کپک سفید
عامل بیماری: Sclerotinia sclerotiorum و S. minor
عامل این بیماری به ساقه و میوه خیار خسارت می‌زند. آلودگی از قسمتی از بافت که مرده یا در حال مرگ است شروع می‌شود، مانند برگ‌های بذری پژمرده و به ویژه گل‌هایی که روی میوه باقی مانده‌اند و یا بعد از افتادن به قسمتی دیگر از گیاه چسبیده‌اند. بافت آلوده به صورت آبسوخته در آمده و قارچ با رشدی به حالت کتانی سفتی (میسلیوم) در روی زخم سریعا در حال گسترش ظاهر می‌شود. Sclerotinia sclerotiorum اندام‌های سخت سیاه رنگ (سختینه) در حفره داخلی ساقه و در روی سطح میوه تشکیل می‌دهد. این اندام‌ها معمولا به صورت زاویهدار و در اندازه 2 تا 3 میلی‌متر یا بزرگتر می‌باشند (شکل 1).
شکل 1ـ آثار خسارت ناشی از Sclerotinia sclerotiorum
سختینه‌های S. minor در میسلیوم کرکی سطحی هستند و به صورت توده‌ای تجمع یافته در اندازه 2 تا 3 میلی‌متر می‌باشند. در هر دو حالت سختینه‌ها بر روی زمین افتاده و در آنجا سال‌ها، گاهی تا بیست سال باقی می‌مانند. در شرایط مناسب رطوبتی و حرارتی و عمق کمتر از 5/2 سانتی‌متر خاک، سختینه‌ها اندام‌های ریز (آپوتسیوم‌ها) شبیه کلاهک‌های قارچ سمی تولید می‌کنند. آپوتسیوم‌ها شمار زیادی اسپور در قسمت فوقانی خود تولید نموده که این اسپورها در هوا آزاد شده و گیاهان را در برگرفته و آلوده می‌کنند. اگر میوه‌های آلوده شده در زمان بسته‌بندی جدا نشوند، بیماری به سرعت در جعبه‌ها انتشار می‌یابند.
مدیریت
1ـ همانند کپک خاکستری این بیماری ناشی از مدیریت نامناسب در گلخانه می‌باشد.
2ـ ضدعفونی با بخار سختینه‌ها را از بین می‌برد، اما اسپورها در بیرون خاک رها می‌شوند. با این وجود اگر قطرات و لایه آب به ویژه در زمان گلدهی روی بوته‌ها پخش نشود، بیماری ایجاد نمی‌گردد.
3ـ از آنجایی که آپوتسیوم‌ها به رنگ قهوه‌ای روشن و خیلی ریز می‌باشند (3-5 میلی‌متر) اغلب در میان ذرات خاک مخفی می‌مانند. هر دو گونه قارچ از دامنه میزبانی وسیعی برخوردار بوده که شامل کاهو، لوبیا، هویج سیب‌زمینی، کرفس، آفتابگردان و بساری از علف‌های هرز می‌باشند. در جایی که محصولات حساس در یک یا دو سال گذشته آلوده شده‌اند نباید برای کشت خیار انتخاب شود.
4ـ درصدی از سختینه‌ها در خاک تجزیه شده، اما تعداد زیادی نیز در خاک باقی می‌مانند. با کشت جدیدی سختینه جوانه زده و دوباره در سطح زمین ظاهر می‌شوند. کنترل علف‌های هرز باعث کاهش میزان‌های قارچ، جریان بهتر هوا، جلوگیری از تجمع لایه‌های آب به مدت طولانی بر روی قسمت‌های هوایی گیاه و در نتیجه کاهش آلودگی می‌شوند.
5ـ بایستی از کشت متراکم و بیش از حد اجتناب کرده و رشد سالم و قوی کگیاه را تقویت کرد.
6ـ از باقی ماندن بقایای گیاهی به مدت طولانی در گلخانه بایستی خوددداری نمود. شخم عمیق و برگرداندن بقایای گیاهی به خاک موجب از بین رفتن تعدادی از سختینه‌ها می‌شود.
7ـ کاربرد عامل مهار زیستی (Coniothyrum minitans) تعداد سختینه‌های زنده را در خاک کاهش می‌دهد.
8ـ ضدعفونی خاک با سموم تدخینی، آفتاب‌دهی و کاربرد قارچ‌کش‌ها در آب آبیاری به کاهش بیماری کمک می‌کند.