowing window, row spacing, seeding depth and rate. Australian Pulse Bulletin PA, 7.

Saxena, P. & Hildemann, L. M. (1996). Water-soluble organics in atmospheric particles: A critical review of the literature and application of thermodynamics to identify candidate compounds. Journal of atmospheric chemistry, 24(1), 57-109.

Sarwar, M., Ahmad, N., & Toufiq, M. (2009). Host plant resistance relationshiphs in chickpea (cicer arietinum l.) against gram pod borer (helicoverpa armigera hubner. Pakistan Journal of Botany, 41(6), 3047-3052.

Sharma, H. C., Gowda, C. L. L., Stevenson, P. C., Ridsdill-Smith, T. J., Clement, S. L., Ranga Rao, G. V., ... & El-Bouhssini, M. (2007). Host plant resistance and insect pest management in chickpea.

Aslam, M., Khan, K. A., & Bajwa, M. Z. H. (2002). Potency of some spices against Callosobruchus chinensis Linnaeus. Online J. Biol. Sci, 2, 449-452.

Asadi, R., TALEBI, A. A., Fathipour, Y., Moharamipour, S., & Rakhshani, E. (2006). Identification of parasitoids and seasonal parasitism of the agromyzid leafminers genus Liriomyza (Dip.: Agromyzidae) in Varamin, Iran.