سفیدک پودری
عامل بیماری: Sphaerotheca fuliginea و Erysiphe cichoracearum
این بیماری توسط دو گونه قارچ Sphaerotheca fuliginea و Erysiphe cichoracearum ایجاد می‌شود. تشخیص علایم ناشی از این دو گونه مشکل است، اما گونه Sphaerotheca fuliginea ( شکل 1) دارای سایه رنگی قهوه‌ای روشن بوده، در حالی که گونه و Erysiphe cichoracearum (شکل 2) دارای علایمی به رنگ سفید خالص است که به صورت پراکنده بر روی برگ قرار دارد.
شکل 1ـ آثار خسارت ناشی از Sphaerotheca fuliginea
شکل 2ـ آثار خسارت ناشی از Erysiphe cichoracearum
علایم بیماری بسیار آشکار بوده به طوری که علایم اولیه یک شبکه نازکی از رگه‌های سفید رنگ به وجود می‌آورد که از قسمت مرکز به طرف بیرون در روی برگ پراکنده شده است. این مراکز یکی شده و کل برگ را پوششی سفید به صورت رگه‌های بافته شده از ریسه‌های قارچ در بر می‌گیرد. ریسه‌ها حامل اسپورهای مقاوم در زنجیرهای کوتاه بوده و در زمانی که برگ متلاشی می‌شود بر روی زمین می‌افتند. این اسپورها توسط هوا از گیاهی به گیاه دیگر انتقال می‌یابند. نهایتا برگ‌هایی که به شدت آلوده شده، به رنگ زرد و سپس قهوه‌ای در آمده و چروکیده می‌شوند. سفیدک پودری همچنین در روی ساقه و دمبرگ‌ها تشکیل می‌شود. میوه‌ها به ندرت آلوده شده اما محصول به دلیل خسارت وارده به برگ از نظر کمی و کیفی افت پیدا می‌کند.
مدیریت
1ـ سفیدک پودری در شرایط دارای هوا و خاک خشک، دمای متوسط، نور کم، خاک حاصلخیز و رشد آبکی گیاه پیشرفت می‌کند. در این شرایط لازم است اقدامات مدیریت لحاظ شود.
2ـ این بیماری در دماهای بین ۲۶ و ۲۸ درجه سلسیوس بهتر رشد می‌کند. در گلخانه درجه حرارت بایستی به وسیله سیستم‌های تهویه و مه‌پاش در ۲۱ درجه ثابت بماند. این سیستم‌ها همچنین با افزایش رطوبت، مانع پیشرفت بیماری می‌شوند.
3ـ از شرایط ایجاد رشد خیلی آبکی مانند تراکم بالا، مکان‌های سایه و دادن کود و آب زیاد باید اجتناب کرد.
4ـ دور نگه داشتن گلخانه‌ها از محصولات حساس به بیماری، ریسک آلودگی را کاهش می‌دهد.
5ـ از بین بردن علف‌های هرز و بقایای آلوده از اقدام‌های کنترل بیماری است؛ به عنوان مثال برخی از علف‌های هرز مانند پیچک صحرایی میزبان سفیدک پودری محسوب شده و در تشدید آلودگی نقش دارند.
6ـ گونه‌های خیار حساس بعد از گیاهان خانواده کدوییان کشت نشود.
7ـ از آنجا که ارقام و محصولات زودرس کمتر توسط سفیدک پودری خسارت می‌بینند، لازم است که این ارقام را در برنامه‌های کشت در گلخانه مدنظر قرار داد.
8ـ گاهی نیز اگر رقم کشت شده حساس باشد. در اطراف آن چند ردیف از رقم مقاوم کشت می‌کنند، زیرا سفیدک پودری ابتدا به حاشیه‌ها و انتهای ردیف‌ها حمله می‌نماید.
9ـ در چندین آزمایش، سفیدک پودری به وسیله پاشیدن آب روی گیاهان آلوده کنترل شده است، زیرا قارچ در رطوبت‌های نسبی خیلی بالا و وجود لایه آب روی برگ فعالیت چندانی ندارد. بهتر است این کار در صبح انجام شود به طوری که گیاهان بتوانند در طی ۲-۳ ساعت خشک شوند، قبل از این‌که دیگر قارچ‌ها گیاه را آلوده کنند.
10ـ اگر بیماری وقوع کمی داشته باشد و در مراحل اولیه باشد، حذف برگ‌های آلوده نیاز به سمپاشی را به تأخیر می‌اندازد.
11ـ بعضی از قارچ‌کش‌ها در کنترل بیماری مفید هستند، اما بسیاری از آنها در دمای بالا به گیاه خسارت وارد می‌کنند. بنابراین لازمه عاری ماندن خیارها از بیماری، رعایت اصول بهداشتی و کنترل دمای گلخانه است. قارچکشهای گروه بنزیمیدازول و پیرازافوس در حال حاضر به دلیل داشتن اثرات سو بر روی حشرات مفید کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
12ـ قارچ‌کش‌ها برای کنترل سفیدک پودری اکنون در بسیاری از موارد توسط گردپاش‌های با حجم کم استفاده می‌شوند. این گردپاش‌ها را می‌توان به صورت اتوماتیک در آورد و عملیات سمپاشی را شب هنگام و در گلخانه بسته و خالی از افراد انجام داد. برای پخش بهتر سم می‌توان فن‌های سیر کوله گلخانه را تنظیم نمود. این روش سمپاشی فقط در مواردی مؤثر است که شدت آلودگی چندان بالا نباشد.
13ـ ممکن است برخی تولیدکنندگان در طول یک دوره رشد پس از ده نوبت سمپاشی را انجام دهند که در این شرایط احتمال بروز مقاومت بسیار زیاد است. توصیه می‌شود به منظور جلوگیری از بروز مقاومت تعداد نوبت‌های سمپاشی از طریق مشارکت بیشتر سایر راهکارهای کنترل کمتر گردد و یا حداقل از چندین قارچکش با مکانیسم عمل متفاوت در طول یک فصل رشد استفاده شود.