تلفات محصول پس از برداشت
تلفات کمی و کیفی محصولات معمولا از مرحله برداشت تا مصرف حاصل میشود. درمورد گوجه فرنگی، تلفات میوه ناشی از نارس بودن، رسیدگی بیش از حد، آسیب مکانیکی و پوسیدگی است (تصویر 1). چنین مشکلاتی معولا به علت استفاده از تکنیکهای ناکارآمد برداشت، بسته بندی نامناسب و یا عدم توجه به شرایط نقل و انتقال محصول است. اگر تلفات به حداقل نرسد، سود حاصل از تولید و درآمد بالقوه محقق نمیشود. تلفات محصول پس از برداشت به معنای هدردادن منابع (زمین، نیروی کارگری، انرژی، آب، کود و غیره) است.
تصویر 1: تلفات گوجه فرنگی ناشی از رسیدگی بیش از حد، آسیب مکانیکی و پوسیدگی(FAO)
در حال حاضر، مصرف کنندگان به کیفیت محصول توجه ویژهای دارند و بدنبال محصولی با هزینه کمتر و کیفیت بیشتر هستند. حفظ ارزش غذایی نیز با جلوگیری از تلفات و آسیب به کیفیت محصول همراه است. با تغییر سلیقه مصرفکنندگان، شیوه زندگی، توسعه سوپرمارکتها و افزایش تقاضای خریداران نهادی، توجه بیشتری به مدیریت پس از برداشت گوجه فرنگی شده است (تصویر 2).
تصویر 2: گوجه فرنگی با کیفیت؛ همواره مورد تقاضای خریداران نهادی مثل سوپرمارکتها (FAO)
بلوغ میوه در زمان برداشت
برداشت گوجه فرنگی در هر مرحلهای از بلوغ امکان پذیر است. به محض رسیدن محصول، در زمانی که هنوز سبز هست، میوهها آماده برداشت هستند. چنانچه میوه گوجه فرنگی را بصورت متقاطع برش دهید و مشاهده کنید که دانههای درون میوه برش نخوردهاند، میتوان گفت رسیدگی صورت گرفته است (تصویر 3). میوههای نارس در زمان بسته بندی نمیتوانند به خوبی قرمز شده و یا عطر و طعم بازارپسند داشته باشند و به راحتی دچار پوسیدگی میشوند.
تصویر 3: نمای خارجی و داخلی گوجه فرنگی سبز بالغ (FAO)
زمان برداشت گوجه فرنگی
گوجه فرنگی را بایستی در زمانی از صبح که هوا خنک است، برداشت نمود. توصیه میشود که تا قبل از ظهر برداشت به اتمام برسد و میوههای برداشت شده را در سایه نگهداری نمائید. با قرارگیری میوهها در معرض نور آفتاب دمای محصول افزایش پیدا میکند (تصویر 4) که منجر به رسیدگی زود هنگام و شروع فرآیند پوسیدگی میشود.
تصویر 4: قرارگیری نامناسب میوههای تازه چیده شده در معرض نور آفتاب (FAO)