ترکیب شیمیایی
تفاله گوجه فرنگى یکى از فرآورده‌هاى جانبى صنایع رب سازى است که بسته به روش فرآورى و خصوصیات گوجه فرنگى خام حاوى نسبت‌هاى متفاوت پوست، دانه و مقادیر اندکى گوشت گوجه فرنگى است. به همین دلیل ترکیب آن می‌تواند کاملا متفاوت باشد. تفاله خشک گوجه فرنگى می‌تواند در تغذیه دام‌هاى پروارى و شیرى استفاده شود.
جدول1- ترکیب شیمیایی تفاله گوجه فرنگی (درصد)
|
ماده خشک
|
خاکستر
|
پروتئین
|
چربی
|
|
90
|
4.11
|
18.4
|
8
|
|
ADF
|
NDF
|
انرژی خام (کالری در گرم)
|
|
49.3
|
54.3
|
5244
|
استفاده از تفاله گوجه‌فرنگى در تغذیه نشخوارکنندگان
تغذیه گاوهاى شیرى: تفاله خشک گوجه‌فرنگى یا سیلو شده می‌تواند تا حد 10 درصد جایگزین بخشى از علوفه یا منابع غلات و پروتئینى در تغذیه گاوهاى شیرى گردد. حتى می‌توان در تغذیه گوساله‌ها از تفاله گوجه فرنگى جایگزین بخشى از استارتر پلت و یا بخشى از غلات استفاده کرد.
استفاده در سیلوى ذرت: تفاله گوجه فرنگى را می‌توان تا سطح 15درصد به سیلوى ذرت اضافه کرد که باعث افزایش سطح پروتئین سیلو می‌شود.
تغذیه گاوهاى پروارى: تفاله گوجه فرنگى را می‌توان تا سطح 15درصد در جیره گاوهاى پروارى جایگزین دانه‌هاى غلات و منابع پروتئینى کرد.
تغذیه گوسفند: از سیلوى تفاله گوجه فرنگى به میزان 30 درصد و یا از خود تفاله تا حد 15درصد می‌توان در جیره گوسفندهاى پروارى و داشتى استفاده نمود.
شکل1- استفاده از تفاله گوجه فرنگی در تغذیه نشخوارکنندگان
مشکلات استفاده از تفاله گوجه فرنگى
تنوع ترکیب: به دلیل تنوع ترکیب حتما قبل از استفاده از تفاله گوجه باید آنالیز مواد مغذى آن توسط آزمایشگاهى معتبر اندازه گرفته شود. در آنالیز شیمیایى میزان ماده خشک، پروتئین، چربى، خاکستر و NDF باید مورد ارزیابى قرار بگیرد. در زمان استفاده از تفاله حتما براى فرموله کردن جیره از نظر متخصص تغذیه دام استفاده کنید.
نگهدارى: تفاله گوجه فرنگى به علت تولید در ماه‌هاى گرم سال و رطوبت بالا و نیز غنى بودن از مواد مغذى به سرعت کپک می‌زند و فاسد می‌شود. بنابراین جهت استفاده بهینه آن در تغذیه دام باید به روش‌هاى مختلف از جمله خشک نمودن و سیلو کردن آن را حفظ نمود.
فصلى بودن: دامدارهایى که امکان تهیه تفاله گوجه فرنگى را دارند می‌توانند آن را به میزان کافى خریدارى کرده و با خشک کردن یا سیلو کردن، آن را براى کل سال مورد استفاده قرار دهند. این تفاله اغلب در تابستان قیمت پایینى دارد که با خرید و نگهدارى مناسب می‌توان در کل سال از آن استفاده کرد.
تفاوت قیمت: اگر قیمت تفاله گوجه فرنگى یک چهارم قیمت کنجاله سویا باشد ارزشمند است. یا در مورد جو و ذرت با اینکه پروتئین تفاله گوجه بالاتر است اما میزان نشاسته آن خیلى کمتر می‌باشد، اگر قیمت تفاله گوجه فرنگى نصف قیمت جو یا ذرت باشد ارزشمند است.
می‌توان از تفاله خشک گوجه فرنگى در سطح 10درصد جیره گاوهاى شیرى و 15درصد جیره گاوهاى پروارى و گوسفند جایگزین منابعى مانند کنجاله سویا، ذرت و جو استفاده کرد.
همچنین می‌توان از تفاله تر گوجه تا 15 درصد به سیلوى ذرت اضافه کرد و یا حتى از سیلوى تفاله گوجه‌فرنگى جایگزین منابع علوفه‌اى جیره تا سطح 15درصد استفاده کرد.